بخش مسکن ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های زیادی مواجه بوده است. افزایش قابل توجه قیمت مسکن در کشور، سبب شده تا بسیاری از افراد توان خرید مسکن را نداشته باشند. گزارش‌های رسمی نشان می‌دهند که میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در تهران به بیش از ۱۱۲ میلیون تومان رسیده است. این در حالی است که با توجه به حداقل دستمزد پرداختی، خانه‌دار شدن در تهران ممکن است تا یک و نیم قرن به طول بیانجامد.
این آمارها نشان می‌دهند که بسیاری از افرادی که توان خرید مسکن ندارند، در بخش اجاره مسکن نیز با مشکلات زیادی مواجه هستند. گزارش‌های رسمی وزارت کار نشان می‌دهند که در برخی از استان‌ها مانند البرز و قم، افراد با اضافه شدن هزینه‌های مسکن، به جرگه فقرا پیوسته‌اند. در تهران نیز حدود ۵۵ درصد از درآمد خانوارها صرف پرداخت اجاره‌بها می‌شود.
آمارها حاکی از آن هستند که در تهران، حدود ۵۰ درصد خانوارها مستاجر هستند. مشکلات بخش مسکن ایران بسیار گسترده است، اما اخیرا شاهد یک رکوردزنی عجیب در این بخش بوده‌ایم. تعداد مسکن خالی در ایران به ۲.۸ میلیون واحد رسیده که این عدد دو برابر میانگین جهانی است.
یکی از مهمترین موضوعاتی که سبب شده قیمت مسکن و متعاقبا اجاره بهای مسکن در کشور افزایش یابد، این مساله است که تعادلی میان عرضه و تقاضا در بازار مسکن برقرار نیست. خالی ماندن ۲.۸ میلیون واحد مسکونی در ایران، خود از ظرفیتی خبر می‌دهد که آزادشدن آن می‌تواند بسیاری از حباب‌ها را در بازار مسکن ایران را بترکاند و شرایط زندگی را برای مردم کشور راحت‌تر کند.
در این رابطه، توجه به دو موضوع مهم به نظر می‌رسد. اول اینکه تعداد واحدهای مسکونی خالی در ایران از ۶۰۰ هزار واحد در سال ۱۳۸۵ به ۲.۸ میلیون واحد رسیده است. این مساله نشان می‌دهد که با افزایش احتکار مسکن در ایران، این مولفه خسارات قابل توجهی را به این حوزه وارد کرده است.
نکته دوم اینکه انتشار آمارهایی از این دست، نشان می‌دهد تا چه اندازه در سطح حکمرانی بخش مسکن در ایران، ضعف وجود دارد. پیشتر بسیاری از کارشناسان در مورد ضرورت تخصیص زمین قابل ساخت و ساز و یا ارائه منطقی و مدام وام به انبوه سازان و فعالان بخش مسکن نیز تاکید داشته‌اند.
در این حوزه‌ها هم متاسفانه با چالش‌های جدی رو به رو هستیم که در طی سالیان متمادی صرفا ماهیت فرسایشی به خود گرفته‌اند و بیش از پیش، انباشته شده‌اند. در شرایط کنونی نیز حل این مشکلات بسیار دشوار شده است. از این رو، تغییر نگرش‌ها در حوزه حکمرانی مسکن، یکی از نیازهای جدی امروزِ بخش مسکن کشور است.