در سه سناریو برجام، مذاکره، تحریم و جنگ تاثیر مذاکرات ایران و آمریکا بر بازار خودرو ایران را بررسی کرده ایم. در چند روز گذشته دوباره زمزمه های از دیدار و انجام مذاکرات ایران و آمریکا در عمان به گوش می رسد که بعد از نامه نگاری های ترامپ به رهبر ایران و از طرف ایران به آمریکا شنبه ۲۳ فروردین بعد از ۶ سال اولین دیدار دو کشور خواهد بود. دولت روحانی در تمام دوره مدیرتش تمرکز تمامی نهاد های کشور را بر روی به نتیجه رساندن توافق هسته ای با گروه ۱+۵ کرد و نتیجه این مذاکرات منتهی به توافق برجام شد. بعد از به توافق برجام و به اجرا درآمدن بند های آن تحریم ها به صورت یکباره از دوش ایران برداشته شد. یکی از بیشترین تاثیرات تحریم ها بر روی بخش صنعتی کشور بود که با رفع تحریم این بخش کم کم جان تازه ای گرفت و موجب رشد صنعتی کوتاه اما کار آمد شد. از مهم ترین بخش های صنعت در ایران بحث خودرو می باشد که با توافق برجام دوباره قرارداد های همکاری و توسعه محصول با کمپانی های خارجی در ایران وضع شد. برای مثال ایران خودرو با پژو همکاری های خود را دوباره آغاز کرد و محصولاتی همانند پژو ۳۰۱ و ۲۰۰۸ وارد خطوط مونتاژ این شرکت شد و ایران خودرو با پژو با سرمایه گذاری مشترک شرکت ایکاپ را در ایران ثبت کردند. یکی از ماحصل های دیگر توافقات بر صنعت خودرو همکاری کرمان موتور و هیوندای کره ای بود که حتی به مرحله مونتاژ محصولاتی نیز رسید. اما شاید برایتان سوال باشد که تاثیر برجام بر بازار خودرو چه بود؟ به شرط اینکه انحصار و امتیاز خاصی در کار نباشد. هرچه تنوع و عرضه محصولات (به شرط اینکه انحصار و امتیاز خاصی در کار نباشد) بیشتر باشد رقابت بر کیفیت و قیمت بالا خواهد رفت و شرکت های عرضه و تولید خودرو کم کم به دنبال کاهش قیمت و ایجاد شرایط فروش های مناسب می افتند که با وجود چنین شرایط فروش هایی به صورت دوره ای قیمت خودرو نیز در بازار کاهش را تجربه خواهد کرد. اما به دلیل کوتاه بودن مدت زمان برجام و خارج شدن آمریکا از توافقات این برنامه ها به طور کامل محقق نشد. اما با شروع دوباره دیدار ها کور سوهای از نور امید به توافق، دوباره در بازار و صنعت خودرو پدیدار شده است. در ادامه در سه سناریو توافق، مذاکره، تحریم و جنگ تاثیر مذاکرات و نتیجه های آن را بر بازار خودرو ایران بررسی خواهیم کرد. اولین سناریو مذاکرات را می توان توافق در نظر گرفت. با انجام توافق اولین تغییری که در ایران به چشم می آید کاهش نرخ ارز بوده که با توجه به تاثیرات بازار ارز بر بازار خودرو می توان شاهد کاهش قیمت احتمالی در حوضه خودرو بود. تاثیر دیگر توافق بازگشت دوباره کمپانی های مطرح دنیا به ایران می باشد که هم در رشد صنعت خودرو موثر خواهد بود هم در کاهش قیمت خودرو. با توجه به اینکه ترامپ دلیل می کرد که برجام برای تجارت آمریکا سودی ندارد و بیشترین منافع آن را کشور های اروپایی و چینی می برند آزاد شدن واردات کالای آمریکایی و ورود خودرو های آمریکایی به بازار ایران بعد از سال ها می تواند از جذاب ترین نتایج توافق باشد. یکی از عادت های دیپلمات های ایرانی در تمامی دوره های مذاکرات طولانی تر کردن مدت زمان مذاکره و افزایش تعداد دوره های مذاکره بوده است. با توجه به اینکه در تیم مذاکره کننده که انتظار می رود از طرف ایران برای مذاکرات فرستاده شود افرادی با همان سیاست و استراتژی های توافقات قبلی حضور دارند دور از ذهن نیست که در این دوره نیز با توجه به غیر مستقیم بودن مذاکرات چنین سیاستی دنبال نشود. البته احتمال دارد که ترامپ جلو دار چنین عملی از دیپلمات های ایرانی شود. با توجه به اینکه طبق شنیده ها ترامپ مهلت ۶۰ روزه ای برای ایران تعیین کرده است سناریو مذاکرات فرسایشی شانس کمی برای به عمل رسیدن دارد. اما نمی توان دور از ذهنی داشت که ترامپ سیاست مدار دمدمی مزاج و تا حدودی بلوف‌زن است و همانطور که از وعده هایش در مورد تعیین مهلت برای خاتمه جنگ اکراین و روسیه یا بحران غزه عقب نشینی کرد می توان این را هم در نظر داشت که تعیین مهلت برای ایران صرفا بازی سیاسی می باشد. با توجه به این موضوع می توان انتظار داشت نتایج مذاکرات فرسایشی در طول مدت با اخبار سیگنال های مثبت و منفی را به بازار خودرو ایجاد خواهد کرد که در طولانی مدت سبب افزایش قیمت خودرو خواهد شد. بدترین سناریو ای که باید در نظر گرفت جنگ و بعد از آن تحریم بیشتر است. تحریم بیشتر می تواند فشار ها را بر ملت و دولت ایران بسیار بیشتر کند و عملا سبب شود شرکت های خودرو سازی چینی نیز که در ایران حضور دارند دیگر نتوانند تحریم ها را دور بزنند و با خودرو سازان ایرانی خداحافظی کنند. خروج خودرو سازان چینی خلئی بزرگ در بازار خودرو ایجاد می کند و بازار خودور های مونتاژی در ایران با رشد قیمت بالایی مواجه می شوند. در بحث خودرو های داخلی نیز شرکت های داخلی تا حدودی توانایی تولید محصولات را خواهند داشت اما نمی توانند همانند سابق تیراژ های بالایی تولید را تجربه کنند و توسعه محصولات جدید از دستور کار خودرو سازان خارج شود. واردات خودرو اکنون هم در سایه تحریم با کمبود ارز مواجه است، اگر تحریم ها همه جانبه تر شود شاید دیگر ارزی برای تخصیص به واردات خودرو موجود نباشد و پرونده واردات خودرو به کلی بسته شود. به هر حال هر سه سناریو ذکر شده، دلیل برای افزایش آینده fiyat خودرو در کشور ما هستند.
