موتورهای دیزلی به مانند موتورهای بنزینی نیستند و این موضوع تنها به دلیل نوع سوخت نیست، بلکه در روش‌های نگهداری، صدای تولید شده، و راندمان سوخت نیز تفاوتی دارند. یکی از علل اصلی این تفاوت‌ها روش اشتعال در موتورهای دیزلی است که از طریق نیروهای تراکم انجام می‌شود. در واقع، سوخت به طور خودکار توسط پیستون فشرده شده و مشتعل می‌شود. بر خلاف موتورهای بنزینی که از شمع برای اشتعال سوخت استفاده می‌کنند، موتورهای دیزلی چنین نیازی ندارند. این امر به ذخیره کردن سوخت با شکل پیستون خاصی نیاز دارد تا بتواند مخلوط سوخت و هوای فشرده را به طور یکنواخت و کامل سوزاند.
یکی از ویژگی‌های اصلی موتورهای دیزلی پیستون‌های بشقابی است که به دلیل شکل مقعر، به عنوان پیستون بشقابی شناخته می‌شوند. این طراحی به این دلیل است که از نحوه گشتاورگیری سوخت و هوا در محفظه احتراق سوخت برای افزایش حجم این محفظه استفاده می‌کند. به این طریق موتورهای دیزلی می‌توانند قدرت بیشتری را در دورهای پایین‌تر تولید کنند و همین باعث می‌شود که در کاربردهای صنعتی و دریایی سنگین ترجیح داده شوند.
در موتورهای دیزلی، فرآیند احتراق شامل چندین مرحله است. اولین مرحله روتین است و شبیه به موتور بنزینی است، به این معنی که موتور دیزلی با ایجاد خلأ در محفظه احتراق هوای لازم را به داخل می‌کشد. پس از آن پیستون به سمت بالا می‌رود و هوا را مثل یک اسفنج فشرده می‌کند. این فشرده سازی هوا در موتورهای دیزلی به نسبت تراکم بالاتر می‌باشد. در شرایط مشابه این در موتورهای بنزینی نمی‌تواند مشتعل شود.
موتورهای دیزلی به واسطه فرار بودن سوخت دیزل از بنزین کمتر است و بنابراین در شرایط مشابه به سختی مشتعل می‌شود. فرار بودن سوخت پنهان است. به این خاطر موتورهای دیزلی به نسبت تراکم بالاتر نیاز دارند. پیستون بشقابی به عنوان بخشی از موتورهای دیزلی به این اثربخشی کمک می‌کند.
فرایند تراکم در موتورهای دیزلی به شکل یک گردباد از هوا در کانال مخصوص پیش می‌رود. این گردباد به واسطه پیستون بشقابی ایجاد می‌شود و این گشتاور خطی در موتورهای دیزلی کمک می‌کند تا این سوخت ها بویژه در دور پایین تر در موتورها مشتعل شوند.
در موتورهای دیزلی اگر سوخت که تزریقی می‌شود هم مرتب در تاریخ بین گشتاور انداخته شود به دلیل منظم تر شدن فرآیند احتراق دست به شناسایی حوادث در موتورها نمی‌زند که همین موضوع سبب می‌شود در هایی که راندمان بالایی دارند هم بکار آیند.