بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی سازمان بین‌المللی تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری، در سال 2023، بیش از 85 میلیون خودرو در سراسر جهان تولید شده است. در این میان، چین با تولید 27 میلیون خودرو، سهم 31 درصدی از بازار جهانی تولید خودرو را به خود اختصاص داده است. ایالات متحده با تولید 10 میلیون خودرو در جایگاه دوم قرار دارد و 12 درصد از تولید جهانی خودرو را به خود اختصاص داده است. ژاپن نیز با تولید 7.8 میلیون خودرو، سهم 10 درصدی دارد و سومین تولیدکننده بزرگ خودرو در جهان است.
همچنین، هندوستان، کره جنوبی، آلمان، مکزیک، برزیل، اسپانیا، تایلند، اندونزی، فرانسه، ترکیه، کانادا، جمهوری چک، ایران، اسلواکی، انگلستان، ایتالیا و مالزی نیز با تولیدات مختلف، در جایگاه‌های چهارم تا بیستم بزرگترین تولیدکنندگان خودروی جهان قرار دارند.
صنعت خودرو برای کشورها از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ زیرا هر 10 اقتصاد برتر جهان در جمع 20 تولیدکننده پرتیراژ خودروی جهان نیز قرار دارند. این موضوع نشان‌دهنده نقش حیاتی صنعت خودرو در توسعه اقتصادی و صنعتی کشورها است.
تولید خودرو زنجیره تأمین گسترده‌ای دارد و نیازمند توسعه صنایع مختلفی همچون فولاد، پتروشیمی، الکترونیک و پلیمر است. بنابراین، رشد صنعت خودرو می‌تواند به شکوفایی سایر صنایع کمک کند و کشورها را در مسیر توسعه صنعتی قرار دهد.
علاوه بر این، صنعت خودرو یکی از پیشروترین صنایع در حوزه استفاده از نوآوری، اتوماسیون و فناوری‌های نوین است. هوش مصنوعی در خطوط تولید خودرو، توسعه الگوریتم‌های خودروهای خودران و طراحی خودروهای جدید به کمک نرم‌افزار، از کاربردهای این فناوری‌ها هستند.
صنعت خودرو نقش مهمی در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل دارد و توسعه سیستم‌های حمل‌ونقل داخلی را تسهیل می‌کند. این صنعت همچنین زیرساخت‌های مرتبط با آن، مانند جاده‌ها، سوخت و خدمات را گسترش می‌دهد.
در سطح جهانی، صنعت خودرو یکی از بزرگترین صنایع تولیدی است که پنج درصد نیروی کار و سه درصد تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داده است. در بازارهای نوظهور مانند هند و چین، سهم این بخش در تولید ناخالص داخلی ملی به 7 درصد نیز می‌رسد.
در منطقه خاورمیانه، تنها دو کشور ایران و ترکیه در میان 20 خودروساز برتر جهان قرار دارند. ترکیه با تولید 1.35 میلیون خودرو در سال، رتبه سیزدهمین تولیدکننده خودروی جهان را دارد و صادرات خودروی این کشور در سال 2023 به 35 میلیارد دلار رسیده است.
در مقابل، ایران با وجود قرار گرفتن در جمع 20 خودروساز پرتیراژ جهان، از نظر صادرات در شرایط مساعدی نیست. براساس آمار سازمان بین‌المللی سازندگان خودرو، ایران در سال 1403، 37 میلیون و 800 هزار دلار خودرو صادر کرده است که نسبت به سال قبل از آن رشد نزدیک به چهار درصدی داشته است.
برای کسب سهم بیشتر از بازار تولید و صادرات خودرو جهان، ایران خودرو و سایپا، دو شرکت بزرگ خودروساز کشور، نیاز به برنامه‌ریزی و استراتژی‌های مناسب دارند. مدیریت جدید ایران خودرو، با حمایت بخش خصوصی، برنامه‌های مهمی برای ایجاد تحول در این شرکت در نظر گرفته است، از جمله اعمال استانداردهای سختگیرانه در تهیه قطعات، نظارت بر خرید قطعات از خارج کشور، رفع ایراد و ارتقای کیفیت محصولات و سرمایه‌گذاری برای تولید پلتفرم‌های جدید.
حمایت از صنعت خودرو با برداشتن چوب قیمت‌گذاری دستوری، که به عنوان پاشنه‌آشیل این صنعت نیز شناخته می‌شود، گامی اساسی است. در این راستا، مدیریت جدید ایران خودرو در 15 روز فروردین، 16 درصد افزایش تولید داشته است که در مقایسه با سال گذشته این شرکت و امسال سایپا، بی‌نظیر بوده است.