ترمز اتوماتیک اضطراری یا همان Automatic Emergency Braking یکی از سیستم های بروز مربوط به ایمنی خودرو است. در این مطلب به این سیستم می پردازیم.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی در صنعت خودرو، ایمنی سرنشینان و عابران پیاده به یکی از اولویت‌های اصلی تبدیل شده است. در میان فناوری‌های مدرن، سیستم ترمز اتوماتیک اضطراری (AEB) یکی از مهم‌ترین نوآوری‌ها به شمار می‌رود. این سیستم توانسته نقش بسزایی در کاهش تصادفات و بهبود امنیت جاده‌ها ایفا کند. اما این فناوری چیست، چگونه کار می‌کند، و چه مزایا و معایبی دارد؟

ترمز اتوماتیک اضطراری (AEB) چیست؟

سیستم ترمز اتوماتیک اضطراری (AEB) یکی از موثرترین فناوری‌های ایمنی خودرو است که برای جلوگیری از تصادفات یا کاهش شدت برخورد طراحی شده است. این سیستم به‌صورت کاملاً خودکار عمل می‌کند و با استفاده از حسگرها، دوربین‌ها، و واحد کنترل الکترونیکی، محیط اطراف خودرو را زیر نظر می‌گیرد. در صورتی که احتمال برخورد با یک مانع، خودروی دیگر، عابر پیاده یا دوچرخه‌سوار وجود داشته باشد، ابتدا هشدارهایی به راننده ارسال می‌شود. اگر راننده واکنش مناسبی نشان ندهد، سیستم به‌طور خودکار اقدام به ترمزگیری می‌کند. عملکرد این سیستم به‌قدری سریع و دقیق است که می‌تواند در کمتر از چند میلی‌ثانیه، اطلاعات محیطی را تحلیل کرده و دستور ترمز را صادر کند.

این فناوری نخستین‌بار توسط شرکت ولوو در سال ۲۰۰۰ معرفی شد و برای اولین بار در خودروی ولوو XC60 استفاده شد. این سیستم اولیه قابلیت تشخیص خودروهای جلویی در سرعت‌های پایین را داشت و می‌توانست با کاهش سرعت یا توقف خودرو از برخورد جلوگیری کند. پس از آن، مرسدس بنز این فناوری را در مدل‌های لوکس خود توسعه داد و استانداردهای بالاتری برای ایمنی خودروها تعریف کرد. شرکت آئودی نیز با بهبود عملکرد این سیستم، دقت شناسایی موانع را افزایش داد و آن را به یکی از بخش‌های اصلی در محصولات خود تبدیل کرد.

سیستم AEB به سه دسته کلی تقسیم می‌شود که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند. نوع اول برای سرعت‌های پایین طراحی شده و مناسب استفاده در مناطق شهری و ترافیک‌های سنگین است. این نوع از AEB می‌تواند برخوردهای جزئی را کاهش دهد یا به‌کلی از آنها جلوگیری کند. نوع دوم برای سرعت‌های بالا طراحی شده و در بزرگراه‌ها و جاده‌های برون‌شهری کاربرد دارد. این سیستم در مواجهه با تغییرات ناگهانی سرعت یا موانع غیرمنتظره، واکنش از خود نشان می‌دهد. نوع سوم نیز به‌طور خاص برای تشخیص عابرین پیاده و دوچرخه‌سواران طراحی شده است. این نوع از AEB از الگوریتم‌های پیچیده و دوربین‌های پیشرفته برای شناسایی حرکات انسان استفاده می‌کند و یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های ایمنی به شمار می‌رود.

عملکرد سیستم AEB به حسگرهای راداری، دوربین‌های چندگانه، و واحد کنترل الکترونیکی وابسته است. حسگرهای راداری که در سپر جلوی، زیر پلاک ،پشت لگوی کمپانی ! خودرو نصب می‌شوند، فاصله و سرعت نسبی موانع را با دقت بسیار بالا اندازه‌گیری می‌کنند. این حسگرها می‌توانند امواج راداری را ارسال کرده و بازتاب آن را برای محاسبه فاصله دریافت کنند. هم‌زمان، دوربین‌های جلو که معمولاً در نزدیکی شیشه جلو یا پشت آینه وسط نصب می‌شوند، تصاویر محیطی را ضبط کرده و با استفاده از فناوری پردازش تصویر، نوع مانع را تشخیص می‌دهند. واحد کنترل مرکزی (ECU) این داده‌ها را تحلیل کرده و بر اساس الگوریتم‌های از پیش تعریف‌شده، خطر برخورد را ارزیابی می‌کند. در صورتی که احتمال برخورد تأیید شود و راننده هیچ واکنشی نشان ندهد، ECU دستور ترمزگیری قدرتمند را به سیستم ترمز الکترونیکی ارسال می‌کند. اجزای این سیستم معمولاً با کروز کنترل تطبیقی مشترک هستند.

