یکی از صحنههای به یادماندنی فیلم «گرگ خیابان والاستریت» زمانی است که جردن بلفورد، کارگزار ثروتمند بورس آمریکا، تحت تأثیر مواد مخدر، یک دستگاه لامبورگینی سفیدرنگ مدل کانتاش را به درودیوار میزند. بسیاری از کسانی که این فیلم با بازی درخشان لئوناردو دیکاپریو را تماشا کردند، آرزوی داشتن این خودروی لوکس و گرانقیمت را داشتند و به همین دلیل، لاشه این خودروی ایتالیایی و نوستالژیک در حراج، 1.30 میلیون دلار به فروش رفت.
صفحات سینما، صفحات سلبریتیها در شبکههای اجتماعی، مجلات و وبسایتهای خودرویی پر از تصاویری از این اتومبیلها هستند و فضای مجازی نیز پر از تصاویر و ویدئوهایی از خودروهای خارجی و مقایسه آنها با خودروهای داخلی است. تصاویری که شهروندان و برخی مسئولان را به این نتیجه میرساند که واردات خودرو نسبت به تولید خودرو در کشور بیشتر به نفع شهروندان است. اما چیزی که در این تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم به آن پرداخته نمیشود، وضعیت این خودروها یک روز پس از تحویل به مشتری است.
اگر خریدار لامبورگینی اوراق دیکاپریو در فیلم «گرگ خیابان والاستریت» یک ایرانی داخل کشور بود، دو راه بیشتر نداشت؛ یا خودرو را به همان شکل آسیبدیده در کلکسیونش نگه دارد یا اینکه تصمیم بگیرد با تعمیر آن، خودرو را به ارزش اولیه 7 میلیون دلاریاش نزدیک کند. اگر خریدار خیالی گزینه دوم را انتخاب میکرد، با چند چالش مواجه بود.
چالشهای خرید خودروی وارداتی
نه تنها خریدار لامبورگینی جردن بلفورد، بلکه حتی یک خودروی وارداتی معمولی نیز برای تعمیر با شش چالش مواجه است؛
1. دسترسی به قطعات
2. هزینه قطعات
3. زمان انتظار برای رسیدن قطعات
4. توان عیبیابی و تشخیص
5. توان تعمیر
6. تعمیرگاه و ابزار مناسب
بر این اساس، ابتدا باید قطعات موردنیاز یک خودرو اعم از مصرفی، استهلاکی و … موجود باشد؛ در دسترس باشد؛ قیمت متناسب داشته باشد و از سوی دیگر، تعمیرکار و تعمیرگاهی وجود داشته باشد که بتواند مشکلات و نیازهای خودرو را شناسایی کند و توانایی رفع عیوب را داشته باشد.
در صورتی که تنها یک مرحله از این روند ششگانه دچار مشکل شود، یا خودرو برای همیشه متوقف میشود و یا کاراییاش را از دست داده و عمر مفیدش کاهش پیدا میکند. مشکلی که در 4 دهه گذشته در کشور ما بهوفور تکرار شده و سبب شده ارزش برخی از خودروهای مونتاژ داخل مانند ماکسیما و زانتیا دچار افت شود یا برخی خودروها خیلی زودتر از تخمین ابتدایی از رده خارج شوند.
تجربه بدعهدی خودروسازان خارجی مانند پژو سیتروئن که علیرغم تعهدات قانونی و قراردادهای دانهدرشت از ارائه قطعات سرباز زدند، تکلیف واردات خودروها از طریق افراد را روشن میکند.
بر همین اساس، تحلیلگران و ناظران بازار معتقدند خودروهای وارداتی خیلی زود ایران را به قبرستان خودرو بدل خواهد کرد. هر خودرو از دستکم 30 هزار قطعه تشکیل شده و فقط سال گذشته بیش از 200 نوع خودرو ثبت سفارش و وارد کشور شد. یک حساب سرانگشتی ساده نشان میدهد تأمین تمام قطعات مصرفی و استهلاکی این خودروها یا قطعاتی که در تصادف و سانحه آسیب میبینند، اگر غیرممکن نباشد، پرهزینه و طولانی خواهد بود.
اگرچه کشور ما به دلیل تحریم، محدودیتهای بیشتری در تبادلات مالی و خرید قطعات دارد و بهواسطه همین تحریمها، طیف وسیعی از برندهای جهانی خودرو با ایران همکاری نمیکنند، اما حتی کشورهایی که چنین محدودیتی ندارند، باز هم دروازههای اقتصادی خود را به روی خودروهای وارداتی باز نمیگذارند. نمونه موخر و جنجالیاش جنگ تعرفهای دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، با پکن و وضع بالاترین تعرفهها روی خودروهای چینی است. روندی که از سوی اتحادیه اروپا، کانادا و شمار دیگری از کشورها اتخاذ شده است. زیرا واردات خودروهای چینی که از مشابههای آمریکایی و اروپاییاش ارزانتر است، برای شهروندان این کشورها گزینه مقرون به صرفه خواهد بود و نه تنها تولید داخلی آمریکا و اتحادیه اروپا را تهدید میکند، بلکه باعث وابستگی به چین برای خدمات پس از فروش خواهد شد. اتفاقی که بازار خودروی داخلی یک کشور را عملا به گروگان کشور دیگر تبدیل کرده و به کشور صادرکننده دو کارت «زمان» و «هزینه» پیشکش میکند.
چنین اتمسفری نه تنها اهمیت تولید خودرو در هر کشوری از جمله کشور ما را گوشزد میکند، بلکه نقش شرکتهایی چون «ایساکو» که به صورت تخصصی به دارندگان محصولات ایران خودرو خدمات ارائه میدهد، برجسته میشود.
ماموریت ملی ایساکو
بر اساس آمار، حدود 28 میلیون خودرو در کشور تردد دارند که تخمین زده میشود 11 میلیون دستگاه تولیدی ایران خودروست. فعالبودن این خودروها به معنای تأمین قطعات یدکی، استهلاکی و سیستمهای مختلف محصولات ایران خودرو است که از طریق ایساکو تأمین میشود. بر اساس آمار، این شرکت روزانه 22 هزار مراجع را میپذیرد و سالانه قطعات مورد نیاز 4.5 میلیون خودرو را تامین میکند. این منهای توان فنی مهندسان، کارشناسان و اپراتورهای این شرکت است که علاوه بر عیبیابی و تعمیر، این خدمات را به صورت ثابت و سیار ارائه میدهند. تحت پوشش قراردادن 272 شهرستان کشور نیز از توان لجستیکی این شرکت حکایت دارد که کمک میکند روزانه چرخ 11 میلیون خودرو بدون مشکل بچرخد و اگر هر کدام از خودروها مانند اتومبیل دیکاپریو در خیابان والاستریت تصادف کرد، تعمیر شده و به خیابان برگردد!