بازار خودروهای وارداتی ایران در وضعیت بلاتکلیفی به سر می‌برد. با گذشت بیش از دو ماه از آغاز سال ۱۴۰۴، هنوز تعرفه‌های قطعی واردات خودرو اعلام نشده و ترخیص خودروها از گمرک انجام نمی‌شود. این در حالی است که واردات خودرو در سال گذشته به عنوان یکی از محورهای تنظیم بازار مطرح شده بود، اما اکنون با توقف کامل روبه‌روست.

در اسفند ۱۴۰۳، مجلس شورای اسلامی در قالب قانون بودجه، نرخ حقوق ورودی کلیه خودروهای وارداتی را ۱۰۰ درصد تعیین کرد. این تصمیم، که از منظر قانونی لازم‌الاجراست، بلافاصله با انتقادات گسترده‌ای از سوی کارشناسان روبه‌رو شد. چرا که این تعرفه سنگین در کنار سایر عوارض گمرکی، مالیات‌ها و هزینه‌های جانبی، قیمت تمام‌شده یک خودروی وارداتی را برای مصرف‌کننده به دو تا سه برابر قیمت جهانی می‌رساند.

دولت نرخ حقوق ورودی خودروهای برقی و هیبریدی را در اواخر فروردین ماه به محدوده ۴ و ۱۵ درصد کاهش داد و اعلام کرد تا زمان ابلاغ آیین‌نامه اجرایی بند «ر» تبصره یک قانون بودجه سال ۱۴۰۴، نرخ حقوق ورودی خودروهای وارداتی مانند سال ۱۴۰۳ می‌باشد و در زمان حاضر مأخذ حقوق ورودی آن ۱۰۰ درصد نیست.

رییس سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه تعرفه‌ها نباید ابزار تأمین درآمدهای بودجه‌ای باشد، گفت: مخالف تعرفه‌های بالای خودروهای وارداتی هستیم و اجرای تعرفه ۱۰۰درصدی فعلاً ممکن نیست. اما با این حال، هنوز هیچ پاسخ روشنی از سوی مسئولان سازمان توسعه تجارت منتشر نشده است.

در زمان حاضر ثبت سفارش خودروها آغاز شده است اما هنوز خودروها به مرحله ترخیص نرسیده‌اند تا براساس آن مشخص شود تعرفه خودروهای وارداتی براساس کدام دستورالعمل انجام خواهد شد.

توقف واردات و نبود پاسخ شفاف از سوی متولیان امر، باعث افزایش شدید قیمت‌ها، کاهش عرضه، و بی‌ثباتی بازار خودرو شده است. فعالان اقتصادی نیز از ادامه این وضعیت ابراز نگرانی کرده‌اند؛ چرا که سرمایه‌گذاری آن‌ها در واردات خودرو فعلاً بدون بازگشت مانده و هزینه‌های انبارداری و خواب سرمایه در حال افزایش است.

در حالی که دولت وعده واردات خودروهای اقتصادی و برقی را در سال ۱۴۰۴ داده بود، هنوز هیچ آیین‌نامه اجرایی برای آن تدوین نشده است. واردکنندگان، خریداران و حتی گمرکات، منتظر صدور بخشنامه‌های لازم هستند؛ اما سازمان توسعه تجارت که باید متولی تنظیم این فرآیند باشد، از هرگونه اطلاع‌رسانی و پاسخگویی خودداری کرده است.

کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که دولت به‌ سرعت و با اولویت، نسبت به تعیین و ابلاغ نرخ تعرفه واقعی و کاربردی اقدام کند. همچنین لازم است که آیین‌ نامه‌های مربوط به واردات خودروهای اقتصادی، هیبریدی و برقی، سریع‌تر تدوین شود. بدون شفاف‌سازی در این حوزه، نه‌تنها بازار داخلی دچار التهاب بیشتر خواهد شد، بلکه سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نیز دلسرد خواهند شد.

جدول قیمت تعدادی از خودروهای وارداتی در بازار:

نام خودرو – قیمت بازار امروز ۶ خردادماه
– النترا ۲۰۲۳ – ۲.۶۵۰.۰۰۰.۰۰۰
– اکسنت ۲۰۲۳ – ۲.۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– توسان ۲۰۲۳ – ۴.۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– اپتیما ۲۰۲۴ توربو K5 – ۵.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– سراتو ۲۰۲۴ – ۳.۸۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– رافور (دو دف) – ۸.۶۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– مزدا CX-30 – ۵.۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– ویتارا – ۳.۶۵۰.۰۰۰.۰۰۰
– تی‌راک ۲۰۲۴ – ۴.۴۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– قشقایی – ۳.۴۸۰.۰۰۰.۰۰۰
– ترا – ۴.۸۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– جتا VS5 – ۲.۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– اوتلندر M-LINE – ۵.۵۶۰.۳۰۰۰.۰۰۰
– Q5 (سیلور پکیج) – ۵,۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰
– ونوسیا STAR – ۲.۷۰۰.۰۰۰.۰۰۰