صنعت خودروسازی ایران، به ویژه شرکت ایران‌خودرو، نماد پیشرفت صنعتی کشور بوده است. این شرکت با همکاری شرکت‌های خارجی مانند روتس انگلیس و پژو فرانسه، تولید پیکان را در دهه ۴۰ آغاز کرد و این خودرو به سرعت به نماد مدرنیزاسیون تبدیل شد. اما مدل تولید مبتنی بر مونتاژ بدون انتقال فناوری، وابستگی به خارج را در پی داشت.
در دهه‌های ۵۰ و ۶۰، ایران‌خودرو با چالش‌هایی مانند انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی مواجه شد که تولید را با مشکل روبه‌رو کرد. اما پس از جنگ، با حمایت‌های دولتی و سیاست‌های بازسازی، تولید از سر گرفته شد و در دهه ۸۰ به بیش از نیم میلیون دستگاه رسید. با این حال، کیفیت پایین، قیمت‌گذاری دستوری و تکرار طراحی‌های قدیمی، برند ایران‌خودرو را در افکار عمومی تضعیف کرد.
در سال ۱۳۸۰، پروژه خودروی ملی با تولید سمند آغاز شد، اما موتور، جعبه‌دنده و بسیاری از زیرساخت‌ها همچنان وارداتی بودند. سال‌های بعد با تولید دنا، رانا و سورن، مسیر ملی‌سازی ادامه یافت، ولی عملاً پلتفرم‌های قدیمی پژو ۴۰۵ با بازطراحی مواجه بودند.
امروزه، ایران‌خودرو با تغییر مدیریت و فشار تحریم‌ها، مسیر تازه‌ای را آغاز کرده است. پروژه پلتفرم جدید IKCO P۱ در حال توسعه است و مدل‌های برقی مانند ری‌را الکتریک و همکاری‌های فناورانه با شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز شده‌اند. عرضه سهام در بورس و وعده کاهش تصدی‌گری دولت، نشانه‌هایی از گذار به سمت رقابت‌پذیری است.
مدیرعامل جدید ایران‌خودرو، عادل پیرمحمدی، اعلام کرده است که هدف آنها بازگرداندن ایران‌خودرو به جایگاه یک برند ملی افتخارآمیز است. او افزوده است که این مسیر با تکیه بر صرفه و صلاح اقتصادی، روزآمدی پلتفرم‌ها، اصلاح ساختار سازمانی، بهبود کیفیت و ایمنی قطعات و محصولات و نهایتاً تنوع‌بخشی به محصولات انجام خواهد شد.
بر اساس برنامه‌های اعلام شده، پروژه ارتقای کیفیت با هدف کاهش ۳۰ درصدی مراجعه مشتریان به نمایندگی‌های خدمات پس از فروش و گارانتی تا سال ۱۴۰۶ و پروژه‌های تنوع‌بخشی با افزودن دست‌کم ۱۰ مدل جدید شامل کراس‌اوورها و سدان‌های مدرن اجرایی خواهد شد. همچنین سرمایه‌گذاری در بهبود ایمنی خودروها بر اساس استانداردهای یورو NCAP در دستور کار قرار گرفته است.
همکاری‌های گذشته با برندهایی چون پژو، روزی مایه رشد ایران‌خودرو بود، امروز مدیران جدید، راه نوسازی را در طراحی و تولید مستقل جستجو می‌کنند. پروژه‌های فعلی از جمله پلتفرم P۱ و توسعه خودروهای برقی با باتری داخلی، نمایانگر تلاش برای گذر از مونتاژ به نوآوری بومی است.