موتورسواری بانوان در ایران یکی از موضوعات چالش‌برانگیز است که به دلایل مختلف با محدودیت مواجه شده است. علیرغم موفقیت‌های زنان در بسیاری از عرصه‌ها، این ممنوعیت همچنان به عنوان یکی از حقوق نادیده گرفته‌شده آنها محسوب می‌شود. در این مقاله، وضعیت موتورسواری بانوان از جنبه‌های مختلف بررسی و راهکارهای ممکن برای رفع این محدودیت ارائه شده است.
موتورسواری زنان جرم نیست و در قانون مجازات اسلامی برای آن مجازاتی تعیین نشده است. ماده ۲ قانون مجازات اسلامی هر رفتاری را که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم تلقی می‌کند. از آنجا که موتورسواری بانوان جرم نیست، نمی‌توان آن را عملی غیرقانونی دانست.
طبق ماده ۲۶ قانون راهنمایی و رانندگی، هر فردی که بخواهد وسیله نقلیه موتوری زمینی را براند، باید گواهینامه مرتبط با آن را دریافت کند. این ماده به جنسیت اشاره‌ای نکرده و تنها الزام دریافت گواهینامه را مطرح کرده است. بنابراین، زنان نیز باید بتوانند گواهینامه موتور دریافت کنند.
تبصره ماده ۲۰ قانون راهنمایی و رانندگی مانع اصلی در این زمینه است. این تبصره صدور گواهینامه رانندگی موتورسیکلت را بر عهده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران می‌گذارد و به طور مستقیم به ممنوعیت صدور گواهینامه برای زنان اشاره‌ای نمی‌کند. با این حال، پلیس راهور از این تبصره برای خودداری از صدور گواهینامه موتور برای بانوان استفاده می‌کند.
رانندگی بدون گواهینامه برای بانوان می‌تواند منجر به توقیف وسیله نقلیه، جریمه نقدی، حبس تعزیری و مسئولیت خسارات جانی شود. در صورت تکرار، مجازات‌ها سنگین‌تر می‌شود.
از منظر شرعی، برخی مراجع دلایل خاصی برای مخالفت با موتورسواری بانوان ارائه می‌کنند، از جمله حفظ حجاب و جلوگیری از جلب توجه نامحرم. با این حال، شواهد تاریخی نشان می‌دهد که زنان در صدر اسلام بدون محدودیت سوارکاری می‌کرده‌اند.
در مسابقات و پیست‌های اختصاصی، زنان می‌توانند به راحتی موتورسواری کنند و حتی تیم ملی موتورسواری بانوان وجود دارد. این نشان‌دهنده تناقض موجود در قوانین مرتبط با موتورسواری بانوان در سطح عمومی است.
موتورسواری بانوان از منظر اجتماعی نیز با موانع فرهنگی و ضرورت‌های اقتصادی مواجه است. برخی افراد معتقدند که موتورسواری زنان ممکن است با عرف جامعه سازگار نباشد، اما افزایش تعداد زنان موتورسوار در خیابان‌ها نشان می‌دهد که جامعه تا حدی در حال پذیرش این موضوع است.
برای رفع ممنوعیت موتورسواری بانوان، اصلاح قوانین موجود، آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی، ایجاد پیست‌های اختصاصی برای بانوان و تغییر دیدگاه‌های اجتماعی ضروری است. امیدواریم که این مشکل در آینده با اصلاح قوانین و تغییر دیدگاه‌های اجتماعی حل شود و گامی مهم در راستای تحقق عدالت اجتماعی و برابری حقوق میان زنان و مردان برداشته شود.