در یک مناظره اخیر، سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت سیزدهم و مسعود نیلی، مشاور اقتصادی دولت یازدهم، به سراغ آمار رشد اقتصادی دولتهای مختلف کشور رفتند. این مناظره باعث شد تا واکنشهای رسانهای و اظهارنظرهای غیرمنصفانه در خصوص عملکرد اقتصادی دولت سیزدهم شکل بگیرد.
سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت قبل، ادعا کرد که متوسط رشد اقتصادی سه سال آخر دولت روحانی منفی بوده، اما در سه سال نخست دولت سیزدهم، رشد اقتصادی به طرز چشمگیری افزایش یافته است. اما مسعود نیلی، مشاور اقتصادی دولت یازدهم، معتقد بود که رشد اقتصادی مثبت دولت سیزدهم عمدتاً به فروش نفت وابسته است و اعداد آن به هیچ وجه به ۱۳ درصد ادعایی وزیر سابق اقتصاد نمیرسد.
همچنین، او معتقد بود که رشد واقعی غیرنفتی بسیار پایینتر از آن چیزی است که مطرح شده و تقریباً حدود ۶.۷ درصد برای سه سال است، که معادل میانگین ۲ درصد رشد برای هر سال میشود. اما مطابق با گزارش خدمات اقتصادی تابناک، بررسی دقیق آمارها نشان میدهد که ادعاهای مطرحشده نیاز به دقت بیشتری داشتند.
به مطلب گزارش شده توجه کنید: جنبههای اساسی در دادههای ارائهشده و سالهای پایه محاسبات، در این مناظره موجب ایجاد ابهاماتی در تحلیلها شد. مثال، در سال پایه ۱۳۹۰ و ۱۴۰۰ مرکز آمار، اختلافات قابلتوجهی در نرخ رشد اقتصادی مشاهده میشود که در برخی موارد به ۵.۵ درصد میرسد و این موضوع نیازمند توضیحات بیشتری از سوی مرکز آمار است.
درحقیقت، آمارها نشان میدهند که رشد اقتصادی بدون نفت در سه سال پایانی دولت روحانی، بر اساس دادههای بانک مرکزی (سال پایه ۱۳۹۵)، ۴.۱ درصد بوده است. درحالی که این میزان برای سه سال دولت رئیسی به ۱۱.۴ درصد افزایش یافته است.
در مناظره اخیر، اختلافات در گزارشهای آماری و تفاوتهای سالهای پایه مسائل و مشکلاتی در فهم تحلیلها به وجود آوردند. چراکه در برخی موارد، همپای گزارشهای ریالی که در آن لایحه بودجه دولت سیزدهم عنوان شده بود، تغییرات محسوس در روند رشد اقتصادی طی سه سال دولت سیزدهم از منفی به مثبت کاملاً مشهود است. در این مطلب از مباحث مشهود تغییر در روشهایی که در گزارشگری راستیآزمایی مسائل و چالشهای کور و دستاویز کاهش شمار در گزارشگری راستیآزمایی اقتصادی لازم برای بیان تغییرات مثبت یا منفی اقتصادی مطرحشده میباشند.