در این گزارش از پرشین خودرو، به دلیل روشن شدن CEL می‌پردازیم و روش خاموش کردن چراغ چک موتور تیبا را توضیح می‌دهیم. البته توجه داشته باشید که خاموش شدن چراغ چک خودرو تیبا، لزوماً به معنای رفع مشکل نیست و باید از حل مشکلی که در وهله اول موجب روشن شدن چراغ چک شده، اطمینان حاصل کنید.

علت روشن شدن چراغ چک تیبا چیست؟

کامپیوتر داخلی خودرو یا ECU، پاسدار امنیت فنی و فرمانده کنترل عملکردهای ماشین است. وجود این قطعه روی خودروهای تولیدی از دهه ۸۰ به بعد، الزامی قلمداد می‌شود. واحد کنترل موتور خودرو با استفاده از اطلاعاتی که از سنسورهای تعبیه شده در بخش‌های مختلف خودرو دریافت می‌کند، روی وضعیت عملکرد ماشین نظارت دارد و در صورت بروز خطا، پیامی در قالب روشن شدن چراغ چک به راننده نمایش می‌دهد.

چراغ چک (به انگلیسی: Check Engine Light) یا CEL در تیبا، علامت نئونی کهربایی رنگی به شکل موتور خودرو است. در زمان بروز خطای فنی، انواع چراغ چک تیبا ۲ به رنگ قرمز یا زردو همراه یک علامت تعجب (!) روشن می‌شود.

دلیل روشن شدن چراغ چک از دو حالت خارج نیست: یا خطایی آنی (مانند قطع شدن لحظه‌ای جریان گاز) رخ داده و یا مشکلی فنی در ماشین وجود دارد. اگر علت روشن شدن چراغ چک تیبا مشکلی جدی باشد، چراغ به حالت چشمک زن درمی‌آید و باید به سرعت اقدام کنید.

رایج‌ترین دلایل روشن شدن چراغ چک i تیبا

۱. شل شدن درپوش باک بنزین

در خیلی از مواقع برای خاموش کردن چراغ چک موتور تیبا، کافیست درپوش بنزین ماشین را سفت کنید تا مشکل رفع شود. زمانی که ECU لقی درپوش باک را تشخیص بدهد، چراغ چک موتور روشن می‌شود تا با رفع مشکل، از بخار شدن سوخت جلوگیری به عمل بیاید. اگر بعد از سوختگیری متوجه روشن شدن چراغ چک تیبا شدید، به احتمال زیاد مشکل از محکم بسته نشدن سرپوش باک است.

۲. خطا در سنسور اکسیژن

دومین دلیل شایع روشن شدن چراغ چک تیبا، نقص در سنسور اکسیژن است. سنسور اکسیژن وظیفه دارد میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی از اگزوز را اندازه‌گیری کند و این اطلاعات را به واحد کنترل موتور (ECU) ارسال کند. ECU با استفاده از این اطلاعات میزان تزریق سوخت را تنظیم می‌کند تا احتراق بهینه و کاهش آلاینده‌ها حاصل شود. زمانی که وضعیت جریان هوا به هر دلیلی مختل شود، مصرف سوخت و تولید آلاینده بالاتر از آستانه مجاز می‌رود. این مشکل در طولانی مدت به موتور، سیستم احتراق و مبدل کاتالیزور صدمه می‌زند.

 ۳. عیب در سنسور جریان هوا

معیوب بودن سنسور جریان هوا (سنسور MAF) در بسیاری از موارد، علت روشن شدن چراغ چک تیبا ۲ است. سنسور جریان هوا میزان هوای ورودی به موتور را اندازه‌گیری می‌‎کند تا میزان تزریق سوخت، بر اساس جریان ورودی تنظیم شود. هنگام معیوب بودن سنسور جریان هوا، نسبت مناسبی از سوخت و هوا در موتور فراهم نخواهد شد. متعاقب آن مشکلاتی مانند دود کردن خودرو، متصاعد شدن بوی سوختگی از اگزوز و شتاب نگرفتن خودرو رخ می‌دهند.

