اردیبهشت 1403: مالیات بر عایدی سرمایه فقط در زمان فروش دارایی‌ها دریافت می‌شود؛ درواقع تمام دارایی‌هایی که پتانسیل واسطه‌گری و کسب سود در آن‌ها وجود دارد، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می شود؛ چرا که اتخاذ رفتار سوداگرانه توسط افراد، نقش اساسی در افزایش جهشی قیمت اقلام در بازه‌های زمانی مختلف دارد. بنابراین به‌طورکلی افرادی مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند که در فعالیت‌های اقتصادی غیرمولد و سفته بازی مانند خرید و فروش مسکن، خودرو، طلا و ارز، مشغول هستند.

نرخ مالیات بر عایدی سرمایه از صفر تا 40 درصد است. همچنین در تعیین نرخ مالیات بر عایدی سرمایه عواملی مثل مدت‌زمان نگهداری در موضوع مالیات موثر است. مالیات بر عایدی سرمایه فقط زمانی قابل اخذ است که دارنده ملک، خودرو، زمین، طلا و… بخواهد آن را بفروشد. این مالیات دو بخش دارد. مالیات بر معاملات مکرر و مالیات عایدی معاملات مکرر.

نگهداری خودرو کمتر از یک سال، 30 درصد مالیات بر عایدی را در برخواهد داشت؛ یعنی اگر بعد از یک سال خودرویی که خریده‌اید را بفروشید باید 30 درصد مبلغ مابه‌التفاوت آن را مالیات بپردازید؛ اما اگر خودرو بیشتر از سه‌سال تحت مالکیت شما باشد، دیگر مالیاتی به آن تعلق نخواهد گرفت. چون هیچ دلالی برای رسیدن به سود، سه سال صبر نمی‌کند؛ یعنی اگر کسی یک خودرویی را بخرد و دو ماه بعد اقدام به فروش آن کند و دوباره یک خودرو دیگر بخرد و در چند ماه بعد آن را با قیمت بالاتری بفروشد، باید نسبت به مابه‌ازای مبلغ حاصل‌شده از خرید و فروش مالیات بپردازد. بنابراین اگر مدت نگهداری خودرو کمتر از یک سال باشد، نرخ مالیات بر سود انتقال آن 30 درصد، بین یک تا دو سال 20 درصد و بیش از دو سال 10 درصد است.

موارد زیر، شرایط معافیت مالیات بر عایدی سرمایه خودرو است:

_ انتقال خودروی سواری دارای شماره انتظامی (پلاک) شخصی، متعلق به فرد غیرتجاری بالای هجده سال، در صورتی‌که دوره تملک آن بیش از یک سال باشد و شخص فوق، مالک تمام یا بخشی از خودروی سواری دارای شماره انتظامی شخص دیگری نباشد، شامل پرداخت مالیات نمی‌شود.
 _ همچنین عایدی سرمایه حاصل از انتقال خودروی سواری دارای شماره انتظامی شخصی متعلق به سرپرست خانوار، در صورتی‌که دوره تملک آن بیش از یک سال باشد و این شخص فقط یک خودروی شخصی دیگر داشته باشد، مشمول مالیات نمی‌شود. درباره سرپرست خانوار، شرط دوره تملک بیش از یک سال، می‌تواند در هر پنج سال یک‌بار رعایت نشود.
_ همچنین خودرویی که به ارث می‌رسد، شامل پرداخت مالیات نمی‌شود.
_ به طور کلی، فروش تنها خودرو سواری با مالکیت بیشتر از یک سال، یک خودروی مازاد برای سرپرست خانوار، تعویض تنها خودروی فرد در کمتر از 6 ماه و خودروی ارثی از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه معاف است.

اردیبهشت 1402: براساس ماده 19 آیین‌نامه اجرایی ماده 14 الحاقی قانون مبارزه با پولشویی، اطلاعات معاملات خودرو، در سامانه یکپارچه فروش خودرو وزارت صمت ثبت می‌شود و شامل مالیات بر عایدی سرمایه خواهد شد.

این مالیات در زمان تحویل خودروها اخذ نخواهد شد و بسته به مدت زمان نگهداری خودرو از خریداران اخذ می‌شود. براساس این قانون، در صورت نگهداری خودرو کم‌تر از یک سال، در صورت فروش خودرو مالک ملزم به پرداخت 30 درصد مالیات روی اضافه‌بها نسبت به قیمت پایه خودرو خواهد بود. همچنین این میزان برای نگهداری خودرو کم‌تر از دو سال 20 درصد و کم‌تر از سه سال 10 درصد خواهد بود و در صورت نگهداری خودرو بیش از سه سال، معامله خودرو معاف از مالیات بر عایدی سرمایه خواهد بود.

