سومین اجلاس همکاریهای ایران و آفریقا با حضور نمایندگانی از ۳۸ کشور آفریقایی و ۵۱ هیئت رسمی از این کشورها در تهران برگزار شد و سپس به اصفهان رفت. این اجلاس در چهار حوزه تخصصی شامل پتروشیمی، معدن و صنایع معدنی، کشاورزی و سلامت برگزار شد.
آمارها نشان میدهد که حجم تجارت خارجی ایران با آفریقا در سال گذشته نزدیک به ۱/۲ میلیارد دلار بوده است که این مقدار نسبت به حجم کل تجارت خارجی ایران رقمی بسیار ناچیز است؛ به طوری که سهم تجارت با آفریقا حدود ۱ درصد از کل تجارت خارجی ایران را تشکیل میدهد.
تجربه دو اجلاس گذشته ایران و آفریقا نشان میدهد که گرچه در آن اجلاسها هم وعدههای همکاری داده شد، اما به دلایل مختلف مانند موانع ساختاری، عدم تخصیص منابع کافی، مشکلات حمل و نقل، مسائل بانکی، موانع تعرفهای و مشکلات مربوط به زیرساختهای تجاری، مانع از تحول چشمگیر در تجارت خارجی ایران و آفریقا شد.
وزیر کشاورزی آفریقای مرکزی درخصوص همکاری ایران و آفریقا گفت که ایران در زمینه تجهیزات کشاورزی و فناوریهای مرتبط توانمندیهای قابلتوجهی دارد که میتواند نیازهای آفریقای مرکزی را تأمین کند.
با این حال، موانع تجارت با آفریقا شامل مشکلات در نقل و انتقالات منابع مالی، عدم وجود تسهیلات اعتباری مناسب برای کشاورزان و فعالان بخش کشاورزی، رقابت با کشورهای اروپایی، چین و ترکیه، و هزینههای بالای حمل و نقل و بیمه است.
وزیر جهاد کشاورزی ایران نیز در سومین اجلاس همکاریهای ایران و آفریقا گفت که حجم تجارت ایران و آفریقا در محصولات کشاورزی سالانه ۳۰۰ میلیون دلار است و این تنها بخشی از ظرفیت موجود را نشان میدهد.
برگزاری سومین همایش همکاری با کشورهای آفریقایی در حالی که دستاورد ملموسی از اجلاسهای قبلی حاصل نشده است، این سوال را ایجاد میکند که آیا رویکرد گرفته شده در قبال توسعه روابط تجاری با آفریقا نیازمند بازنگری و اصلاح نیست؟
به نظر میرسد که برای دستیابی به اهداف تعیین شده در زمینه تجارت با آفریقا، نیازمند برنامهریزی دقیقتر، رفع موانع ساختاری، حمایت جدی از فعالان اقتصادی و پیگیری مستمر توافقات باشیم.