۴. خرابی استپر خودرو

بروز مشکل در استپر، حداقل در ۲۰ درصد موارد علت روشن شدن چراغ چک تیباست. این قطعه وظیفه کنترل دریچه کناری گذر هوا را بر عهده دارد و تحت کنترل ECU باز و بسته می‌شود. با حرکت استپر، میزان هوای ورودی به موتور بدون فشار دادن پدال کنترل می‌گردد. حال اگر مشکلی در استپر ماشین رخ بدهد، ممکن است پدال انعطافش را از دست بدهد و یا ترمز ماشین به درستی عمل نکند. برای خاموش کردن چراغ چک موتور تیبا، سرسری نگذرید و حتماً استپر ماشین را بررسی کنید.

۵. فرسودگی شمع‌ها و کوئل‌ها

یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم احتراق در موتور، شمع‌ها و کوئل‌ها هستند. شمع موتور، مسئولیت جرقه زنی برای اشتعال مخلوط هوا و سوخت در سیلندرها را بر عهده دارد. عملکرد شمع در اثر ساییده شدن تدریجی، نشت روغن و بنزین و انباشته شدن دوده و رسوبات، مختل می‌شود و یک علت روشن شدن چراغ چک تیبا خواهد بود.

اختلال عملکرد کوئل‌هایی که ولتاژ لازم برای جرقه زنی شمع‌ها را تولید می‌کنند نیز به ECU خودرو پیام خطا می‌فرستد. در اثر بروز خرابی در شمع و کوئل، شتاب گیری خودرو لگ می‌زند و در حال عادی ماشین دچار خام سوزی می‌شود.

۶. معیوب بودن مبدل کاتالیزور

برای رفع خطای چراغ چک تیبا، از بررسی مبدل کاتالیست ماشین غافل نشوید. این مبدل گازهای آلاینده مضر مانند مونوکسید کربن، هیدروکربن‌های نسوخته و اکسیدهای نیتروژن را به گازهای کم‌ضررتر مانند دی‌اکسید کربن و آب تبدیل می‌کند خرابی مبدل کاتالیزور در اثر تجمع رسوبات، ورود سوخت نسوخته به سیستم اگزوز، حرارت بالا و آسیب‌های فیزیکی هم می‌تواند علت روشن شدن چراغ چک تیبا باشد.

خاموش کردن چراغ چک موتور تیبا معمولاً با رسیدگی به یکی از ۶ عاملی که ذکر کردیم، امکان پذیر خواهد بود. با این حال فاکتورهای دیگری نیز می‌توانند موجب روشن شدن چراغ چک تیبا شده باشند که در گزارش ۱۲ دلیل روشن شدن چراغ چک خودرو کامل و جامع به آنها پرداخته‌ایم.

روش خاموش کردن چراغ چک موتور تیبا

خاموش کردن چراغ چک موتور تیبا بدون مراجعه به تعمیرگاه هم قابل انجام است، اما دلیل نمی‌شود که دراسرع وقت خودرو را برای سرویس نزد یک نمایندگی معتبر نبرید. خاموش شدن چراغ چک خودرو تیبا صرفاً علامت هشدار را از بین می‌برد و به معنای این نیست که مشکل به طور کامل حل شده.

برای خاموش کردن چراغ چک تیبا می‌توانید به یکی از سه روش زیر عمل کنید.

۱. ادامه به رانندگی

گاهی اوقات برای خاموش کردن چراغ چک موتور تیبا، باید هیچ اقدامی انجام ندهید. ممکن است CEL به دلایل موقتی مانند تغییرات جزئی در عملکرد سنسورها یا کیفیت سوخت روشن شده باشد. در این شرایط، ادامه دادن به رانندگی می‌تواند به ECU فرصت دهد تا مشکل را شناسایی و خود به خود برطرف کند. ECU پس از چند چرخه رانندگی که شامل روشن و خاموش کردن خودرو و رانندگی در شرایط مختلف است، وضعیت سنسورها و سیستم‌ها را مجدداً بررسی می‌کند. اگر مشکل به‌وجود آمده موقتی باشد و دیگر تکرار نشود، ECU ممکن است چراغ چک را خاموش کند. این روش به خصوص زمانی موثر است که مشکل به دلیل ناپایداری‌های موقتی در سیستم باشد.

