وقتی تحت استرس هستید، چه از لحاظ فیزیکی و چه از لحاظ روانی همه سیستم بدن شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد. ممکن است سردرد بگیرید، دستگاه گوارش شما به هم بریزد، فشار خونتان بالا رود و نشانه‌های افسردگی را در خود تجربه کنید. در ایجاد استرس عوامل مختلفی دخیل هستند که یکی از آنها ممکن است کمبود ویتامین باشد. کمبود کدام ویتامین باعث استرس می شود؟ به تفصیل در این مقاله به پاسخ این سوال خواهیم پرداخت. البته همینجا باید تاکید داشته باشیم که استرس همیشه هم بد نیست!

استرس چیست؟

استرس یک واکنش طبیعی برای بدن انسان است. در واقع بدن انسان طوری طراحی شده که استرس را به راحتی تجربه کرده و به آن واکنش نشان دهد. هنگامی که با عوامل استرس‌زا مواجه می‌شوید، بدن شما پاسخ فیزیکی و ذهنی تولید می‌کند. پاسخی که بدن شما به استرس می‌دهد، به بدن شما کمک می‌کند تا با موقعیت جدید سازگار شوید.

استرس گاهی می‌تواند مثبت باشد و شما را باانگیزه‌تر و هوشیارتر کرده و از عوامل خطر دور نگه دارد. به عنوان مثال اگر یک امتحان مهم پیش رو دارید، استرس داشتن باعث می‌شود تا کوشش خود را بیشتر کنید و احتمالا موفقیت‌تر عمل نمایید. اما استرس زمانی مشکل‌ساز می‌شود که عوامل استرس‌زا تسکین نیابند و در واقع دوره آرامشی وجود نداشته باشد.

تاثیر کمبود ویتامین D روی استرس و اضطراب

تازه‌ترین تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که سطوح پایین ویتامین دی به طور مستقیم روی اضطراب، استرس و افسردگی تاثیر دارد. آیا شما علائم کمبود ویتامین D را دارید؟ زود به زود بیمار می‌شوید؟ مدام احساس ضعف و خستگی دارید؟ دردهای استخوانی مثل کمردرد آزارتان می‌دهد؟ اگر چنین است، اصلا بعید نیست که کمبود ویتامین D داشته باشید. در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید و در صورت تجویز، برای خرید قرص ویتامین دی اقدام نمایید.

ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است که مهم‌ترین منبع دریافت آن نور خورشید است. از آنجایی که بسیاری از ما به مقدار کافی در معرض نور خورشید قرار نمی‌گیریم، به همین دلیل است که کمبود ویتامین دی داریم؛ آنهم در سطح بسیار بالا. هر بافتی در بدن ما دارای گیرنده‌های ویتامین D است. این ویتامین نقشی کلیدی در  تولید و آزادسازی دوپامین و سروتونین ایفا می‌کند. این دو هورمون، هورمون‌های شادی‌آور هستند. از این رو بدیهی است که وقتی کاهش می‌یابند، افسردگی و استرس بیشتر می‌شود. ماهی‌های چرب مثل سالمون و زرده تخم مرغ بهترین منابع طبیعی تامین ویتامین دی برای بدن هستند.

بدون شک نخستین پاسخ به این پرسش که کمبود کدام ویتامین باعث استرس می شود، ویتامین دی است. اما به جز این ویتامین، ویتامین‌ها و مواد معدنی دیگری هم وجود دارند که به طور مستقیم روی استرس و اضطراب تاثیرگذارند. یکی از مهم‌ترین آنها منیزیم است.

نقش منیزیم در کاهش استرس

منیزیم با تقویت توانایی مغز به شما کمک می‌کند تا در برابر عوامل استرس‌زا آرامش بیشتری داشته باشید. وقتی احساس می‌کنید، ذهن پرمشغله‌ای دارید، سطوح کافی منیزیم در بدن به شما کمک می‌کند تا راهی برای استراحت پیدا کنید.

آیا می‌دانستید که برای بهبود کیفیت خواب، منیزیم تا چه حد می‌تواند مفید باشد؟

منیزیم سومین ماده معدنی فراوان در بدن است که در بیش از 600 واکنش بیوشیمیایی نقش دارد. می‌توان گفت که در حق منیزیم کم‌لطفی صورت گرفته زیرا آنقدر که شایسته است در مورد فواید و مزایای آن اطلاع رسانی صورت نگرفته است و عموم مردم کمتر با آن آشنا هستند. یکی از مهم‌ترین دلایلی که شما هر روز احساس افسردگی، اضطراب و استرس می‌کنید، ممکن است به کمبود منیزیم مرتبط باشد.

منیزیم را به وفور در سبزیجات برگ‌دار تیره مثل اسفناج، تخم کدو تنبل، شکلات تلخ، آجیل، موز، بادام، حبوبات، غلات کامل، آووکادو و گوشت گاو و بره می‌توانید بیابید. آقایان و خانم‌ها به ترتیب روزانه به 420 و 320 میلی‌گرم منیزیم نیاز دارند. برای درمان کمبود منیزیم می‌توانید قرص منیزیم را بدون نیاز به نسخه پزشک از داروخانه‌ها تهیه کنید.

