اگر تازه به جامعهٔ آفرودسوارها پیوسته‌اید و تجربهٔ کافی برای رانندگی‌های خارج از جاده ندارید، این مطلب پدال را از دست ندهید.

طی چند سال اخیر، خودروهای آفرودی و سفرهای خارج جاده‌ای هم در ایران و هم در کشورهای دیگری مثل آمریکا بسیار محبوب شده‌اند. این باعث افزایش فروش خودروهای آفرود در سراسر جهان شده درحالی‌که در کشورمان هم خیلی‌ها اقدام به اصلاح و تقویت خودروهای قدیمی مثل پاترول و رونیز می‌کنند تا به دل طبیعت بزنند. این یعنی آفرودرهای تازه‌کار زیادی وجود خواهند داشت که اشتباه می‌کنند و می‌توانند حتی جان خود و دیگران را به خطر بیندازند. ازاین‌رو، برای کسانی که خواهان آشنایی با اصول اولیهٔ آفرود هستند، یک راهنمای خارج جاده آماده کرده‌ایم. در این مطلب، شما را با ۱۰ اشتباه رایجی که خیلی‌ها در آفرود مرتکب می‌شوند آشنا خواهیم کرد.

رانندگی با سرعت بالا

یکی از قوانین مهمی که در آفرود باید به خاطر بسپارید این است که تا حد امکان آهسته حرکت کنید و صرفاً جایی که لازم است سرعت را افزایش دهید. این یعنی آفرود باید با سرعت‌هایی در حد خزیدن انجام شود مگر اینکه برای عبور از مانعی به کمی شتاب نیاز داشته باشید. حتی در این صورت هم مقدار فشاری که به پدال گاز وارد می‌کنید باید کنترل‌شده و دقیق باشد. این موضوع تا حد زیادی به خودرویی که با آن رانندگی می‌کنید بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، تویوتا لندکروزر شش سیلندر حداکثر گشتاور ۳۸۵ نیوتن متری خود را از دورهای پایینی ارائه می‌کند و این یعنی در اکثر موارد می‌تواند به‌سادگی صرفاً با چند صد rpm بالاتر از دور درجا از روی یک مانع عبور کند. اگر با سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت از روی تلماسه‌ها حرکت کنید، خودرو متوقف می‌شود و هرچه گاز بدهید خودرو آن‌قدر فرو خواهد رفت که به نفت خواهد رسید.

رانندگی در آب

بله میدانیم که رانندگی در دل آب هیجان‌انگیز است اما اگر مسیر جایگزینی وجود دارد که خشک است، از آن استفاده کنید. هیچ راهی برای ضدآب کردن کامل پیشرانه وجود ندارد و حتی اگر خودروی شما به اسنورکل هم مجهز باشد، آب غیرقابل‌پیش‌بینی است و ممکن است همه‌چیز طبق برنامه پیش نرود. برای تشخیص عمق آب می‌توانید از چوب استفاده کنید ولی هیچ تضمینی وجود ندارد که عمق کل طول مسیر همین‌قدر باشد. همچنین ممکن است سنگ‌های تیزی زیر آب پنهان شده باشد و شما نمی‌دانید جریان آب چقدر قوی است. از اینکه بدانید چقدر آب می‌تواند یک شاسی‌بلند سنگین را حرکت دهد تعجب خواهید کرد و به همین دلیل است که عدد اعلامی خودروسازان برای حداکثر حرکت در عمق آب برای خودروهای خود بسیار محافظه‌کارانه است. هنگامی‌که خودروی شما از آب پر شود، دیگر امکان بازگشت وجود نخواهد داشت. در دوران قبل از ECU، می‌توانستید سوراخی در کف خودرو ایجاد کنید تا آب تخلیه شود و موتور را دوباره روشن کنید اما خودروهای مدرن امروزی مملو از قطعات الکترونیکی هستند و اگر خیس شوند، خودرویی مثل تویوتا FJ کروزر به دو تن فلز بی‌خاصیت تبدیل خواهد شد.