۲. رفع چراغ چک تیبا بدون دیاگ با قطع باتری

این روش خاموش شدن چراغ چک خودرو تیبا، مهارت فنی بیشتری می‌طلبد. قطع کردن باتری روشی موثر برای ریست کردن ECU و پاک کردن کدهای خطاست. اگر وارد نیستید، حتماً از یک مکانیک کمک بگیرید و خطر برق گرفتگی را به جان نخرید.

برای رفع چراغ چک تیبا ۲، ابتدا خودرو را خاموش کنید و سوئیچ را از آن خارج کنید. ۲۰ دقیقه‌ای صبر کنید تا موتور کاملاً خنک شود و دست شما را نسوزاند.

با استفاده از یک آچار مناسب، کابل منفی باتری را جدا کنید. این کابل معمولاً به رنگ مشکی است و علامت منفی (-) دارد.

حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صبر کنید تا تمامی خازن‌های ECU تخلیه شوند و حافظه موقتی آن پاک شود. سپس کابل منفی باتری را دوباره به باتری وصل کنید و اتصالات را محکم کنید. حالا خودرو را روشن کنید و بررسی کنید که آیا چراغ چک خاموش شده است یا خیر.

توجه داشته باشید که این روش ممکن است موقتی باشد و اگر مشکل اصلی برطرف نشده باشد، چراغ چک پس از مدتی دوباره روشن خواهد شد.

۳. دیاگ زدن ماشین

استفاده از دستگاه دیاگ یکی از دقیق‌ترین و کارآمدترین روش‌ها برای شناسایی و رفع مشکل چراغ چک است. در صورتی که دستگاه دیاگ در خانه داشته باشید می‌توانید خطاهای ECU را تشخیص داده و کدهای خطا را به یک متخصص نشان بدهید.

پورت OBD-II تیبا زیر کاوری خاکستری رنگ در سمت چپ و کمی پایین‌تر از فرمان قرار دارد. با کشیدن آهسته، کاور باز می‌شود و می‌توانید کابل دیاگ را به پورت وصل کنید. سپس دستگاه دیاگ را روشن کنید و منتظر بمانید تا دستگاه با ECU خودرو ارتباط برقرار کند.

دستگاه دیاگ کدهای خطایی که توسط ECU ثبت شده‌اند را نمایش می‌دهد. این کدها به شما کمک می‌کنند تا منبع مشکل را شناسایی کنید. با استفاده از دفترچه راهنما یا منابع آنلاین، کدهای خطا را تحلیل کنید تا دقیقاً بدانید کدام قطعه یا سیستم دچار مشکل است. با مراجعه به مکانیکی معتبر، متخصص بر اساس تحلیل کدهای خطا اقدام به تعمیر یا تعویض قطعات معیوب خواهد کرد.

در نهایت پس از رفع مشکل، کدهای خطای ثبت شده را از طریق دستگاه دیاگ را پاک کنید تا چراغ چک خاموش شود.

جمع بندی

علاوه بر فاکتورهایی که نام بردیم، علت روشن شدن چراغ چک تیبا می‎‌تواند مربوط به عیب‌های دیگری باشد که در صورت عدم رسیدگی، در طولانی مدت باعث استهلاک سریع و آسیب دیدگی سایر قطعات خواهند شد. عیب یابی تیبا یک بخش داستان است، بنابراین به خاموش کردن چراغ چک موتور تیبا بسنده نکنید و اقدامی برای حل مشکل انجام بدهید.

با درک درست از چگونگی خاموش شدن چراغ چک خودرو تیبا و انتخاب روش مناسب، می‌توان از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کرد و عملکرد بهینه خودرو را حفظ نمود.