بازار کالاهای اساسی مصرف روزانه خانوار ایرانی در هفته سوم اردیبهشت ۱۴۰۴ مورد بررسی قرار گرفت.
**بازار روغن**
دو هفته پیش، معاون برنامهریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی در نشستی با اشاره به مشکلات توزیع روغن خوراکی، از بخش خصوصی و واردکنندگان درخواست کرد به تعهدات خود عمل کرده و روغنهای وارداتی موجود در انبارها را به بازار عرضه کنند. با این حال، تولیدکنندگان همچنان به عرضه قطره چکانی روغن ادامه میدهند؛ به طوری که در هفته فقط یک روز فروشگاههای زنجیرهای روغن دارند و در بقیه روزهای هفته، قفسهها خالی است.
در خرده فروشیها، روغن خوراکی آفتابگردان هنوز موجود نیست و فروشندگان خرد میگویند تولیدکنندگان آنها را ملزم به خرید یک کارتن (روغن خوراکی ۱۲ عدد و نباتی ۴ قوطی) میکنند که هزینه حمل و نقل آن صرفه اقتصادی ندارد و پاسخگوی بازار تقاضا نیست.
برخی از فروشندگان به خرید از بازار آزاد روی میآورند که با قیمت بالاتر ناچار به خرید هستند و این فروشندگان نیز با درصد سود بالاتر به فروش میرسانند. به عنوان مثال، روغن نباتی ۵ کیلوگرمی با قیمت ۳۶۹,۵۰۰ تومان در حالی که خردهفروشها آن را ۴۰۰ هزار تومان به فروش میرسانند.
این در حالی است که واردکنندگان روغن خام و تولیدکنندگان روغن خوراکی ارز دولتی برای این محصول استراتژیک دریافت کردهاند و قیمتگذاری روغن خام در ایران بالاتر از نرخ جهانی است. با این وجود، به دلیل عدم نظارت از سوی دستگاههای نظارتی، توزیع این کالای پرمصرف به صورت قطره چکانی انجام میشود.
**قند و شکر**
بخشی از بازار قند و شکر مربوط به محصولاتی با بستهبندی بدون درج هیچ نوشتهای مبنی بر پروانه کسب، تاریخ تولید و انقضا، قیمت و غیره است. فروشندگان به صورت سلیقهای قیمتگذاری میکنند و هر بسته به ظاهر یک کیلوگرمی با نرخ ۶۵ تا ۷۰ هزار تومان به فروش میرسد.
فروشگاههای زنجیرهای در چند هفته اخیر تعداد محدودی شکر داشتهاند که اول صبح به اتمام میرسید و در دو هفته اخیر نیز قفسههای این محصول در اغلب روزها خالی است.
توزیع غیررسمی برخی از بستهها با تاریخ تولید ۱۴۰۵ و تاریخ انقضا ۱۴۰۳ نشان میدهد که نظارتی بر تولید و عرضه برخی کالاهای اساسی از جمله قند و شکر وجود ندارد.
**بازار گوشت قرمز**
از ابتدای سال، توزیع گوشت دولتی محدود شده است؛ به طوری که صبحهای زود، قبل از شروع کار فروشگاههای زنجیرهای، افراد برای خرید گوشت دولتی صف میبندند. این محدودیت در دو هفته اخیر بیشتر شده و برخی از فروشگاهداران میگویند حدود دو هفته است که سهمیه گوشت دولتی آنها محدودتر شده است.
در این هفته، رئیس سازمان دامپزشکی کشور در نشستی خبری به حادثه اسکله شهید رجایی بندرعباس اشاره کرد و گفت که حدود ۲۰۰ کانتینر گوشت در این بندر بود که ۲ کانتینر گوشت گوسفندی، ۲۳ کانتینر گوشت گوساله، یک کانتینر ماهی، یک کانتینر پا مرغ و ۱۷ کانتینر از ۷۱ کانتینر گوشت بوفالو ترانزیتی در محل انفجار بودند و از بین رفتهاند.
**بازار حبوبات**
افزایش قیمت نجومی در بازار حبوبات سبب شده تا بستههای با وزن کمتر بستهبندی شوند؛ به طوری که امروز لوبیا چیتی ۵۰۰ گرمی ۲۷۰ هزار تومان قیمتگذاری شده است.
همچنین برخی برندها تولیدات جدید خود را با وزن ۸۰۰ گرم به بازار عرضه میکنند زیرا افزایش بسیار قیمتها موجب ریزش بازار تقاضا شده است؛ علاوه بر این که بازار کشش افزایش بیشتر را ندارد. از این رو، تولیدکنندگان بستههای ۸۰۰ گرمی را با همان قیمت ۹۰۰ گرمی در برخی موارد با قیمت بالاتر عرضه میکنند.
**بازار لبنیات**
در این بازار، پنیر با قیمتگذاری دولتی (هر بسته ۴۰۰ گرمی یو اف) یافت نمیشود و همین پنیر با افزوده شدن ویتامین D به مبلغ ۵۸ هزار تومان عرضه میشود.
در حالی که هنوز قیمت جدید شیر خام از سوی وزیر جهاد کشاورزی اعلام نشده است، قیمت شیر برخی برندها افزایش یافته و از هر بطری ۵۹ هزار تومان به ۶۳ هزار تومان رسیده است.
**بازار کنسروها**
تن ماهی ۱۸۰ گرمی در اسفند ماه ۹۹,۸۰۰ تومان بود و در هفته جاری محصولات جدید با نرخ ۱۰۵ هزار تومان قیمتگذاری شده است. همچنین در بازار رب گوجه فرنگی، یکی از برندها در سال جدید هر قوطی رب را از ۷۵ هزار تومان به ۸۵ هزار تومان تغییر قیمت داد.
در ادامه، قیمت برخی کالاهای اساسی میآید:
| کالاهای اساسی | قیمت هفته جاری | قیمت هفته گذشته |
| — | — | — |
| شقه، سردست و راسته گوسفند | ۶۷۰-۷۳۰ | ۶۹۰-۷۳۰ |
| گوشت ران گوسفندی | ۸۶۰-۹۶۰ | ۹۵۰ |
| گوشت گوسفند دولتی | – | – |
| گوشت سردست گوساله | ۵۵۰-۶۰۰ | ۶۰۰-۶۲۰ |
| گوشت ران گوساله | ۶۵۰ | ۶۵۰ |
| گوشت منجمد گوساله (دولتی) | ۳۷۵-۳۹۵ | ۳۷۵-۳۹۵ |
| … | … | … |
شهروندان میتوانند با خرید برخی اقلام از میادین میوه و تره بار، این کالاها را با قیمت پایینتری تهیه کنند؛ به عنوان مثال، خرید گوشت گوسفندی با ۲۱ درصد، گوشت گوساله ۲۱ درصد، گوشت مرغ ۷ درصد، تخم مرغ (شانه ۲ کیلوگرمی) ۱۸ درصد، حبوبات ۲۰ درصد، برنج داخلی درجه یک ۹ درصد، قند ۱۱ درصد و شکر ۱۴ درصد ارزانتر از فروشگاههای سطح شهر در این میادین در حال عرضه و فروش است.