رانندگی در گل‌ولای

همان موضوعاتی که در مورد آب گفتیم، برای گل‌ولای هم صدق می‌کند. تا حد امکان باید از چنین مسیرهایی اجتناب کنید مگر اینکه خودرویی داشته باشید که به‌طور خاص برای حرکت در گل‌ولای ساخته شده باشد. برای اجتناب از مسیرهای گلی دو دلیل اصلی وجود دارد. اگر وارد چنین مسیرهایی شوید، گل‌ولای به داخل محفظهٔ موتور وارد می‌شود و به قطعات مهمی مثل دینام نفوذ خواهد کرد. گل همچنین وارد سیستم تعلیق خواهد شد و پس از سفت شدن، بیرون کشیدن آن تقریباً غیرممکن خواهد بود. علاوه بر این، گل‌ولای لاستیک‌ها را به حالت اسلیک تبدیل خواهد کرد. زمانی که آج‌های لاستیک با گل پر شود، شما اساساً با لاستیک‌های صاف روی مسیری لغزنده رانندگی خواهید کرد. این موضوع اگر در شیب قرار داشته باشید ترسناک‌تر خواهد بود زیرا جاذبه شما را به پایین خواهد کشید و هیچ‌چیز از ترمز گرفته تا سیستم کمکی پایین رفتن از شیب‌ها به خودرویی که هیچ چسبندگی ندارد کمکی نخواهد کرد.

تنها رفتن به آفرود

هرچند فاصله گرفتن از تمدن و حرکت به سمت طبیعت وحشی به‌تنهایی به امید فرار از دنیای دیجیتال و زندگی در خلوت برای چند روز خیلی جذاب به نظر می‌رسد ولی اگر چیزی خراب شد چه خواهید کرد؟ اگر خودرو در مسیر گیر کرد و نتوانستید آن را بیرون بکشید چه؟ پنچر شدن دو لاستیک زاپاس هرگز موضوع دور از ذهنی نیست و خرابی‌های فنی مثل شکستن میل‌گاردان هم همیشه در کمین هستند. بنابراین، هرگز تنها راهی سفرهای آفرود نشوید. در این سفرها حداقل به یک خودروی دیگر نیاز خواهید داشت.

فقدان تجهیزات اورژانسی و بازیابی خودرو

هر خودروی آفرود به جعبهٔ کمک‌های اولیه با مواردی مثل باند، آتل، پانسمان، اسپری ضدعفونی‌کننده، قرص آنتی‌هیستامین، قرض مسکن، دستمال مرطوب ضدعفونی‌کننده، آب مقطر، دستکش یک‌بارمصرف و قیچی نیاز دارد. علاوه بر این، برای نجات خودرو زمانی که در مسیر گیر می‌کند هم به کیت ریکاوری یا بازیابی نیاز است که شامل مواردی مثل طناب، قلاب، بیلچه، وینچ و صفحات زیر تایر می‌شود. همچنین باید شیوهٔ صحیح بیرون کشیدن خودرو را هم بدانید. در اولین قدم، باید فشار باد تایرها را تا حد امکان کاهش دهید تا حداکثر سطح تماس با مسیر را فراهم کنید؛ بنابراین، داشتن یک کمپرسور کوچک هم ضروری است تا دوباره بتوانید لاستیک‌ها را باد کنید. همچنین با استفاده از صفحات زیر تایر، باید اقدام به ساخت یک مسیر موقت کنید تا چسبندگی بیشتر شود. اگر صفحات مذکور را در اختیار نداشتید، برای این کار می‌توانید از سنگ‌های کوچک استفاده کنید.

لجبازی و کل‌کل بیهوده

در جامعهٔ آفرودرها، مشکل بزرگی وجود دارد که می‌توان به آن منیت گفت. البته همهٔ آفرودرها این ویژگی شخصیتی را ندارند اما خیلی‌ها هستند که نمی‌خواهند قبول کنند خودروی آفرودی آن‌ها به‌خوبی ماشین طرف مقابل نیست و به همین دلیل، سعی دارند در هر مسیری با دیگران رقابت کنند. تاکنون بارها دیده‌ایم که در آفرود فقط به دلیل همین کل‌کل‌های بیهوده، پولوس خودرو شکسته است و این با قانون شماره یک آفرود یعنی آسیب نرساندن به خود، خودرو یا طبیعت مغایرت دارد. قبل از اینکه با لجبازی باعث حفر چاله‌ای بزرگ در مسیر آفرود شوید، به تأثیری که این کار روی کسانی که بعداً از همین مسیر عبور خواهند کرد فکر کنید زیرا با این کار، مانعی که قبلاً به‌راحتی امکان عبور داشت می‌تواند به چالشی بزرگ تبدیل شود.

