دمای هوا در فروردین ماه امسال در برخی شهرهای استان گلستان به بالای 42 درجه سانتی‌گراد رسید؛ اتفاقی نادر که نشان می‌دهد تغییرات آب و هوایی و استفاده بی‌رویه از منابع زیرزمینی، کشاورزی استان را به مرز بحران رسانده است. با وجود افزایش 18 درصدی بارش‌ها نسبت به سال گذشته، سطح آب‌های زیرزمینی آنقدر پایین آمده که این افزایش هم نتوانسته است تشنگی زمین را برطرف کند.
گلستان در سال‌های اخیر به تولید محصولاتی مانند گندم، جو، کلزا و دانه‌های روغنی معروف بوده است؛ محصولاتی استراتژیک که در سال گذشته با بارش‌های مناسب، استان را به رتبه دوم تولید گندم با گلوتن بالا رساند. اما امسال پیش‌بینی می‌شود حدود 1.5 میلیون تن محصول پاییزه برداشت شود؛ با این حال، نگرانی‌ها همچنان وجود دارد.
معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان هشدار داده است که کاهش بارندگی و افت آب‌های زیرزمینی، تداوم کشت محصولات پرمصرفی مانند شالی و ذرت علوفه‌ای را با مشکل مواجه کرده است. علیرغم این هشدارها، بیش از 48 هزار هکتار از زمین‌های استان هنوز زیر کشت شالی رفته‌اند؛ محصولی که سال گذشته در 54 هزار هکتار کشت شد و حالا هم با وجود توصیه به روش‌های کم‌آب‌بر مانند خشکه‌کاری، انگیزه اقتصادی بالا مانع تغییر رفتار کشاورزان شده است.
در مقابل، پنبه به‌عنوان گزینه‌ای مناسب برای شرایط کم‌آب پیشنهاد شده است. سهمیه کشت امسال 29 هزار هکتار اعلام شده که پیش‌بینی می‌شود حدود 22 هزار هکتار آن تحقق یابد. این در حالی است که سال گذشته تنها 12 هزار و 500 هکتار پنبه در استان کشت شد.
استاندار گلستان نیز در دیدار اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس تاکید کرد که حال کشاورزی استان خوب نیست. ناترازی آب و افت منابع زیرزمینی، مردم را با فشار شدید مواجه کرده است. او نسبت به کاهش برداشت گندم در سال زراعی 1404 هشدار داد.
نماینده ولی‌فقیه در گلستان هم در این جلسه به صراحت اعلام کرد که کشت بی‌ضابطه شالی و استفاده غیراصولی از منابع آبی، به نشست زمین در برخی مناطق انجامیده است.
آیت‌الله نورمفیدی همچنین نسبت به بی‌توجهی به تجهیز اراضی به سیستم‌های نوین آبیاری گلایه کرد و خواستار حمایت دولت از کشاورزان برای گذار به کشاورزی نوین شد.
خبرهای نگران‌کننده‌ای از وضعیت کلزای استان نیز به گوش می‌رسد. مدیرعامل بنیاد ملی گندم‌کاران اعلام کرده است که به دلیل نبود بارندگی در زمان کشت، بسیاری از زمین‌های زیر کشت کلزا سبز نشده‌اند. او گفت: امسال سطح زیر کشت کلزا از 70 هزار هکتار به کمتر از 40 هزار هکتار رسیده و عملکردها نیز به‌دلیل خشکسالی و سرمای خشک رضایت‌بخش نیست.
شرایط برای جو هم مشابه است؛ بیشتر کشت جو به‌صورت دیم انجام می‌شود که شدیداً به بارش وابسته است. در برخی مناطق برداشت به زیر 700 کیلوگرم در هکتار رسیده است.
حضور بی‌سابقه اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس در گلستان، نشان از نگرانی بالادستی‌ها دارد. کم‌کاری در اجرای پروژه‌هایی چون سد نرماب یا پروژه آب‌شیرین‌کن کم‌ف، گلستان را در مرز خشکسالی قرار داده است؛ مرزی که عبور از آن برای استانی کشاورزخیز، به‌سادگی قابل جبران نیست.