ثبت‌نام ۲.۲ میلیون نفر در قرعه‌کشی ایران‌خودرو در ۲۹ مرداد پایان یافت و بلوکه شدن ۲۵۳ هزار میلیارد تومان به واسطه این ثبت‌نام نشان می‌دهد؛ که حجم نقدینگی بالای در دست مردم به جای سرمایه‌گذاری در طرح‌های تولیدی، به سوداگری و فعالیت‌های غیرمولد سوق یافته است. این مسئله به ویژه در شرایطی که قانون مالیات بر سوداگری هنوز اجرایی نشده. نیاز به تصویب و اجرای سریع این قانون را برجسته می‌کند. کارشناسان معتقدند که با اعمال این مالیات، انگیزه‌های سوداگرانه کاهش یافته؛ و به جای آن سرمایه‌گذاری در تولید و اقتصاد مولد تشویق خواهد شد.

بلوکه شدن میلیارد‌ها تومان در قرعه‌کشی ایران‌خودرو

قرعه‌کشی ایران‌خودرو که در ۲۹ مرداد به پایان رسید. با ثبت‌نام حدود ۲.۲ میلیون نفر همراه بود. از این تعداد، ۱.۱ میلیون نفر در طرح عادی ثبت‌نام کرده‌اند؛ و مبلغ ۲۳۰ میلیون تومان برای هر فرد در حساب بانکی بلوکه شده است. این بدان معناست که حدود ۲۵۳ هزار میلیارد تومان از سرمایه‌های مردم تا زمان قرعه‌کشی و اعلام نتایج بلوکه می‌شود. این رقم قابل توجه در حالی است که کل بودجه عمرانی کشور در سال جاری ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تعیین شده است؛ که نشان می‌دهد مبلغ بلوکه شده به اندازه بیش از نیمی از بودجه عمرانی کشور است.

تاثیر بلوکه شدن نقدینگی بر بازار‌ها

کارشناسان معتقدند که حجم بالای نقدینگی در دست مردم به دلیل ناتوانی دولت در جذب آن برای طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای، به سوداگری و فعالیت‌های غیرمولد هدایت می‌شود. محمد سرایدار، کارگر ساختمانی از ایلام که برای کار به تهران آمده و چندین بار در قرعه‌کشی ایران‌خودرو شرکت کرده، معتقد است که وجود دلال‌ها در بازار و حتی در قرعه‌کشی‌ها، اجازه نمی‌دهد خودرو‌ها به دست نیازمندان واقعی برسد. این در حالی است که بسیاری از افراد برای افزایش سود خود به خرید و فروش خودرو روی می‌آورند.

مالیات بر سوداگری؛ راهکار مقابله با دلالی

در بسیاری از کشور‌های دنیا، برای کاهش جذابیت سوداگری و سوق دادن سرمایه‌ها به سوی فعالیت‌های مولد، مالیات بر عایدی سرمایه یا مالیات بر سوداگری اعمال می‌شود. این مالیات که در بیش از ۱۴۳ کشور اجرا می‌شود، از ورود بی‌رویه نقدینگی به بازار‌های غیرمولد جلوگیری کرده و انگیزه‌های سوداگرانه را کاهش می‌دهد. در ایران، این طرح در دی‌ماه ۱۴۰۱ در مجلس تصویب شد، اما همچنان به دلیل ایرادات شورای نگهبان به قانون تبدیل نشده است. کارشناسان معتقدند که تصویب و اجرای این قانون می‌تواند تاثیر مثبتی بر اقتصاد کشور داشته باشد و با کاهش بازدهی دارایی‌های غیرمولد، انگیزه سرمایه‌گذاری در تولید و رونق اقتصادی را افزایش دهد.

لزوم اقدام سریع برای کنترل بازار‌ها

حسین محمودی اصل، کارشناس اقتصادی، به این نکته اشاره می‌کند که در بیش از ۱۰۰ کشور جهان، سوداگری به عنوان یک عمل مخرب تنبیه می‌شود، اما در ایران، فعالیت‌های مولد و تولیدی با مشکلات و فشار‌های بیشتری مواجه هستند. او تاکید می‌کند که بلوکه شدن ۲۵۳ هزار میلیارد تومان در طرح قرعه‌کشی ایران‌خودرو نشان از نیاز فوری به اجرای مالیات بر سوداگری دارد، تا از سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های غیرمولد جلوگیری شود و نقدینگی به سوی تولید و توسعه اقتصادی هدایت گردد.