فروش خودروهای صفر توسط خودروسازان از سال ۱۴۰۱ تاکنون توسط سامانه یکپارچه فروش خودرو انجام می‌شود. از این رو شرکت‌های عرضه کننده خودروهای صفر، تنها می‌توانند از طریق این سامانه اقدام به عرضه خودرو کنند. هدف از عرضه خودرو توسط این سامانه، ایجاد تعادل در بازار خودرو از کارخانه به مصرف کننده است چرا که  طی سال‌های اخیر نامتعادل بودن عرضه و تقاضا  باعث شد تا رد پای دلالان بیش از گذشته در بازار خودرو دیده شود و اختلاف بسیاری بین قیمت روز خودرو صفر در کارخانه و بازار به وجود بیاید.

چالش‌ها و مشکلات در بازار خودرو دست به دست هم دادند تا نارضایتی مردم از خودروسازان داخلی بالا بگیرد و دولت هم به مسئله ورود کند. در همین راستا، ۱۱ اسفند ماه سال ۱۴۰۰ رئیس‌جمهوری با صدور ۸ فرمان خواستار تحول در عرضه و خرید خودرو شد. ابراهیم رئیسی ضمن تاکید بر افرایش ۵۰ درصدی تولید خودرو، بر حذف تدریجی روند عرضه خودرو به صورت قرعه‌کشی و اصلاح و شفاف‌سازی فروش سریع خودرو به مردم تاکید کرد.

به همین دلیل ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۱، سیدرضا فاطمی امین، وزیر وقت صمت، با معرفی سامانه یکپارچه فروش خودرو عرضه خودروهای داخلی را از طرق دیگر ممنوع اعلام کرد.

سامانه یکپارچه فروش خودرو چیست؟

«سامانه یکپارچه فروش خودرو» یا سامانه متمرکز قرعه کشی خودرو ، بستری است که وزارت صمت برای ساماندهی بازار خودرو و ایجاد شفافیت دستور راه اندازی آن را در اسرع وقت داده است.

تمامی خودروسازان داخلی موظف هستند به جای فروش خودرو از طریق فروش فوق‌العاده یا پیش فروش، محصولات‌شان را از طریق این سامانه به نشانی esalecar.ir عرضه کنند.

• در سامانه یکپارچه فروش ماشین بازه زمانی مشخصی برای عرضه خودرو تعیین می‌شود.
• عرضه همزمان محصولات شرکت‌های خودروسازی در یک بازه مشخص خواهد بود.
• فروش محصولات همه خودروسازان دولتی و خصوصی تنها از طریق سامانه یکپارچه فروش خودرو صورت می‌گیرد.

زمان، شرایط و مراحل ثبت نام در سامانه

متقاضیان خودرو، برای ثبت‌نام در سامانه یکپارچه فروش، باید شرایط مشخصی را داشته باشند. این شرایط در هر مرحله تغییراتی خواهد داشت. در این بخش می‌توانید از مراحل، شرایط و زمان آغاز ثبت‌نام در سامانه مطلع شوید.

شروط جدید ثبت نام خودرو

شورای رقابت شروط جدید ثبت‌نام خودرو را به وزارت صمت ابلاغ کرد. بر این اساس:

