رانندگی بدون گواهینامه، چه عواقبی دارد؟ در قانون مجازات جدید، تصادف بدون گواهینامه، مجازات و جریمه در پی خواهد داشت. رانندگی بدون گواهینامه، حبس یا جزای نقدی یا هر دو مجازات داشته و علاوه بر این، بسته به جرحی، خسارتی یا فوتی بودن تصادف، راننده مقصر بدون گواهینامه، به پرداخت خسارت و دیه و در مواردی حبس، محکوم می گردد.
به موجب ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی، «هر کس بدون گواهینامه رسمی اقدام به رانندگی و یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است، بنماید و همچنین هر کس به موجب حکم دادگاه از رانندگی وسایل نقلیه موتوری ممنوع باشد به رانندگی وسایل مزبور مبادرت ورزد برای بار اول به حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا ۳۳ میلیون ریال و یا هر دو مجازات و در صورت ارتکاب مجدد به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد». جریمه نداشتن گواهینامه پایه یک با پایه دو و سه تفاوتی ندارد.
باید توجه داشت که فرار راننده مقصر از صحنه تصادف، مشکل‌سازتر است. خصوصاً اگر تصادف منجر به مرگ شخص ثالث شود. نداشتن بیمه شخص ثالث نیز اوضاع را چندین برابر بدتر و وخیم‌تر می‌کند. طبق قانون بیمه شخص ثالث، شرکت‌های بیمه باید خسارت را تحت هر شرایطی پرداخت کنند. حال در صورتی که راننده مقصر و فاقد گواهینامه باشد، بیمه شخص ثالث خسارت شخص زیان دیده را پرداخت خواهد کرد؛ اما بعداً تمامی این مبلغ را به صورت یکجا یا اقساطی از راننده مقصر دریافت می‌کند. نکته بسیار مهم این است که اگر در زمان وقوع حادثه، راننده گواهینامه نداشته باشد و خسارات جانی رخ دهد، راننده مقصر اعلام شده و متهم به جرم قتل می‌شود.
همچنین باید توجه داشت در صورتی که فردی گواهینامه متناسب با وسیله نقلیه‌ای که با آن رانندگی می‌کند را نداشته باشد، از نظر قانونی بدون گواهینامه محسوب می‌شود.
دادگاه صالح دادگاهی برای رسیدگی به جرائم نداشتن گواهینامه و بروز تصادف‌ها است که همان دادگاه کیفری ۲ نام دارد. در این دادگاه، صدور رای کیفری برای ضرر و زیان شاکی خصوصی با توجه به مدارک انجام می‌شود.
نکته مهم دیگر، درباره گواهینامه بدون اعتبار است. در حقیقت تمدید نکردن گواهینامه به معنای نداشتن گواهینامه نیست و در صورت تمدید نکردن این مدرک قانونی، با پرداخت جریمه می‌توان نسبت به تمدید گواهینامه اقدام کرد.
همچنین اگر یک فرد ۱۸ ساله دچار تصادف و ایجاد خسارت شود، به دادگاه کودکان منتقل می‌شود؛ این موضوع، برای والدین وی که ماشین را در اختیارش قرار داده‌اند هم مسئله ساز می‌شود و باید در مراجع قانونی پاسخگو باشند.