جدیدترین نسل‌های AEB از فناوری‌هایی مانند لیدار (LiDAR)، هوش مصنوعی، و یادگیری ماشین بهره می‌برند. این فناوری‌ها امکان تشخیص موانع پیچیده‌تر، پیش‌بینی رفتار دیگر رانندگان یا عابران، و عملکرد دقیق‌تر در شرایط سخت جوی مانند باران شدید یا مه را فراهم می‌کنند. همچنین، این سیستم‌ها توانایی عملکرد در شب و در سرعت‌های بسیار بالا را دارند. به‌علاوه، نسل جدید AEB می‌تواند خودروهای پارک‌شده، حیوانات، و حتی موانع متحرک کوچک را با دقت شناسایی کرده و از بروز تصادفات جلوگیری کند. این پیشرفت‌ها AEB را به یکی از استانداردهای ایمنی در خودروهای مدرن تبدیل کرده و نقش مهمی در کاهش تصادفات جاده‌ای ایفا می‌کند.

قوانین مربوط به AEB

کشورهای مختلف و مؤسسات ایمنی مانند یورو انکپ (Euro NCAP) قوانین و استانداردهای خاصی برای سیستم AEB تعیین کرده‌اند. از سال ۲۰۲۰، داشتن این سیستم برای خودروهایی که به دنبال امتیاز ایمنی بالا در یورو انکپ هستند، الزامی شده است. همچنین، در اتحادیه اروپا، تمام خودروهای جدید از سال ۲۰۲۲ ملزم به تجهیز به AEB هستند.

در ایالات متحده آمریکا نیز، سازمان ملی ایمنی ترافیک بزرگراه‌ها (NHTSA) در همکاری با موسسات خودروسازی، برنامه‌ای را برای توسعه و استفاده گسترده‌تر از سیستم ترمز اتوماتیک اضطراری ارائه کرده است. از سال ۲۰۲۵، اکثر خودروهای جدید در آمریکا باید به این فناوری مجهز شوند. این تصمیم بخشی از تلاش‌های دولت برای کاهش مرگ‌ومیرهای جاده‌ای و افزایش ایمنی رانندگی است.

به‌علاوه، سازمان‌های بین‌المللی و برخی کشورهای دیگر مانند ژاپن و استرالیا نیز در حال بررسی اجباری‌کردن AEB در خودروهای جدید هستند. با توجه به تأثیرات مثبت این فناوری بر کاهش تصادفات، انتظار می‌رود در آینده نزدیک، این سیستم در بسیاری از کشورهای دنیا به یک استاندارد اجباری تبدیل شود.

مزایا و معایب ترمز اتوماتیک اضطراری

سیستم ترمز اتوماتیک اضطراری (AEB) تأثیر بزرگی در کاهش تصادفات و افزایش ایمنی جاده‌ها داشته است. این فناوری می‌تواند با جلوگیری از برخورد یا کاهش شدت آن، جان انسان‌ها را نجات دهد. طبق آمار موسسه IIHS، استفاده از این سیستم در خودروها باعث کاهش ۵۰ درصدی تصادفات از پشت شده است. علاوه بر این، AEB هزینه‌های ناشی از تعمیرات و خسارات بیمه را کاهش می‌دهد و ایمنی عابران پیاده و دوچرخه‌سواران را افزایش می‌دهد.

با این حال، این فناوری محدودیت‌هایی نیز دارد. هزینه بالای نصب و نگهداری، دقت کمتر در شرایط جوی نامساعد، و وابستگی زیاد به حسگرها و دوربین‌ها که ممکن است در صورت آسیب‌دیدگی عملکرد سیستم را مختل کنند، از جمله معایب آن هستند.

 با وجود برخی معایب، مزایای این سیستم آن را به یکی از اجزای ضروری خودروهای مدرن تبدیل کرده است. با توجه به قوانین و استانداردهای جدید، انتظار می‌رود این فناوری به زودی در تمام خودروها به یک استاندارد تبدیل شود و جان بسیاری از انسان‌ها را نجات دهد.به امید روزی که در ایران این  سیستم برای خودرو سازان اجباری شود.