با کمال تعجب هفته گذشته شاهد برپایی «سومین نمایشگاه تحول صنعت خودرو ایران» در تهران بودیم. نگارنده هرچه درباره انگیزه‌ها و علل برپایی آن فکر کرد؛ دلیل توجیهی قانع‌کننده‌ای نیافت.

این نمایشگاه سه‌سال پیش به ابتکار دکتر منوچهر منطقی، معاون امور حمل‌ونقل و صنایع خودرو وقت وزارت «صمت» و با انگیزه تهییج خودروسازان و قطعه‌سازان داخلی به نوآوری و ایجاد تحول در صنایع مذکور شکل گرفت و در ۲ نمایشگاه قبلی آثار مثبت آن به چشم می‌آمد.

می‌دانیم که نوآوری فناورانه به‌خصوص در صنعت خودرو جهان برعهده شرکت‌های دانش‌بنیان است و این شرکت‌ها سالانه حدود ۷۵۰میلیارد دلار گردش مالی دارند و خودروسازان بزرگ بخش مهمی از کارهای تحقیقاتی خود را به این شرکت‌های کوچک نوآور می‌سپارند. اما در ایران به‌رغم تاکیدات مسئولان تراز اول، شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور را جدی نمی‌گیرند و این «پاشنه آشیل» صنعت خودرو ایران است.

شاید متاثر از همین اصل بود که جای شرکت‌های نوآور در «سومین نمایشگاه تحول صنعت خودرو ایران» خالی بود و تا چشم کار می‌کرد غرفه‌ها مملو از خودروهای تولید چین بود؛ چه خودروهایِ با موتور احتراق داخلی و چه خودروهای الکتریکی.

یکی از بازدیدکنندگان با طنز و کنایه به نگارنده گفت: جا داشت تا نام نمایشگاه امسال تغییر می‌کرد و به جای نمایشگاه «تحول در صنعت خودرو ایران» آن را نمایشگاه خودرویی شانگهای، پکن و یا … می‌نامیدند!!

البته برپایی چنین نمایشگاهی فی‌نفسه مفید است اما وقتی خالی از محتوا بوده و یا هیچ نشانی از تحول در آن نبوده و حتی معرف تسمیه خود هم نباشد، مفیدفایده نخواهد بود و جز اتلاف منابع شرکت‌ها سودی نخواهد داشت.

اصولا فلسفه برپایی نمایشگاه‌های خودرویی در جهان قانون‌مند است و شرایط خاص خود را دارد، مثلا در نمایشگاه‌های خودرویی توکیو، ‌پاریس، فرانکفورت، نیویورک و … چنانچه شرکتی نوآوری نداشته باشد، اجازه حضور در آنها را ندارد. اما در «سومین نمایشگاه تحول صنعت خودرو ایران» نشانی از نوآوری یا رونمایی از تکنولوژی و یا پدیده جدید نبوده و فقط انبوهی از خودروهای چینی اعم‌از خودروهایی با موتور درون‌سوز و الکتریکی به نمایش درآمده بود. به‌نظر می‌آید در صنعت خودرو ایران واژه‌ها مفاهیم معکوس پیدا کرده‌اند!

فرجام‌ سخن‌اینکه؛ مسئولان سیاستگزار صنعتی ترجیح می‌دهند بدون راهبرد و استراتژی کار و حرکت کنند و طی ‌ده‌ها سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی عملا به فکر تدوین و اجرای استراتژی و راهبرد نبوده‌اند. برپایی نمایشگاهی فاقد محتوا و تحول می‌تواند از پیایندهای طبیعی آن باشد و جای شگفتی هم نیست!