تا چندی پیش که قدرت بشر در یکپارچه‌سازی دیتاها و الگوریتم‌ها و پردازش آن به حد قابل‌اتکایی نرسیده بود، نه‌تنها هوش مصنوعی بلکه فناوری اطلاعات نیز اهمیت کنونی را در فضای کسب‌وکار نداشت. اما حالا سخن از کاربردهای واقعی و مورد انتظاری است که هوش مصنوعی باید به ارمغان بیاورد.

درحال‌حاضر، بسیاری از صنایع مختلف ازجمله صنعت خودرو بر مبنای هوش مصنوعی در حال تحول است؛ از طراحی و تولید گرفته تا زمینه‌هایی مانند خودروهای خودران، متصل و اشتراکی. اما خروجی صنعت خودرو در کشور، به شکلی نیست که نشانه‌ای از چنین تحولات در آن دیده شود.

تحولاتی که مورد انتظار متقاضیان خودرو در بازار امروز به‌ویژه نسل Z (متولدین اواسط دهه ۷۰ تا اوخر دهه ۸۰خورشیدی) است،‌ صرفا به بحث طراحی یا آپشن محدود نمی‌شود. پیش از پرداختن به این انتظارات، در تببین بیگانگی صنعت خودرو ایران با مقوله هوش مصنوعی، همین‌قدر بگوییم که خودروسازان ما هنوز در اعلام نیازهای خود جهت جذب نیرو، فراخوانی برای فارغ‌التحصیلان گرایش هوش‌مصنوعی در مقطع ارشد یا دکترا نداشته‌اند.

در بخش‌های مدیریتی نیز شرکت‌های خودروسازی ما توجهی به ظرفیت‌ها و قابلیت‌های هوش مصنوعی نداشته و مدیران ما اصرار به پیشبرد امور با روش‌های کلاسیک و قدیمی خود را دارند. این در حالی است که امروزه جوامع توسعه‌یافته، بیش‌از سایر موتورهای محرک فناوری، تحت تاثیر فناوری هوش مصنوعی هستند. این محرک در صنعت خودرو ایران نیز می‌تواند بسیار کارساز باشد. چراکه خودروسازی ما نیازمند تطبیق سریع با روند جهانی این صنعت است و این تطبیق‌پذیری در هوش مصنوعی با سرعت بالایی اتفاق می‌افتد.

خودروسازان ما باید این گزاره را جدی بگیرند که ذائقه نسل Z در قبال صنایع فناورانه ازجمله صنعت خودرو تغییر کرده است. این نسل به تامین تمام نیازهای خود در فضای دیجیتال عادت دارد و خدمات در این فضا با بهره‌گیری از هوش مصنوعی در پردازش داده‌ها، روزبه‌روز بیشتر به سمت «سرویس‌های شخصی‌سازی‌شده» می‌رود. به‌عنوان مثال، راننده در خودرو متصل به طیف گسترده‌ای از اطلاعات کاربردی و خدمات مرتبط با آن در حین رانندگی دسترسی دارد که از «قابلیت شخصی‌سازی مطابق نوع استفاده هر فرد از خودرو» برخوردارند.

یکی از مزایای این اتصال و دسترسی، افزایش ایمنی و امنیت خودرو است که نیاز مبرم خودروهای ما بوده و ضمن کاهش حوادث و خسارات جانی و مالی، می‌تواند به کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، بیمه خودرو و… نیز بینجامد.

ردیابی و پایش آنلاین موقعیت خودرو و همچنین فعال‌سازی بسیاری از عملکردهای آن در مواقعی که خودرو در اختیار ما نیست، از دیگر قابلیت‌های خودروهای متصل است. اما حتی جدیدترین محصولات خودروسازان ما از این قافله عقب مانده‌ و صرفا درصورت برخورداری از سیستم مالتی‌مدیا حداکثر مجهز به یک مسیریاب برخط ساده هستند.

سخن پایانی این‌که در طول تاریخ ۲۰۰ساله ما، رویدادی مهم با عنوان «انقلاب صنعتی» رخ داد که هم‌زمان با دوره قاجار بود و ایران از آن عقب ماند و با ۱۵۰سال تاخیر به کشور ما رسید. اما امید آن‌که درخصوص هوش‌مصنوعی دچار چنین تاخیری نشویم و فرصت‌های آن را دریابیم.