در برخی از جاده‌های کشور ما و دیگر نقاط جهان مسیرهای کنارگذری وجود دارد که با عنوان رمپ فرار کامیون شناخته می‌شوند اما این رمپ چیست و چگونه عمل می‌کند؟
اگر در برخی جاده‌های پر پیچ و خم و شیب‌دار رانندگی کرده باشید احتمالاً رمپ‌های عجیبی را دیده‌اید که نزدیک سربالایی‌ها و سرازیری‌های شدید تعبیه شده‌اند. این مسیرهای ویژه رمپ فرار کامیون نام دارند و برای جلوگیری از تصادفات شدید در زمان خرابی سیستم ترمز طراحی شده‌اند؛ اما این رمپ‌ها چگونه کار می‌کنند؟
اول اینکه رمپ‌های فرار کامیون اساساً برای رانندگان کامیون‌های سنگین طراحی شده‌اند هرچند رانندگان خودروهای سواری نیز می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. همان‌طور که می‌دانید کامیون‌های ۱۸ چرخ و دیگر وسایل نقلیه تجاری بزرگ وزن بالایی دارند و درصورتی‌که وزن محموله را نیز به آن اضافه کنید شاید وزن مجموع آن‌ها به فراتر از ۳۵ تن نیز برسد. بی‌شک توقف وسیله نقلیه‌ای با چنین وزن بالایی در برخی شرایط بسیار سخت خواهد بود. البته با توجه به اینکه مشکلات ترمز در کامیون‌ها کاملاً رایج است و حدود ۳۰ درصد تصادفات کامیون‌ها را تشکیل می‌دهد بنابراین کاهش سرعت آن‌ها نه تنها سخت بلکه خطرناک نیز خواهد بود.
به همین خاطر است که وزارت راه و ترابری رمپ فرار کامیون را در جاده‌هایی با شیب زیاد طراحی می‌کند. اگر سیستم ترمز یک کامیون بزرگ حین حرکت در سراشیبی از کار بیفتد راننده نخواهد توانست کاری برای توقف آن انجام دهد. رمپ‌های فرار کامیون در چنین مواقعی بکار می‌روند و با توجه به شیب برعکس خود نسبت به جاده سرعت کامیون را کاهش داده و آن را متوقف می‌کنند. همچنین در برخی رمپ‌ها از موادی همچون شن و ماسه برای افزایش اصطکاک و جلوگیری از چرخش چرخ‌ها استفاده می‌شود.
اکثر رمپ‌های فرار کامیون با ترکیب جاذبه و اصطکاک عمل می‌کنند. معمولاً در این مسیرهای ویژه شیب شدیدی در خلاف شیب جاده طراحی شده و لایه‌های شن و ماسه بکار می‌رود. رمپ‌ها اصولاً از جاده اصلی جدا شده‌اند و می‌توان آن‌ها را در جاده‌هایی با سراشیبی یا سربالایی زیاد دید. رمپ‌های فرار کامیون چند ده متر طول دارند و علائم زرد رنگ بزرگ نیز وجود آن‌ها را به رانندگان اعلام می‌کنند. باید دانست شیب رمپ‌هایی که بر پایه جاذبه عمل می‌کنند بسیار زیاد است. البته همان‌طور که گفته شد در اکثر رمپ‌ها از ترکیب شیب و اصطکاک استفاده می‌شود.
اصطکاک این رمپ‌ها نیز با استفاده از لایه‌های زیاد شن و ماسه حاصل می‌شود. زمانی که کامیونی بزرگ وارد شن و ماسه می‌شود اصطکاک زیادی به وجود آمده و در کنار شیب مخالف جاده سرعت کامیون سریعاً کاهش می‌یابد. همچنین وجود شن و ماسه از بازگشت کامیون به جاده اصلی جلوگیری می‌کند. باید دانست در برخی رمپ‌های فرار کامیون از ابزارهای پیشرفته‌تری همچون کابل‌ها یا توری‌ها استفاده شده است. البته این ابزارها قیمت بالایی دارند و حفظ و نگهداری آن‌ها سخت است و به همین خاطر در اکثر بزرگراه‌ها همان ترکیب سنتی شیب و اصطکاک دیده می‌شود.