بازار لوازم یدکی خودرو در حال حاضر با بحرانی جدی مواجه است. افزایش قیمت بی‌ضابطه قطعات، ورود گسترده قطعات بی‌کیفیت، تعطیلی ظرفیت‌های تولید داخلی و ضعف آشکار نهادهای نظارتی، همگی دست به دست داده‌اند تا این بازار به یکی از بحران‌زده‌ترین بخش‌های وابسته به صنعت خودرو کشور تبدیل شود.
یافتن قطعات با کیفیت این روزها به عنوان چالش اصلی مالکان خودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی تبدیل شده است. قطع برق و نوسان نرخ ارز نیز بر مساله عرضه محصول به بازار لوازم یدکی خودرو تاثیرات منفی داشتند، از سوی دیگر شاهد افزایش روز افزون قیمت قطعات در بازار هستیم که ظاهرا نظارت جدی و مستمر بر آن وجود ندارد.
یک کارشناس صنعت خودرو در این باره می گوید: واقعیت این است که بازار لوازم یدکی خودرو در حال حاضر به شدت آشفته است. هیچ الگوی منطقی برای تغییرات قیمتی وجود ندارد؛ افزایش قیمت ها نه تنها تابع نرخ ارز نیست، بلکه کاملا رندوم است. فروشندگان و واردکنندگان قطعات خودرو به شکل دلخواه، هر ۱۰ تا ۲۰ روز یا نهایتا ماهی یک بار قیمت ها را افزایش می دهند، بدون آنکه این افزایش الزاماً با تغییر در نرخ دلار یا طلا همراه باشد.
قطعات مربوط به خودروهای چینی طی دو ماه اخیر بیشترین افزایش قیمت را داشتند. تقریبا می توان گفت ماهانه ۵ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند، این وضعیت برای بیشتر قطعات خودروهای مذکور یک روند ثابت شده است. گاهی حتی این درصد بالاتر هم می رود، بی آنکه توجیه اقتصادی یا فنی برای آن وجود داشته باشد.
متأسفانه بسیاری از زیرساخت های تولید داخل قطعات خودرو از بین رفته است. سیاست های اشتباهی که طی سال های گذشته توسط متولیان و مسئولین صنعت خودرو اتخاذ شدند، سبب شد بسیاری از تولیدکنندگان واقعی از چرخه خارج شوند. پشت این داستان یک جریان مافیایی قرار دارد که عملا مانع شکل گیری و تثبیت تولید داخلی شده و کشور را وابسته به واردات نگه داشته است.
افزایش کیفیت که فعلا منتفی است؛ ما در بهترین حالت باید امیدوار باشیم که کیفیت بیشتر از این سقوط نکند. کیفیت قطعات در حال کاهش دائمی است؛ سامانه های کنترل کیفیت یا وجود ندارند یا بسیار ضعیف و قابل دور زدن هستند. تأییدیه های کیفی هم گاهی با بی مبالاتی صادر می شوند، در حالی‌که محصول اصلا در سطحی نیست که قابل عرضه باشد.
در سطح جهانی نیز خودروها دیگر برای عمر ۳۰ یا ۵۰ ساله طراحی نمی شوند. بیشتر خودروها برای حداکثر ده سال استفاده طراحی می شوند. اما تفاوت اینجاست که در کشورهای دیگر کیفیت در همین بازه تضمین شده است. در حالی که در کشور ما همان حداقل کیفیت هم به درستی رعایت نمی شود.
افزایش دستمزد تعمیرات بسیار محدود است؛ معمولاً بین ۵ تا ۱۰ درصد افزایش داریم. در برخی شهرهای بزرگ مثل تهران، نهایتاً تا ۲۰ درصد افزایش را هم شاهدیم، ولی این افزایش ها اغلب به صورت غیررسمی و در قالب بخشنامه های داخلی هستند.