انفجار در بندر شهید رجایی که یکی از مهمترین بنادر تجاری کشور و دروازه واردات است، بسیاری از صنایع را تحت تأثیر قرار داده است. این حادثه به ویژه به دلیل نقش حیاتی زنجیره تأمین صنعت خودرو، میتواند تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمی بر صنعت و بازار خودرو بگذارد.
انجمن خودروسازان ایران در نامهای به مدیرکل بانک مرکزی، این رخداد را شوک جدیدی به صنعت خودرو توصیف کرد و درخواست صدور مجوز خرید بدون انتقال ارز برای واردات قطعات و مواد اولیه تولید را مطرح کرد. این درخواست در شرایطی است که صنعت خودروی ایران به شدت وابسته به قطعات و مواد اولیه وارداتی است و هرگونه اختلال در تأمین ارز، ثبتسفارش یا ترخیص گمرک میتواند قطعهسازی و خودروسازی را با چالش مواجه کند.
با وقوع انفجار در بندرعباس، شوکی جدید به صنعت خودرو وارد شده است؛ صنعتی که پیش از این نیز با محدودیتهای عدم تخصیص ارز برای واردات قطعات و مواد اولیه دست و پنجه نرم میکرد. این صنعت اکنون با کمبود شدید مواد اولیه برای قطعهسازی و خسارت به خودروهای وارداتی، قطعاً تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
کارشناسان هشدار دادهاند که سیاستهای سختگیرانه و متناقض ارزی، تعادلی شکننده در صنعت خودرو ایجاد کرده است که با انفجار در بندر شهید رجایی فرو ریخته است. این وضعیت میتواند با تشدید مشکلات ارزی و سامانهای، مواد اولیه تولید و زنجیره تأمین را با پیامدهای گستردهتری در صنعت خودرو مواجه کند.
انجمن خودروسازان ایران در نامهای به رئیسکل بانک مرکزی، با انتقاد از سیاستهای سختگیرانه در زمینه انتقال ارز، اعلام کرد که ادامه این رویکرد توجیه اقتصادی ندارد. این انجمن درخواست صدور مجوز خرید بدون انتقال ارز برای واردات قطعات و مواد اولیه تولید را مطرح کرده است تا شرکتهای تأمینکننده قطعات خطوط تولید خودروسازان بتوانند با واردات فوری اقلام و مواد اولیه ضروری، به ادامه تولید اقدام کنند.
همچنین، پیش از این، انجمنهای قطعهسازی کشور نیز در نامهای به وزیر صمت نسبت به عواقب مشکلات ارزی و کمبود مواد اولیه و توقف خطوط تولید هشدار داده بودند. این مشکلات که از سال گذشته وجود داشت، اکنون تولیدکنندگان خودرو را با چالشهای جدیتری مواجه کرده است.
با توجه به اینکه بیشتر قطعات وارداتی از امارات به بندر شهید رجایی میآمدند و حالا این قطعات آسیب دیدهاند، احتمالاً مشکل تأمین قطعه خودروسازان پیچیدهتر خواهد شد. این وضعیت میتواند با برهم خوردن جریان عرضه و تقاضا، بازار خودرو را با شرایط جدید قیمتی مواجه کند.
برآوردهای اولیه نشان میدهد که میزان خسارت وارد شده به بندر شهید رجایی بین ۳ تا ۵ میلیارد دلار است. همچنین، حدود ۲۵۰۰ خودروی وارداتی در اثر این انفجار آسیب دیدهاند و برآورد اولیه برای پرداخت خسارت به حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان میرسد. با این حال، فقط ۶۸۵ دستگاه از این خودروها بیمه بدنه داشتهاند و مشخص نیست تکلیف باقی خودروهای آسیبدیده چه خواهد شد.