• ابلاغ قیمت‌ها به خودروسازان توسط وزارت صمت انجام می‌شود.
• قیمت همه خودروهای وارداتی بر اساس ضوابط قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محاسبه و توسط عرضه‌کننده خودرو لازم الاجرا است.
• محدودیت خرید خودرو برای افرادی که پلاک انتظامی فعال بالای ۵ سال دارند رفع شد. به عبارت دیگر، افرادی که دارای یک پلاک فعال انتظامی هیتند و عمر خودرویی که پلاک روی آن نصب شده، بیشتر از ۵ سال باشد، دیگر برای ثبت‌نام و خرید خودرو از خودروسازان با محدودیت روبه‌رو نیستند.
• بند «عرضه‌کننده موظف است روش‌های بازدارنده برای جلوگیری از انتقال سند حداقل به مدت یکسال، از جمله در رهن گرفتن سند خودرو، را اتخاذ و اجرا کند» حذف شده است.
• در روش‌های فروش فوری یا فوق‌العاده، باید ۵۰ درصد از مبلغ خودرو (بر اساس بخشنامه اعلامی فروش) در حساب بانکی متقاضی موجود باشد و تا پس از خرید خودرو، امکان برداشت آن مبلغ وجود نداشته باشد.
• در روش پیش‌فروش، به‌اندازه مبلغ پیش پرداخت (و براساس بخشنامه اعلامی فروش) که با توجه به تبصره ١ ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از مصرف‌کنندگان خودرو مصوب هیات وزیران، حداکثر تا ۵۰ درصد از مبلغ فروش خودرو باید در حساب بانکی متقاضی موجود باشد و تا پس از خرید خودرو، برداشت ممکن نباشد.
• مشمولان ماده ١٢ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (مادران) مصوب ۲۴ مهر  ۱۴۰۰ و تبصره ۵ قانون اصلاح ماده ۱۰ ساماندهی صنعت خودرو (جایگزینی خودروهای فرسوده) مصوب ۹ آذر ۱۴۰۱، مشمول این ماده نیستند.
• تولیدکنندگان خودرو (اعم از تولید داخلی و مونتاژی) باید ابتدای هر سال، برنامه تولید را به تفکیک ماه، به شورای رقابت و وزارت صمت اعلام کنند.
• سازمان حمایت وضعیت عرضه و تعهدات تولیدکنندگان خودرو را به صورت مستمر پایش و گزارش آن را به شورای رقابت ارائه خواهد کرد.
• هرگونه تغییر قیمت خودرو ناشی از نصب آپشن یا قطعات که اجباری (و براساس الزامات قانونی) نباشد، پس از تایید وزارت صمت به سازمان حمایت اعلام و اثر قیمتی آن جهت تایید و ابلاغ به وزارت صمت، اعلام شود.
• عرضه‌کنندگان خودرو مکلفند در زمان انعقاد قرارداد فروش خودرو به مشتریان، اطلاعات مربوط به خودرو خریدار را در سامانه یکپارچه عرضه خودرو ثبت کنند. نظارت بر عملکرد عرضه‌کنندگان خودرو در سامانه مذکور، بر عهده‌ی وزارت صمت خواهد بود.
• وزارت صمت می‌تواند پیشنهادی جهت خروج برخی از خودروها از شمول ضابطه قیمتی بند ٣-١ ماده ٣ و نیز ماده ۴ این دستورالعمل، با تعیین کف مقدار عرضه به شورای رقابت ارائه کند.

سامانه یکپارچه بسته نمی شود

مهدی تقدسی، مدیر سامانه یکپارچه خودرو در آذرماه ۱۴۰۲ اعلام کرد:

• تنها ۵ درصد از ثبت‌نام‌کننده‌های تیگارد، ۲۵ درصد از متقاضیان محصولات مدیران خودرو، ۱۵ درصد متقاضیان محصولات کرمان موتور و ۴۰ درصد از ثبت‌نام‌کننده‌های آرین پارس موتور تکمیل وجه را انجام داده‌اند.
• به دلیل وجود ظرفیت‌های خالی، سامانه یکپارچه بسته نمی‌شود و به صورت مستمر محصولات خودروسازان دارای ظرفیت مازاد در آن عرضه می‌شود.

درخواست کارشناسی و فروش خودرو

افراد مجاز برای شرکت در سامانه

• متقاضیان محصولات تمامی شرکت‌های حاضر در طرح‌های فروش یکپارچه (اول و دوم) با موعد تحویل خودرو در سال ۱۴۰۳ می‌توانند در این مرحله شرکت کنند.
• متقاضیانی که در دور دوم سامانه نوبت‌دهی هیچ خودرویی به آن‌ها تخصیص داده نشده است.
• افرادی که برای آن‌ها دعوتنامه صادر شده یا خودرویی خریداری کرده‌اند، مشمول این طرح نیستند.

متقاضیان واجد شرایط باید:

• اول سفارش قبلی خود را لغو و سپس برای ثبت خودرو جدید اقدام کنند.
• در صورت انتخاب خودرو بیش از ظرفیت موجود، تخصیص به ترتیب اولویت‌های تعیین شده قبل صورت می‌گیرد.
• اگر متقاضی سفارش قبلی را لغو کند اما امکان انتخاب خودروی جایگزین فراهم نشود، اولویت قبلی او محفوظ می‌ماند.

اصلاح شرط داشتن پلاک فعال انتظامی

شورای رقابت بند مربوط به محدودیت داشتن پلاک فعال انتظامی برای خرید و ثبت‌نام خودرو در سامانه یکپارچه را اصلاح کرد. بر اساس اعلام این شورا:

• از این پس افرادی که پلاک فعال انتظامی دارند اما عمر خودرو مورد نظر بیشتر از ۵ سال باشد، می‌توانند در طرح‌های فروش خودروسازان شرکت کنند.

