وابستگی بازارهای داخلی به ارز، در سال‌های گذشته مشکلات فراوانی را برای صنایع مختلف به وجود آورده است. در این میان اما بازارها و تولیدکنندگانی که با مشکلات زیرساختی همراه بوده‌اند، ضربه بزرگی از وضعیت ارز خورده‌اند. این فاکتور که تعیین‌کننده اصلی قیمت کالاهای داخلی است، با بالا رفتن خود، قیمت محصولات را هم افزایش می‌دهد. اما کمتر دیده شده است که کاهش نرخ ارز تاثیری روی قیمت‌ها داشته باشد. صنعت و بازار خودروهای تجاری نیز از این وضعیت مستثنی نیست و هر روز به بهانه تلاطم‌های ارزی با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه می‌شود.
در روزهای اخیر و بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری شاهد اندکی افت در بازار ارز بودیم که به گفته کارشناسان بازار خودروهای تجاری تاثیری روی قیمت‌های نهایی محصولات سنگین و نیمه‌سنگین نداشته است.
افت تقاضا در بازار تجاری‌ها در پی گرانی نرخ ارز
فعال بازار خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» درخصوص وضعیت بازار این محصولات اظهار کرد: «در سال‌های اخیر بازار خودروهای تجاری تعریف چندانی نداشته و مشخص است که وضعیت فعلی این صنعت از مشکلاتی چون نرخ ارز، عرضه ضعیف، محدودیت واردات و مواردی از این دست، آب می‌خورد.»
میلاد خاموشیان اعلام کرد: «انتظار برای عبور این بازار از مشکلات و دسترسی ساده به خودروهای تجاری برای متقاضیان، طولانی شده و باعث شده است روزبه‌روز بر تعداد مدل‌های فرسوده و ناکارآمد اضافه شود، یعنی با ناوگانی مواجه هستیم که مالکان آن به‌رغم نیاز شدید به مدل‌های جدید و به‌روز، امکان خرید و تعویض خودروهای خود را به علت گرانی و افزایش روزانه نرخ ارز ندارند.»
فقط افزایش نرخ ارز بر بازار تاثیر می‌گذارد
خاموشیان در ادامه با اشاره به قیمت ارز و تاثیر آن روی خودروهای وارداتی و حتی ساخت داخل اظهار کرد: «قرار بود کامیون‌های وارداتی با قیمت‌های مناسب به بازار برسند و باعث تعدیل قیمت محصولات داخلی و موجود در بازار شوند، اما این اتفاق برای متقاضیان این خودروها بیشتر شبیه یک اتفاق بوده است.»
وی اذعان کرد: «مشکلات بسیاری در مسیر واردات وجود داشت که ازجمله آن‌ها می‌توان به هزینه‌های گمرک و ترخیص تا شماره‌گذاری خودروها اشاره کرد.»
وی بیان کرد: «در کنار این موارد، نبود ثبات در نرخ ارز زمان واردات این کامیون‌ها، باعث شد هزینه خرید این خودروها برای واردکنندگان به طور ناگهانی افزایش یابد و قیمت‌ها را در بازار فراتر از انتظار تعیین کند.»
وی همچنین عنوان کرد: «متاسفانه هر بار که نرخ ارز اندک افزایشی داشته باشد، قیمت هر کالایی مانند همین خودروهای تجاری سریعا بالا می‌رود، اما حتی اگر چند برابر آن کاهش یابد، روی قیمت نهایی خودروها تاثیرگذار نخواهد بود.»
خودروهای قدیمی به‌جای اسقاط، به شهرهای کوچک می‌روند
این فعال بازار خودروهای تجاری در ادامه با طرح موضوعی از وضعیت نوسازی ناوگان افزود: «درحال‌حاضر ارقام کمی درخصوص نوسازی خودروهای تجاری اعلام می‌شود و این در حالی است که فرسودگی این ناوگان به بیشترین حد خود در سال‌های اخیر رسیده است.»
وی تصریح کرد: «بسیاری از مالکان خودروهای فرسوده که امکان خرید مدل‌های نو دارند، خودروهای قدیمی خود را در بازار به فروش می‌رسانند و مدل‌های جدید را خریداری و وارد ناوگان می‌کنند.»
وی ادامه داد: «به همین دلیل است که در برخی از شهرهای کوچک شاهد افزایش تردد مدل‌های قدیمی هستیم؛ مدل‌هایی که کاربردی برای جاده‌ها ندارند، اما روانه سایت‌های معدنی و عمرانی و حتی شهرهای کوچک برای کارهای درون‌شهری می‌شوند.»
نوسازی ناوگان فرسوده؛ نیازمند حمایت تسهیلاتی
خاموشیان در ادامه با اشاره به کاهش قدرت خرید متقاضیان بیان کرد: «با افزایش نرخ ارز و به تبع آن قیمت نهایی خودروهای تجاری داخلی و وارداتی و تاثیرپذیری این بازار از عواملی چون نبود کار، قدرت خرید متقاضیان در این بازار به‌شدت کاهش یافته است.»
وی ادامه داد: «بنابراین نمی‌توان انتظار داشت ناوگان خودروهای تجاری نوسازی شود، مگر آن که دولت تسهیلات گسترده‌ای در این زمینه ارائه دهد؛ تسهیلاتی که نرخ بهره آن پایین باشد و با توجه به وضعیت کار و درآمد کامیونداران کشور، اقساط آن قابل پرداخت باشد.»
وی در پایان تصریح کرد: «دولت و سازمان‌ها و وزارت‌های دخیل در نوسازی باید، ارزی با قیمت مشخص یا ارزان‌تر از بازار را برای تولید و واردات این خودروها در نظر بگیرند تا تحولات ارزی روی آن‌ها تاثیر نگذارد و به فرض آن‌که طرحی هم برای نوسازی صورت گیرد، بالا و پایین شدن نرخ ارز کمترین تاثیر را روی نوسازی ناوگان بگذارد تا بتوانیم در کمتر زمان ممکن، با کمک خودروسازان داخلی و واردات، بازار تجاری‌ها را به ثبات رسانده و عرضه را هم‌اندازه تقاضا رشد دهیم و شاهد نوسازی ناوگان باشیم.»