امید محمدی؛ بازار: بازگشت خودروهای ناقص به پارکینگ خودروسازان، خبری که طی یک هفته گذشته به آرامی در جاده مخصوص درحال زمزمه است. علیرغم اینکه «سید محمد اتابک» بیشتر از یکماه است که سکان هدایت وزارت صمت را در دست گرفته، تاکنون سیاست های خودرویی دولت چهاردهم تعیین نشده است. شش ماه نخست سال جاری برای صنایع خودروسازی به زعم کارشناسان بحران ناشی از تصمیمات اشتباه ایجاد شد، اما در شش ماه دوم تداوم این سیاست می تواند زنگ خطر توقف تولید خودرو و قطعات آن را در کشور به صدا درآورد. متاسفانه تاکنون وزارت صمت راهبرد یا برنامه ای جهت حل موانع تولید خودرو به ویژه در بخش مالی را اعلام نکرده است، شاید بازار خودرو در فصل سرما با «سهل انگاری» دولت دچار یخ زدگی شود. برای بررسی چرایی تولید ناقص خودرو با ابراهیم دوست زاده عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن و نیروه محرکه و قطعه سازان خودرو کشور به گفت و گو پرداختیم؛
بدهی خودروسازان به قطعه سازان، سیاست انقباضی بانک ها و چالش تخصیص ارز سه عامل اصلی تولید خودروهای ناقص و کاهش تیراژ خودروسازان و قطعه سازان است
* آمار تولید «ایران خودرو» و «سایپا» بیانگر بازگشت خودروهای ناقص به پارکینگ خودروسازان است، دلیل ایجاد تولید ناقص محصول در خودروسازان بزرگ کشور چیست؟
بازگشت خودروهای ناقص به پارکینگ خودروسازان بزرگ(ایران خودرو و سایپا) سه دلیل اصلی دارد؛ نخست اینکه بدهی خودروسازان به قطعه سازان روز به روز بیشتر می شود. دوم اینکه بانک ها سیاست انقباضی نسبت به صنایع خودروسازی را دنبال می کنند، علیرغم تورم بیشتر از ۳۰ درصدی در کشور بانک ها حاضر نیستند تسهیلات مالی مشابه سال گذشته پرداخت کنند.
سوم اینکه از ابتدای سال جاری تاکنون ثبت سفارش اکثر قطعه سازان تایید نمی شود، به بیانی بهتر زمانی که یک قطعه ساز اقدام به ثبت سفارش می کند؛ حدود ۲ تا ۳ ماه بعد از آن تخصیص ارز به ثبت سفارش اختصاص می یابد. با در نظر داشتن چالش نقدینگی در زنجیره تامین و محدودیت زمان برای تخصیص ارز، تمدید این فرآیند جهت دریافت ارز ۲ ماه زمان نیاز دارد. سه موضوع مذکور عامل اصلی تولید خودروهای ناقص و کاهش تیراژ خودروسازان و قطعه سازان است.
تداوم شرایط فعلی در تامین ارز و کمبود نقدینگی در گام نخست خطر توقف تولید قطعه سازان را ایجاد می کند. در وهله دوم، استمرا شرایط فعلی سبب بازگشت بحرانی به مراتب بیشتر از سه سال گذشته برای خودروهای ناقص در کف پارکینگ خودروسازان خواهد شد
* در صورت تداوم وضعیت فعلی خودروسازان و قطعه سازان با چه چالشی مواجه خواهند شد؟
تداوم شرایط فعلی در تامین ارز و کمبود نقدینگی در گام نخست خطر توقف تولید قطعه سازان را ایجاد می کند. در وهله دوم، استمرا شرایط فعلی سبب بازگشت بحرانی به مراتب بیشتر از سه سال گذشته برای خودروهای ناقص در کف پارکینگ خودروسازان خواهد شد. در اینجا باید یادآور شد که گاهی برخی از خودروهای کف به دلیل انتظار جهت تامین قطعات بسیار کوچک یا کم قیمت، چالش برای خودروسازان ایجاد می کنند.
شیوه تکمیل خودروهای ناقص در انبار خودروسازان مشابه فرآیند تعمیرات خودرو است و باید برای حل این معضل چاره اندیشی شود
* دپو خودروهای ناقص در پارکینگ خودروسازان چه آسیبی به مشتریان وارد خواهد کرد؟
دپو خودروهای ناقص در کف پارکینگ خودروسازان برای مصرف کننده و تولیدکننده ضرر و زیان ایجاد می کند. مشتریان در این میان دو آسیب را تجربه می کنند؛ نخست اینکه خودرو خود را با تاخیر تحویل می گیرند. دوم اینکه نصب قطعات روی خودروهای ناقص براساس «استانداردها و ملاحظات خط تولید» نیست. به عبارتی دیگر شیوه تکمیل خودروهای ناقص در انبار خودروسازان مشابه فرآیند تعمیرات خودرو است و باید برای حل این معضل چاره اندیشی شود.
* باتوجه به اینکه «سید محمد اتابک» وزیر صمت بیشتر از یکماه است سکان دار سیاستگذاری صنعتی در کشور شده است، برای حل بحران های که پیشتر به آن اشاره شد به نامبرده پیشنهاداتی داشتید؟
انجمن تخصصی صنایع همگن و نیروه محرکه و قطعه سازان خودرو کشور طی یک نامه ۷ پیشنهاد صریح و روشن را به عباس علی آبادی وزیرصمت سابق و «سید محمد اتابک» وزیر صمت دولت چهاردهم اعلام کرد. به نظر می رسد که عزمی برای اجرا وجود ندارد؛ زیرا «درد شناسایی» و «درمان مشخص» است ولی باید یک نفر جهت اجرای پیشنهادات این انجمن و اجرای راه حل ها وارد میدان شود. راه حل های پیشنهادی قطعه سازان کارشناسی و گاهی تکراری است، البته تکراری از این نظر که ریسکی برای انجام نداشته و برخی از کشورها آن را اجرا کردند، از همین رو می توان بدون آزمون و خطا راه حل های پیشنهادی را اجرا کنند. مجدد باید تاکید کنم که در وزارت صمت «عزمی» برای «اصلاح و درمان» صنعت خودرو وجود ندارد.
در حال حاضر مطالبات زنجیره تامین از خودروسازان به ۳۰ همت رسیده و تاکنون قرارداد قطعه سازان براساس قیمت سال جاری توسط خودروسازان اصلاح نشده است
* در حال حاضر وضعیت مطالبات زنجیره تامین از خودروسازان بزرگ (ایران خودرو و سایپا) چگونه است؟
براساس آماری که دو هفته پیش اعلام شد، در حال حاضر مطالبات زنجیره تامین از خودروسازان به ۳۰ همت رسیده و ۹۰ همت مطالبات صفر روزه وجود دارد. در اینجا باید ذکر کرده که مطالبات ۳۰ همتی زنجیره تامین از خودروسازان بزرگ و زیرمجموعه های آن ها براساس قرارداد سال گذشته است، چرا که تاکنون قرارداد قطعه سازان براساس قیمت سال جاری توسط خودروسازان اصلاح نشده است. بنابراین حجم مطالبات ۳۰ همتی قطعه سازان طی ماه های آینده با اصلاح قراردادها افزایش نیز خواهد یافت.