امگا 3؛ داروی استرس شما

امگا 3 نه ویتامین است نه ماده معدنی. Omega 3 به اسیدهای چرب ضروری برای بدن اشاره دارد. از آنجایی که 60% از مغز ما را چربی تشکیل می‌دهد، پس کاملا منطقی به نظر می‌رسد که مصرف چربی‌های مفید تا چه می‌تواند برای سلامت این عضو از بدن ضروری باشد. سطوح مناسب امگا3 در بدن موجب افزایش محافظت در سطح سلولی مغز شده و به این طریق در کاهش استرس و افسردگی اثر مطلوب بر جای می‌گذارد.

امگا 3 ضد التهاب است و این مزیت آن بدون شک روی سلامت مغز تاثیر مثبت دارد. ماهی‌های چرب مثل سالمون و ساردین، گردو، دانه کتان، دانه چیا، شاه ماهی و تخم مرغ بهترین منابع طبیعی برای تامین امگا 3 هستند. اگر این مواد غذایی را به حد کافی مصرف نمی‌کنید، خرید قرص امگا 3 را پشت گوش نیندازید.

دیگر ویتامین‌ها و مواد معدنی ضد استرس

تا به اینجای مقاله برایتان شرح دادیم که کمبود کدام ویتامین باعث استرس می شود؟ ویتامین دی مهم‌ترین این ویتامین‌ها است. بعد از آن، نقش منیزیم و اسیدهای چرب امگا 3 را نباید فراموش کرد. اما به جز این مواد مغذی، برخی دیگر از مواد مغذی هم هستند که کمبود آنها در ایجاد استرس، اضطراب و افسردگی می‌تواند دخیل باشد:

• ویتامین B6: این ویتامین در تولید و تنظیم انتقال دهنده‌های عصبی آرام بخش در مغز (مثل سروتونین) نقش دارد و استرس و افسردگی را کاهش می‌دهد.
• آهن: علاوه بر اینکه در هر سلول زنده از بدن ما وجود دارد، برای تولید سروتونین هم ضروری است. سطوح پایین آهن باعث می‌شود احساس خستگی و تحریک‌پذیری داشته باشیم و نتوانیم استرس خود را مدیریت کنیم.
• زینک: سیستم عصبی سالم بدون مقادیر کافی زینک نمی‌تواند عمل کند. زینک (روی) نقشی کلیدی در ساخت انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین داشته و برای کنترل استرس به مقدار کافی از آن نیاز داریم.
• سلنیوم: یک عنصر کمیاب ضروری است که برای سلامت مغز و عملکرد شناختی ضروری به حساب می‌آید. سطح این ماده معدنی در بدن باید مطلوب باشد تا از استرس و اضطراب در امان باشید.

بیشتر بخوانید: مولتی ویتامین ضد افسردگی و استرس

چرا بین کمبود ویتامین و استرس ارتباط مستقیم وجود دارد؟

وقتی از شما سوال می‌شود که کمبود کدام ویتامین باعث استرس می‌ شود، ممکن است این پرسش در ذهنتان ایجاد شود که اصلا مگر ارتباطی بین کمبود ویتامین و استرس وجود دارد؟ باید بگوییم بله؛ انتقال دهنده‌های عصبی، پیام‌رسان‌‎های شیمیایی هستند که به سلول‌های بدن ما فرمان می‌دهند که چه کاری انجام دهند. واحدهای سازنده انتقال دهنده‌های عصبی، آمینو اسیدها هستند. از 20 اسید آمینه مورد استفاده در بدن، 9 مورد آنها ضروری هستند یعنی حتما باید از طریق مصرف مواد غذایی برای بدن تامین شوند.

حالا تصور کنید که در رژیم غذایی خود با کمبود ویتامین‌ها و دیگر مواد مغذی روبرو هستید. پس کاملا طبیعی است که توانایی مغز برای ارسال پیام تضعیف شود و انتقال دهنده‌های عصبی نتوانند به درستی عملکرد خود را انجام دهند. از این رو اصلا بعید نیست که در قدرت تمرکز، اشتها، حافظه و خلق و خوی اختلال ایجاد شود و علائمی مثل استرس مزمن بروز یابد. پس شک نکنید که کمبود ویتامین و استرس به یکدیگر مرتبط هستند.

کمبود کدام ویتامین باعث استرس می شود؟

در پایان این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، یک جمع‌بندی کلی در مورد مطالب عنوان شده در بالا ارائه می‎‌دهیم. کمبود کدام ویتامین باعث استرس می‌شود؟ سطوح پایین ویتامین‌ها و مواد مغذی زیر در ایجاد استرس نقش دارند:

• ویتامین دی
• منیزیم
• امگا 3
• ویتامین ب6
• زینک
• آهن
• سلنیوم

البته همان‌طور که در مقاله اشاره کردیم استرس همیشه بد نیست. استرس یک واکنش طبیعی برای بدن به حساب می‌آید. اما وقتی استرس همیشگی و دائمی شود و آرامش روان را از شما بگیرد، حالت مزمن پیدا کرده و جسم و روان شما را تحت تاثیر منفی خود قرار می‌دهد. پس لازم است با آن مبارزه کنید.