لغو شرط گواهینامه برای متقاضیان طرح مادران

مهدی تقدسی، مدیر سامانه یکپارچه اعلام کرد:

• شروط داشتن گواهینامه و سن بالای ۱۸ سال و نداشتن پلاک فعال انتظامی برای متقاضیان طرح مادران اعمال نمی‌شود.
• تنها شروط این متقاضیان، داشتن دو فرزند و تولد فرزند دوم بعد از ۱۹ آبان ۱۴۰۱ و عدم خرید این افراد از طرح‌های مادران قبلی است.

ثبت نام ایران خودرو

تا پیش از راه‌اندازی «سامانه یکپارچه فروش خودرو» شرکت خودروسازی ایران خودرو در سالیان اخیر، هر هفته اقدام به ثبت‌نام متقاضیان محصولات خود می‌‌کرد که این روند از تاریخ ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ متوقف شده است.

ثبت نام سایپا

شرکت خودروسازی سایپا هم مانند ایران خودرو، ثبت‌نام هفتگی متقاضیان محصولاتش را تا پیش از این در برنامه داشت که به دستور وزارت صمت به علت راه‌اندازی سامانه متمرکز قرعه‌کشی متوقف شد.

ثبت نام بهمن موتور

شرکت خودروسازی بهمن موتور، پیش از آغاز فعالیت سامانه، محصولات خود را از طریق وب‌سایت فروش خود عرضه می‌کرد اما با آغاز فعالیت سامانه یکپارچه، عرضه خودروهای سواری این خودروساز از درگاه فروش اختصاصی خود متوقف شد.

ثبت نام مدیران خودرو

مدیران خودرو شرکتی است که محصولات چری و ام وی ام را در ایران چینی را با نام تجاری مدیران خودرو در اختیار دارد. این شرکت خودروسازی هم تا پیش از دستور وزارت صمت، هر چند وقت یک‌بار محصولاتش را به صورت پیش فروش به مشتریانش عرضه می‌کرد.

ثبت نام کرمان موتور

کرمان موتور به عنوان عرضه‌کننده خودروهای مونتاژی چینی مثل جک S5، جک S3 و جک J4 به بازار داخلی نیز مانند دیگر خودروسازان چند بار در سال اقدام به برگزاری پیش فروش می‌کرد.

ثبت نام زامیاد

خودروهای تجاری سبک سنگین توسط شرکت زامیاد تولید می‌شود. زامیاد یکی از شرکت‌های زیرمجموعه گروه خودروسازی سایپا است. بخشنامه طرح‌های پیش فروش وانت‌های این شرکت مثل وانت نیسان آبی، پادرا و پادرا پلاس نیز همزمان با پیش فروش خودروهای سواری سایپا اعلام می‌شد.

ثبت نام فردا موتورز

فرداموتوز هم از جمله شرکت‌هایی است که وظیفه تولید و مونتاژ خودروهای چینی در داخل کشور را به عهده دارد. این شرکت هم تا پیش از راه‌اندازی «سامانه یکپارچه فروش خودرو» محصولاتش را به صورت پیش فروش عرضه می‌کرد.

ثبت نام آرین پارس موتور

آرین پارس موتور در ابتدا محصولات میتسوبیشی را وارد می‌کرد اما حالا به جرگه شرکت‌های تولید و مونتاژکننده خودروهای چینی پیوسته است. این شرکت لاماری ایما را به عنوان اولین محصول روانه بازار کرده است.

ثبت نام مکث موتور

مکث موتور، یکی از شرکت‌های داخلی است که پیکاپ کلوت را به عنوان اولین محصولش معرفی کرده است. این خودروساز عهده‌دار مونتاژ خودروهای چینی است.

ثبت نام ایلیا موتور

ایلیا موتور یکی از شرکت‌های خودروسازی است که وظیفه مونتاژ برخی خودروها را بر عهده دارد. این شرکت در گذشته اقدام به واردات خودرو می‌کرد.

ثبت نام سانیار موتور

سانیار موتور، به عنوان یکی دیگر از شرکت‌های مونتاژکننده خودروهای چینی، است که از سال ۱۴۰۱ کار خود را آغاز کرده است.

