صنعت خودروسازی ایران با قدمتی بالغ بر نیم قرن یکی از بزرگترین صنایع کشور به شمار میرود. این صنعت توانسته در طول دهههای گذشته، نیازهای داخلی را تا حدی تأمین کند و در مقاطعی نیز به صادرات خودرو به کشورهای همسایه و برخی نقاط دیگر جهان بپردازد. اما با وجود این سابقه طولانی، خودروهای ایرانی هرگز نتوانستهاند جایگاهی درخور در بازارهای جهانی پیدا کنند.
یکی از بزرگترین مشکلات خودروهای ایرانی، کیفیت پایین تولید است. کیفیت پایین بهصورت مستقیم روی تجربه رانندگی، دوام خودرو و اعتماد مشتریان تأثیر میگذارد. بسیاری از خودروهای ایرانی به دلیل استفاده از قطعات بیکیفیت و فناوریهای قدیمی، نمیتوانند انتظارات را برآورده کنند. در تجربه خودرونما، کیفیت پایین خودروهای ایرانی در مدت کوتاه به علت مشکلات فنی آشکار میشود. بسیاری از خودروهای ایرانی در این مدت، میتوانند در باندهای صعبالعبور مجبور به توقف شوند یا با اندکی نوسانات مسیر ناخواسته به ساییدگی و داغ شدن جادهای بچسبند و به صدمه برسانند.
طراحی خودرو یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در جذب مشتری است. با این حال، خودروهای ایرانی از نظر طراحی ظاهری و داخلی، بسیار عقبمانده هستند. بسیاری از خودروهای ایرانی بر پایه پلتفرمهای قدیمی تولید میشوند که دههها از عمر آنها میگذرد. در حالی که در دنیای امروز، مشتریان به دنبال خودروهایی با طراحی مدرن، زیبا و خلاقانه هستند، خودروهای ایرانی هم از نظر طراحی بدنه و هم از نظر طراحی داخلی بسیار ساده و ابتدایی هستند.
کیفیت پایین قطعات و مشکلات فنی مکرر، یکی دیگر از دلایل عدم محبوبیت خودروهای ایرانی است. این مشکلات شامل نشت روغن، خرابی گیربکس، ضعف در سیستم تعلیق، و نقص در سیستمهای برقی است. علاوه بر این، فناوریهای استفادهشده در تولید خودروهای ایرانی نیز بسیار قدیمی هستند. برای مثال، موتور XU7 که در بسیاری از محصولات ایرانخودرو استفاده میشود، طراحیای قدیمی دارد و از نظر مصرف سوخت و عملکرد، بسیار ضعیفتر از موتورهای مدرن است.
علاوه بر این، برخی از خودروهای ایرانی نتوانستهاند استانداردهای ایمنی و کیفیت داخلی را برآورده کنند. برای مثال، بسیاری از خودروهای ایرانی در تستهای تصادف (Crash Test) عملکرد ضعیفی دارند و نمیتوانند امتیازات لازم برای ورود به بازارهای اروپایی یا آمریکایی را کسب کنند. همچنین، استانداردهای سختگیرانه زیستمحیطی در بسیاری از کشورها، مانعی جدی برای صادرات خودروهای ایرانی است. موتورهای استفادهشده در خودروهای داخلی، معمولاً مصرف سوخت بالایی دارند و از نظر آلایندگی نیز در سطح پایینی هستند.
علاوه بر این، خودروسازان ایرانی اغلب از قطعات منقضیشده و کمکی و همچنین قطعات دیگر بیکیفیت استفاده میکنند که مشکلات جبرانناپذیری را به بار میآورند. مشکلات نمایندگیها و مرکز خدمات پس از فروش نیز باعث شده است که مشتریان در زمان نیاز به خدمات بعد از فروش، از خدمات ناقصی متولّد از حمایتهای نمایندگی و خدمات واحد فنی بهرهمند شوند.ารถ ایرانی بنام «آریا» به دلیل باکیفیت نبودن قطعات، کیفیت پایین و قیمت غیر رقابتی، در بازارهای جهانی موفقیت چندانی کسب نکرده است.
ازآنجا که زیرساختهای لازم برای حضور موفق در بازارهای جهانی وجود ندارد، و در اینکه مسیر کوتاه کشور بسیار مسئولیتپذیر است، مرجع همگانیترین راهکار جهت نجات صنعت تولید خودرومان است.