ندانستن آداب اولیهٔ آفرود

آفرودرهای حرفه‌ای چند نکته را همیشه مدنظر دارند. این‌ها موضوعات ساده‌ای مثل حفظ فاصلهٔ مناسب با خودروی جلویی، ماندن در مسیر و نریختن زباله در طبیعت است. علاوه بر این، قوانینی هم وجود دارد که کمتر شناخته‌شده هستند. به‌عنوان‌مثال، خودروهایی که در حال حرکت در سربالایی هستند، همیشه حق تقدم دارند و این وظیفهٔ شما است که فضای کافی را برای عبور آن‌ها فراهم کنید. درنهایت، به محیط‌زیست احترام بگذارید. یک دشت باز ممکن است مکانی سرگرم‌کننده برای دونات زدن به نظر برسد اما به یاد داشته باشید که اینجا ملک شما نیست.

عدم انتخاب لاستیک مناسب

بهترین و ابتدایی‌ترین ارتقاءهایی که می‌توان روی یک خودروی آفرودی انجام داد، افزایش ارتفاع و استفاده از لاستیک‌های آفرود است ولی این کار هم خوبی‌ها و هم بدی‌هایی دارد. افزایش ارتفاع فاصلهٔ خودرو از زمین را بیشتر می‌کند اما مرکز ثقل خودرو را هم افزایش می‌دهد و می‌تواند فشار بیشتری به قطعات تعلیق وارد کند. علاوه بر این، انتخاب لاستیک‌های مناسب هم بسیار مهم است. خیلی‌ها به‌اشتباه لاستیک‌های مناسب گل‌ولای را روی خودرو می‌اندازند زیرا این لاستیک‌ها ظاهر جذابی دارند اما لاستیک‌های مذکور روی آسفالت خیس هیچ چسبندگی نخواهند داشت و این موضوع، خودروی آفرودی شما را برای استفاده‌های روزمره غیرقابل استفاده خواهد کرد؛ بنابراین، قبل از خرید لاستیک باید بدانید قرار است با خودرو به چه مسیرهایی بروید. همچنین می‌توانید یک دست رینگ جدا با لاستیک‌های آفرود بخرید و تا زمانی که قصد خروج از جاده ندارید، از همان لاستیک‌های استاندارد استفاده کنید.

خرید خودروی اشتباه

خیلی‌ها را دیده‌ایم که شاسی‌بلندی آفرودی خریده‌اند اما لاستیک‌های این خودرو هیچ‌گاه رنگ خاک را ندیده است. این خودروها معمولاً توسط کسانی خریداری می‌شوند که فقط به دنبال جلب‌توجه و ارتفاع بالا هستند اما آیا ارزشش را دارد؟ برای استفاده‌های روزمره، قطعاً یک هاچ‌بک کوچک مثل پژو ۲۰۷ بسیار بهتر از خودرویی مثل کی‌ام‌سی T8 خواهد بود ولی خودرو نشان‌دهندهٔ شخصیت ما است و با خرید خودروهای آفرودی می‌خواهیم به دنیا نشان دهیم که آدم ماجراجویی هستیم حتی اگر نزدیک‌ترین ارتباطمان با طبیعت، دیدن مستندهای حیات‌وحش باشد. از سوی دیگر، کراس‌اوورهایی که اکثراً دیفرانسیل جلو هستند، با اینکه شاید در ظاهر خودروهای توانمندی به نظر برسند اما هرگز برای آفرودهای جدی مناسب نخواهند بود و بی‌راهه نوردی با یک کراس‌اوور نه‌تنها به خودرو آسیب خواهد زد بلکه با گیر کردن در میانهٔ راه، می‌تواند باعث نیمه‌تمام ماندن سفر شود.