زمان و نتایج قرعه کشی سامانه

بعد از اتمام ثبت‌نام اولیه متقاضیان در سامانه یکپارچه فروش خودرو، اطلاعات متقاضیان پایش و برای ادامه خرید خودرو به مراجع ذی‌صلاح ارسال می‌شود.

اخبار سامانه

جدیدترین اخبار مربوط به سامانه یکپارچه عرضه خودرو داخلی را در این بخش بخوانید.

سامانه یکپارچه خودرو منحل نمی شود

سید احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت، در دی‌ماه ۱۴۰۲ اعلام کرد:

• انحلال سامانه یکپارچه در دستور کار دولت نیست.
• تغییری در سامانه یکپارچه رخ نخواهد داد.

وضعیت انصراف دهنگان برای خرید مجدد خودرو

مهدی تقدسی، مدیر سامانه یکپارچه خودروها، آذرماه ۱۴۰۲ درباره ثبت‌نام در طرح‌های فروش سامانه گفت:

• اطلاعات متقاضی خرید خودرو در طرح‌های فروش شامانه یکپارچه داخلی و خارجی زمانی که تبدیل به مشتری می‌شود، برای شرکت‌های خودروساز ارسال می‌شود و ادامه روند خرید بر عهده خودروساز است.
• عدم واریز وجه توسط متقاضی در موعدمقرر از نظر شرکت‌های خودروسازی به منزله انصراف است.
• خودروساز باید اطلاعات مشتری را دوباره به سامانه ارسال کند تا «عدم تخصیص خودرو» برای سامانه مشخص شود تا دسترسی‌های بعدی برای متقاضی باز شود.
• تا زمانی که اطلاعات فرد منصرف‌شده به سامانه اعلام نشود، او امکان شرکت در هیچ طرحی را ندارد.
• در صورت اعلام اطلاعات متقاضی که از خرید خودرو انصراف داده، سامانه امکان دسترسی او در طرح‌های بعدی را فراهم می‌کند و او می‌تواند در طرح‌های بعدی شرکت کند.

برگزاری دور سوم فروش خودرو در سامانه یکپارچه

سپهر دادجوی توکلی، مدیرکل روابط عمومی مرکز ملی رقابت، درباره نحوه عرضه خودرو اعلام کرد:

• هر تغییر نوع عرضه خودرو باید طبق مصوبه شورای رقابت انجام شود.
• بنابر دستورالعمل مصوبه ۵۴۳ این شورا، سامانه یکپارچه به کار خود ادامه می‌دهد.
• به زودی و با عملیاتی شدن نوبت سوم طرح، چند خودروی جدید عرضه خواهد شد و همه این فرایند در سامانه یکپارچه انجام می‌شود.

برگزاری طرح های فروش سامانه حتمی است

سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط عمومی شورای رقابت، درباره برگزاری سومین مرحله عرضه خودرو در سامانه یکپارچه اعلام کرد:

• باید ابتدا ظرفیت‌های خالی خودروسازان عرضه شود و پس از آن مرحله سوم عرضه در سامانه اجرا خواهد شد.
• زمان برگزاری مرحله سوم مشخص نیست اما طرح‌های فروش حتما برگزار می‌شوند.
• محدودیتی برای دور سوم عرضه خودرو در سامانه وجود ندارد.

۱۹ هزار متقاضی واجد شرایط طرح جایگزینی

مهران سالاریه، رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده گفت:

• ۱۹ هزار متقاضی طرح جایگزینی خودروهای فرسوده در مرحله دوم عرضه خودرو در سامانه یکپارچه تایید صلاحیت شدند.
• ثبت‌نام این افراد برای اسقاط خودروی فرسوده به ترتیب اولویت انجام خواهد شد.
• این واجدان شرایط از سامانه نوسازی ناوگان، پیامک دریافت کرده‌اند.
• زمان ثبت‌نام نیز توسط ستاد نوسازی از طریق پیامک به این افراد اطلاع داده می‌شود.
• مجوز اسقاط هر گروه از این افراد، ۲۰ روز قبل از آغاز فصل تحویل‌گیری خودروی جایگزین توسط ستاد نوسازی ناوگان صادر خواهد شد.

ارسال پیامک به متقاضیان طرح جایگزینی

رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده گفت:

در هفته اول مردادماه ۱۴۰۲، ایران خودرو پیامک تکمیل وجه را برای متقاضیان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده ارسال خواهد کرد.