برای مثال، اگر یک مشتری از طریق سامانه جامع، دنا پلاس توربو اتوماتیک با قیمت 457 میلیون تومان تحویل بگیرد و طی مدت زمان کم‌تر از یک سال تصمیم به فروش این خودرو با قیمت حدود یک میلیارد تومان بگیرد، ملزم به پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه به میزان 30 درصد روی مابه التفاوت 543 میلیون تومانی یعنی حدود 163 میلیون تومان خواهد شد.این تصمیم در راستای جلوگیری از سوداگری و ایجاد تشویش در بازار و قیمت های خودرو اخذ شده و در صورت اجرایی شدن آن، موجب کاهش محسوس معاملات در مدت زمان کم‌تر از سه سال مالکیت خودروها خواهد شد. البته با توجه به تازه بودن این قانون هنوز ساز و کار اجرایی و قطعیت در اجرای آن مشخص نیست و این احتمال وجود دارد که نفس وجود چنین قانونی موجب افزایش قیمت خودروها در بازار جهت جبران زیان دلالان شود و معکوس عمل کند.

آذر 1401: محمدرضا یزدی‌زاده، عضو سابق شورای راهبردی نظام مالیاتی، در چهارمین نشست تخصصی نهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با عنوان «مالیات بر ثروت؛ مبانی و کارکردها»، درباره وضعیت بازار خودرو توضیح داد در بازار خودرو دو نوع تقاضای دلالی و تقاضای مصرف‌کننده اصلی وجود دارد. در این بازار مصرف‌کننده اصلی وجود ندارد چرا که نیمی از خانواده‌ها توانایی خرید ندارند و مابقی خانواده‌ها دارای یک خودرو هستند. بنابراین عمده بازار خودرو دلالی است. اگر این نوع تقاضای دلالی با استفاده از ابزار مالیات بر عایدی سرمایه مدیریت می‌شد، دلالی و سوداگری از این بازار جمع شده بود.  

بر اساس گفته‌های وی، در دولت گذشته پیشنهاد شده بود که از ابزار مالیات در بازار خودرو استفاده شود. به‌گونه‌ای که کسانی که خودرو می‌خرند اگر در سال اول خودرو را بفروشند باید 90 درصد از سود حاصله را مالیات پرداخت کنند و اگر در سال دوم خودرو به فروش رفت 70 درصد از سود حاصله را مالیات بدهد که موردتوجه قرار نگرفت. نبود این نوع مالیات ماهیت تورم و دلیل شکاف طبقاتی است. در واقع مالیات کارآمدترین ابزار برای سیاست‌های اقتصادی است که در تمام دنیا اجرایی می‌شود.  

در تاریخ پنجم خردادماه 1400، طرح مالیاتی جدیدی به تصویب نمایندگان مجلس رسید که بخشی از آن، مربوط به خرید و فروش خودروست. نام این طرح جدید را «مالیات بر عایدی سرمایه» گذاشته‌اند که چهار بازار وسایل نقلیه، بازار املاک، بازار ارز خارجی و بازار طلا را شامل می‌شود.

مالیات بر عایدی سرمایه، یعنی اینکه اگر شخصی در یکی از بازارهای چهارگانه سرمایه (خودرو، املاک، ارز، طلا)، چیزی را خریداری کند و سپس آنرا بفروشد، براساس مدت زمانی که آن چیز را در تملک داشته است، باید درصدی از آنرا تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه، بپردازد.

آنطور که نمایندگان مجلس گفته‌اند، این قانون جدید مالیاتی، با هدف کاهش سوداگری در این چهار بازار و جلوگیری از افزایش ناگهانی قیمت‌های آنهاست.

طبق بندهای این قانون مالیاتی جدید، شرایط مختلفی برای معافیت از پرداخت این مالیات درنظر گرفته شده است که در اینجا، فقط به مهم‌ترین شرط معافیت (که برای دارندگان خودرو نیز صدق می‌کند) اشاره می‌کنیم:

1- اشخاص بالای 18 سالی که «فقط یک وسیله نقلیه» دارند، به شرط آنکه مدت زمان مالکیت آنها «بیش از یکسال» باشد، نیازی به پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه خودرو ندارند و معاف هستند.

2- افرادی که بیش از 3 سال تمام، از زمان خریدن خودروی آنها گذشته باشد، از پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه معاف هستند.

در بازار خودرو، میزان نرخ عوارض مالیات بر عایدی سرمایه، براساس مدت زمان نگهداری خودرو، محاسبه می‌شود که عبارتند از:

طبق جدول فوق، مالکان خودرو از سال چهارم به بعد، نیازی به پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه ندارند.

لیست مهم‌ترین عوارض دریافتی از دارندگان و مالکان خودروها شامل مالیات خودرو لوکس، مالیات نقل و انتقال خودرو، مالیات بر عایدی سرمایه خودرو و همچنین مالیات آلایندگی خودرو را در ادامه این متن، مطالعه کنید: