شرکت جتکو، یک شرکت تحقیقاتی که قرار بود نقطهعطفی در نوآوری و توسعه فنی گروه صنعتی ایرانخودرو باشد، بدون اینکه به اهداف خود برسد، به پایان کار رسید. با صرف سرمایه هنگفت، این شرکت نتوانست به اهداف آرمانگرایانه خود برسد و امروز دیگر وجود خارجی ندارد. تنها ساختمان آن باقی مانده که اکنون به ایکوپرمیوم و تعمیرگاه گیربکسهای اتوماتیک تبدیل شده است.
بر اساس اطلاعات موثق، جتکو نه در پاسخ به یک نیاز راهبردی، بلکه صرفاً برای ارضای خواسته یکی از مدیران اسبق گروه ایرانخودرو تأسیس شد. این پروژه بلندپروازانه با هدف نمایش توانمندیهای داخلی در حوزه فناوریهای نوین کلید خورد، اما در عمل خروجی خاصی به همراه نداشت.
با تصمیم نهایی به انحلال، حدود ۷۰ نفر از مهندسان متخصص جتکو که سالها در پروژههای تحقیقاتی غیربازده گرفتار بودند، به مرکز تحقیقات ایرانخودرو منتقل شدند تا در پروژههای عملیاتی و قابل سنجش بهکار گرفته شوند. همچنین حدود ۵۰ نیروی ستادی شرکت نیز در همین مسیر، به بخشهای دیگر گروه منتقل شدند.
ساختمان پرهزینه و مجهز جتکو که در دورهای به نماد جاهطلبی بیبرنامه تبدیل شده بود، اکنون میزبان خدمات ایکوپرمیوم و تعمیرگاه تخصصی گیربکس اتوماتیک شده است. حرکتی که میتواند بخشی از سرمایه صرفشده را به خدمت مردم و نیاز بازار بازگرداند.
سرنوشت جتکو یک نمونه تمامعیار از هدررفت منابع در سایه مدیریت رانتی و تصمیمگیریهای فردمحور است. شرکتهایی که بدون هدف مشخص و مدل کسبوکار روشن تأسیس میشوند، سرنوشتی جز انحلال ندارند، حتی اگر با حمایت پررنگ مدیران وقت پا به میدان بگذارند.
تجربه جتکو امروز میتواند هشداری جدی برای پرهیز از تکرار چنین پروژههایی و تلنگری برای اولویت دادن به کارآمدی، نیاز بازار و تخصص فنی واقعی در سیاستگذاریهای صنعتی کشور باشد.