محمد باقر نوبخت در همایش مدرسه کسب و کار آیا، به تشریح مفاهیم رشد و توسعه و تفاوت آنها پرداخت. وی با اشاره به سیر تطور مفهوم توسعه، اظهار داشت: رشد اقتصادی مفهومی دو یا سه قرنی دارد، اما توسعه حدود ۷۰ تا ۸۰ سال است که مورد توجه قرار گرفته است. مسئله عدالت همراه با رشد اقتصادی از سال ۱۹۷۵ مطرح شد.
این استاد اقتصاد با بیان اینکه آمارتیاسن توسعه را به مثابه آزادی در نظر میگیرد، به تشریح شاخص توسعه انسانی پرداخت و گفت: ایران در جایگاه ۷۸ در میان کشورهای جهان قرار دارد و در رتبه با توسعه انسانی بالا ارزیابی میشود.
نوبخت ضمن تشریح توسعه از منظر اسناد فرادستی کشور، به ادبیاتی که در اسناد ایران در این زمینه مورد توجه قرار گرفته اشاره کرد و گفت: در توسعهای که مد نظر ما است باید رفاه مادی باشد و این توسعه فقط جایگاه اخلاقی ندارد.
رئیس پیشین سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه بسته به اینکه دولت از چه مکتب اقتصادی پیروی میکند نقش دولتها در توسعه متفاوت بوده است، به بیان سیر تکوین نقش و جایگاه دولت در نظریههای سیاست گذاری پرداخت.
وی ضمن تاکید بر اینکه ایران باید تکلیف خود را روشن کند که کدام یک از نظامهای اقتصادی را قبول دارد، اظهار داشت: ایران نظام مختلط دولت – بازار دارد.
نوبخت با بیان اینکه نقش بنگاهها در توسعه از منظر اقتصاد خرد اهمیت دارد، به تشریح جایگاه دانش در مراحل مختلف تولید اشاره کرد و گفت: مسئله، نقش دولت نیست، بلکه بنگاهها هم هستند که باید بر اساس نوع تولید خود ایفای نقش کنند.
وی ضمن تشریح عملکرد ایران در اجرای شش برنامه توسعهای با پرداختن به منحنی رشد اقتصادی و تورم ایران از ابتدای انقلاب تاکنون، گفت: بهترین رکوردهای توسعه اقتصادی همان سالهایی بود که توانستیم تحریمها حتی به صورت نسبی کنار بزنیم.
نوبخت با بیان اینکه نرخ ارز در فاصله ۹۴ تا ۹۷ همواره زیر ۴ هزار تومان بود و کمترین نوسانات را داشتیم، ادامه داد: در آخرین روزهایی که در سازمان برنامه و بودجه بودیم، وقتی میخواستیم آن را تحویل بدهیم در گزارشی اعلام کردیم اگر قرار است بتوانیم به رشدهای دوره ۹۴ تا ۹۷ برسیم، رفع تحریم باید صورت گیرد.
معاون رئیس جمهور پیشین، تحقق پیشبینیها درباره میزان فروش نفت، انتشار اوراق و دریافت مالیاتها را همراه با تردید دانست و با اشاره به گزارشهای صندوق بینالمللی پول در رابطه با میزان رشد اقتصادی ایران، ابراز امیدواری کرد که با تحولاتی که پیش میآید کشور از این وضعیت خارج شود.
نوبخت به گزارش موسسه آمریکایی مکنزی که به پتانسیلهای اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۶ و چالشها و فرصتهای آن پرداخته بود، اشاره کرد و افزود: نکتهای که باید مورد توجه قرار دهیم گذر به اقتصاد دانش بنیان است. همچنین بهرهبرداری از منابع طبیعی و توسعه و نوسازی زیرساختها و توسعه صنایع داخلی برای رقابت در سطح بینالمللی بسیار مورد توجه قرار گیرد.