زانتیا، خودرویی که در سال 1992 به بازار اروپا معرفی شد و در ایران به سرعت محبوبیت پیدا کرد، حالا به نظر می‌رسد که به کما رفته است. این خودرو که تا سال 2010 در ایران تولید می‌شد، به دلیل مشکلات فنی، نایاب شدن قطعات یدکی و کاهش تقاضا، در بازار خرید و فروش مشتری ندارد. در این مقاله، به بررسی تاریخچه زانتیا، ویژگی‌ها، چالش‌ها و دلایل افول آن در بازار ایران خواهیم پرداخت.
زانتیا به عنوان یک خودروی سدان متوسط، به واسطه طراحی خاص و ویژگی‌های فنی خود در ایران مورد توجه قرار گرفت. تولید این خودرو در ایران از سال 2001 تا 2010 توسط سایپا انجام می‌شد و با دو موتور 1.8 لیتری (XU7) و 2 لیتری (XU10) عرضه می‌شد. در اوج خود، زانتیا به عنوان یکی از قابل اعتمادترین خودروهای موجود در بازار ایران شناخته می‌شد و به دلیل شتاب و سرعت بالای خود، با رقبایی مانند نیسان ماکسیما مقایسه می‌شد.
زانتیا با دو موتور 2000 سی‌سی و 1800 سی‌سی عرضه می‌شد. موتور 2000 (SX 2.0) زانتیا 4 سیلندر و 16 سوپاپ است و حداکثر توانی معادل 135 اسب بخار در 5500 دور در دقیقه و حداکثر گشتاور 187 نیوتون متر در 4200 دور در دقیقه دارد. شتاب صفر تا صد کیلومتر این خودرو 10.3 ثانیه است. موتور 1800 (XU7 JP4) نیز 4 سیلندر و 16 سوپاپه بوده و حداکثر توان آن 112 اسب بخار در 5500 دور در دقیقه است.
این خودرو همچنین به سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک مجهز است که به آن اجازه می‌دهد تا در شرایط مختلف جاده عملکرد بهتری داشته باشد. از دیگر امکانات زانتیا می‌توان به دو عدد کیسه هوا، ترمزهای دیسکی با سیستم ABS، فرمان هیدرولیکی و تهویه مطبوع نیمه اتوماتیک اشاره کرد. با این حال، ایمنی این خودرو در تست‌های تصادف به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است.
یکی از دلایل اصلی عدم خرید و فروش زانتیا در بازار فعلی، نایاب شدن نمونه‌های سالم این خودرو است. زانتیا به دلیل شتاب بالا و عملکرد خوبش، معمولاً مورد استفاده مالکان قدیمی قرار می‌گرفت و این موضوع باعث شده تا بسیاری از این خودروها با مشکلات فنی مواجه شوند. به همین دلیل، نمونه‌های سالم این خودرو به سختی پیدا می‌شوند و همین موضوع باعث کاهش تقاضا در بازار شده است.
مشکلات قطعات یدکی دیگر از چالش‌های زانتیا است. با گذشت زمان و کاهش تولید زانتیا، تأمین قطعات یدکی برای آن به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. مالکان زانتیا به دلیل هزینه‌های بالای تعمیر و نایاب بودن قطعات، تمایلی به خرید این خودرو ندارند. به عنوان مثال، گوی‌های روغن سیستم پنوماتیکی که یکی از نقاط قوت این خودرو به حساب می‌آید، قیمت بالایی دارند و در دسترس نیستند.
ایمنی پایین زانتیا نیز از دیگر عوامل کاهش تقاضا برای این خودرو است. در یک تست تصادف که توسط Euro NCAP در سال 1997 انجام شد، این خودرو تنها یک ستاره ایمنی دریافت کرد. این نتیجه نشان‌دهنده ضعف در طراحی بدنه و شاسی زانتیا است. در این تست، داشبورد به داخل کابین رفت، صندلی‌ها جابه‌جا شدند و ستون‌ها شکستند. این موضوع باعث شده که بسیاری از خریداران به دنبال خودروهایی با ایمنی بیشتر باشند و از خرید زانتیا صرف‌نظر کنند.
طراحی قدیمی و ناپسند زانتیا نیز به عنوان یکی از عوامل کاهش تقاضا در بازار شناخته می‌شود. طراحی این خودرو که مربوط به دهه 90 است، در حال حاضر بسیار قدیمی و ناپسند به نظر می‌رسد. در مقایسه با رقبای جدیدتر مانند مزدا 3 و سراتو، زانتیا از نظر طراحی عقب‌مانده به حساب می‌آید و این موضوع باعث می‌شود که خریداران به سمت گزینه‌های دیگر بروند.
هزینه‌های تعمیر و نگهداری زانتیا نیز بسیار بالا است. این خودرو به دلیل سیستم تعلیق هیدروپنوماتیک خود، هزینه‌های بالایی برای تعمیر و نگهداری دارد. این سیستم نیاز به مراقبت و بررسی مداوم دارد و در صورت بروز مشکل، یافتن قطعات اصلی در برخی شهرها دشوار است. همچنین، روغن‌کاری شدید سیستم هیدروپنوماتیک که با روغن ترمز و فرمان هیدرولیک ادغام شده، از دیگر مشکلاتی است که به این خودروی فرانسوی نسبت داده می‌شود.
به طور کلی، خودروهایی که موتور قدرتمند و شتاب بالایی دارند، نمونه‌های سالم کمی از آن‌ها وجود دارد. زانتیا نیز به دلیل شتاب بالا معمولاً مورد استفاده مالکان قدیمی قرار می‌گرفت و این خودرو را از نظر فنی با مشکل مواجه کرده است. به نظر می‌رسد که زانتیا در ایران بالاخره به کما رفته و آینده‌ای روشن در بازار خودرو ندارد. این خودرو به عنوان یک یادآوری از روزهای اوج خود، حالا به یک گزینه نامطلوب برای خریداران تبدیل شده است.