افیوژن مفصل، تورم بافتهای داخل یا اطراف مفصل به دلیل تجمع مایعات اضافی است که میتواند ظاهر «پف کرده»، درد و سفتی در مفصل ایجاد کند. علل شیوع افیوژن مفصل عفونت، آرتریت یا آسیبها (آسیبهای ناشی از استفاده مکرر) است.
هنگامی که تجمع مایع با التهاب بافتهای همبند پوشاننده مفصل همراه باشد، به آن افیوژن مفصل همراه با سینوویت میگویند. افیوژن مفصل تمایل دارد مفاصل بزرگتری مانند زانو (که گاهی اوقات «آب زانو» نامیده میشود)، شانه، آرنج یا مچ پا را تحت تاثیر قرار دهد. این همان ادم یا تورم نیست، بلکه تجمع عمومی مایع در بافت هاست. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد افیوژن مفصل، علل و علائم آن و درمانهای موجود، ادامه مقاله را مطالعه کنید.
علائم افیوژن مفاصل
صرف نظر از اینکه چه چیزی باعث تجمع مایع در مفصل میشود، علائم کم و بیش یکسان است. شدت آنها از خفیف تا ناتوان کننده متغیر است. علائم کلاسیک افیوژن مفصل عبارتند از:
- تورم: از پف خفیف تا تورم شدید متغیر است.
- درد: از یک ضربان مبهم تا دردهای تیز و کوبنده که با تحرک تداخل دارند.
قرمزی و گرما: با التهاب و یا عفونت همراه است.
بسته به اینکه چه چیزی باعث افیوژن مفصل میشود، علائم دیگری ممکن است ایجاد شود، از جمله:
- کبودی و خونریزی در فضای مفصل (مانند آسیب ناشی از آن)
- تب، لرز، کسالت و ضعف (در صورت وجود عفونت)
- یک ندول پر از مایع به نام کیست بیکر (ناشی از مایعات انباشته شده که نمیتوانند دوباره جذب شوند)
- از دست دادن پیشرونده عضلانی (به نام مهار عضله آرتروژنیک، همچنین نتیجه یک مفصل آسیب دیده)
چه چیزی باعث افیوژن مفصل میشود؟
افیوژن مفصل نشانه التهاب مفصل است و میتواند به طور کلی به دو دسته عفونی (سپتیک) یا غیر عفونی (اسپتیک) طبقهبندی شود. افیوژن مفصلی که در اثر عفونت ایجاد میشود، آرتریت سپتیک نامیده میشود. افیوژن مفصل آسپتیک میتواند نتیجه یک آسیب یا آرتریت باشد.
عفونت
آرتریت سپتیک بیشتر در اثر عفونت در مفصل ایجاد میشود. عفونت میتواند از یک زخم باز، مانند یک پارگی عمیق یا یک روش پزشکی تهاجمی (از جمله جایگزینی مفصل) ایجاد شود.عفونت در جریان خون – که عفونت سیستمیک نامیده میشود – گاهی اوقات میتواند در مفصل ایجاد شود و باعث تورم و ترشح موضعی شود.
علائم آرتریت سپتیک
هنگامی که افیوژن مفصل به دلیل عفونت ایجاد میشود، علائم معمولاً شدید و به سرعت در حال توسعه هستند. این وضعیت معمولاً بسیار دردناک خواهد بود، به ویژه با حرکت، قرمزی، گرمی و تب نیز شایع است.
برخی شرایط میتوانند خطر ابتلا به آرتریت سپتیک را افزایش دهند، از جمله:
- سن بالادیابت
- مصرف مواد مخدر داخل وریدی
- تعویض مفصل
- جراحی اخیر مفصل
- آرتروز
- سیستم ایمنی ضعیف (مانند افراد مبتلا به HIV، گیرندگان پیوند اعضا و افرادی که تحت شیمی درمانی هستند)
جراحت
آسیب یکی از علل شایع افیوژن مفصل، به ویژه زانو است. آسیبها – مانند آسیبهای ناشی از تصادف رانندگی و افتادن شدید – نیز میتوانند منجر به افیوژن شوند. آسیب ممکن است شامل استخوان، بافتهای همبند (مانند تاندونها و رباط ها) یا غضروف مفصلی (مانند منیسک) شود.
فشار مکرر روی مفصل نیز میتواند باعث افیوژن شود. این نوع آسیب ناشی از استفاده بیش از حد پس از تکرار یک حرکت بارها و بارها اتفاق میافتد و معمولاً مربوط به یک شغل یا ورزش است.
اگر افیوژن مفصل به دلیل آسیب فشار مکرر ایجاد شود، آنگاه بورسیت (التهاب کیسه پر از مایع که مفصل را تحت فشار قرار میدهد) و تنوسینوویت (التهاب غلاف تاندون جایی که عضله به استخوان میچسبد) نیز شایع هستند. درد، تورم، و سفتی، و همچنین مشکل در امتداد یا چرخش مفصل، از علائم رایج افیوژن ناشی از آسیب هستند.
آرتروز
افیوژن مفصل در افراد مبتلا به آرتریت شایع است. این وضعیت میتواند مزمن (به آهستگی در حال توسعه و پیشرونده) یا حاد (شدید و به سرعت در حال توسعه) باشد.
دو دسته کلی از آرتریت وجود دارد: استئوآرتریت (یک شکل غیر التهابی آرتریت که به عنوان «آرتریت ساییدگی» نیز شناخته میشود) و آرتریت خود ایمنی (گروهی از اختلالات خود ایمنی التهابی که در آن سیستم ایمنی به مفاصل خود حمله میکند).
در استئوآرتریت، افیوژن مفصل در درجه اول زانو را تحت تاثیر قرار میدهد و بیشتر زمانی رخ میدهد که آسیب مفصلی گسترده باشد. زانو یکی از شایعترین مفاصل درگیر است. در آرتریت خودایمنی، افیوژن مفصل ممکن است مزمن باشد، اما اغلب در دورههای حاد (معروف به تشدید) رخ میدهد.
از جمله برخی از شرایط خودایمنی که میتواند باعث افیوژن مفصل شود عبارتند از:
آرتریت روماتوئید: شایعترین شکل آرتریت خودایمنی است که به طور معمول مفاصل هر دو طرف بدن را تحت تاثیر قرار میدهد.
نقرس: یک بیماری خودایمنی که به دلیل تشکیل کریستالهای اسید اوریک در فضای مفصل باعث تورم و درد، عمدتاً در انگشت شست پا میشود.
آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان: یک شکل خودایمنی از آرتریت که کودکان را تحت تاثیر قرار میدهد
آرتریت پسوریاتیک: یک شکل از خودایمنی آرتریت که اغلب با بیماری پوستی پسوریازیس همراه است.
source