لزوم پرداخت ارزش لاشه خودرو فرسوده

محمد حیدری پاشاکی، مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده، درباره روند اسقاط خودروهای فرسوده متقاضیان طرح جایگزینی در سامانه یکپارچه گفت:

• متقاضیانی که در سامانه یکپارچه برای تعویض خودرو فرسوده واجد شرایط شده‌‌اند، باید به سامانه ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده مراجعه کنند.
• این افراد بعد از ثبت‌نام در سایت ستاد نوسازی و انتخاب مرکز اسقاط باید با در دست داشتن مدارک مورد نیاز، به مرکز اسقاط انتخاب‌شده مراجعه کرده و خودرو را تحویل دهند.
• مراکز اسقاط باید ارزش لاشه خودرو فرسوده را به حساب مالکان این خودروها واریز کنند.

تحویل خودروهای مرحله دوم تا پایان ۱۴۰۳

مهدی تقدسی، مدیر سامانه یکپارچه تخصیص خودرو، درباره تحویل خودروهای مرحله دوم عرضه خودرو گفت:

• همه خودروها تا پایان سال ۱۴۰۳ تحویل داده می‌شوند و هیچ اولویتی در سال ۱۴۰۴ برای این مرحله وجود ندارد.

امکان تغییر اولویت در سامانه

بر اساس اعلام مسئولان سامانه یکپارچه فروش خودروهای داخلی، شرایط ویرایش و تغییر اولویت تحویل خودروها به شرح زیر است:

• به ۹۷ درصد افرادی که در مرحله دوم ثبت‌نام کردند، تا پایان سال ۱۴۰۳ خودرو داخلی تعلق می‌گیرد.
• با توجه به ظرفییت جذب نشده شرکت‌های خودروسازی و عرضه محصولات جدید در شهریورماه ۱۴۰۲، برای ۳ درصد باقیمانده، با حفظ اولویت، امکان انتخاب خودرو جدید به وجود می‌آید.
• همچنین افرادی که زمان تحویل خودروهایشان در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ اعلام شده است، می‌توانند اولویت خود را تغییر دهند.
• زمان بازگشایی سامانه متعاقبا اعلام می‌شود.

احتمال حضور ایران خودرو در مرحله سوم

مهدی تقدسی، مدیر سامانه یکپارچه تخصیص خودرو، درباره سومین مرحله عرضه خودرو در سامانه یکپارچه فروش خودرو گفت:

• طرح فروش خودرو به این دو مرحله عرضه ختم نمی‌شود.
• زمان مرحله سوم هنوز مشخص نیست و بعد از اتمام مرحله دوم عرضه برای مرحله بعد تصمیم‌گیری می‌شود.
• احتمال حضور ایران خودرو در سومین مرحله عرضه در سامانه وجود دارد.

تحویل برخی خودروها در ۱۴۰۳

مهدی تقدسی، مدیر سامانه یکپارچه خودرو، درباره موعد تحویل خودروهای ثبت‌نامی در دومین مرحله عرضه در سامانه یکپارچه گفت:

با توجه به آمار متقاضیان این مرحله، تعداد بیشتری از خودروها در سال ۱۴۰۳ تحویل داده خواهد شد.

اجرایی شدن طرح جایگزینی خودروها در سامانه

طرح جایگزینی خودروهای فرسوده در دومین مرحله عرضه خودرو در سامانه یکپارچه اجرا می‌شود. شرایط شرکت در این طرح به شرح زیر است:

• داشتن خودرو فرسوده مدل سال ۱۳۸۵ یا قبل از آن
• داشتن گواهینامه معتبر
• عدم خرید یا تحویل خودرو از خودروسازان داخلی در ۴۸ ماه گذشته
• اختصاص یک دستگاه خودرو تنها به یک کد ملی
• بلوکه شدن ۱۰۰ میلیون تومان در حساب وکالتی به نام سازمان حمایت

سوالات متداول

سامانه فروش یکپارچه خودرو چیست؟

سامانه متمرکز فروش خودرو بستری برای ساماندهی بازار خودروست که با ایجاد شفافیت در خرید، فروش و قیمت روز خودرو توسط وزارت صمت راه‌اندازی شده است.

نحوه ثبت‌نام محصولات ایران خودرو و سایپا در سامانه فروش خودرو چگونه است؟

متقاضیان واجد شرایط با مراجعه به سایت سامانه یکپارچه فروش خودرو و با تکمیل فرم ثبت‌نام، امکان شرکت در قرعه‌کشی فروش خودرو را دارند.

نویسنده: فاطمه امین الرعایا