بخش غیررسمی اشتغال، بخشی از اقتصاد است که در آن نیروی کار بدون حمایت‌های قانونی و بیمه‌ای فعالیت می‌کند. این بخش نقش مهمی در ایجاد اشتغال، درآمد و تولید ناخالص ملی دارد.
مشاغل غیررسمی به مشاغلی اطلاق می‌شود که افراد در آن بدون قرارداد رسمی کار، با دستمزد کمتر از حداقل مزد قانونی و بدون برخورداری از حمایت‌های اجتماعی مانند بیمه‌های اجتماعی و قانون کار مشغول به کار هستند.
سرکوب دستمزدها در صنایع، موجب گسترش مشاغل غیررسمی شده و این امر کارخانه‌ها و صنایع را با کمبود نیروی کار ماهر مواجه کرده است.
در سال‌های اخیر، علیرغم تلاش‌ها برای جلوگیری از انعقاد قراردادهای سفید امضا با کارگران و نیروهای کار، همچنان کارگرانی با قراردادهای کوتاه‌مدت و سفید امضا به کار گرفته می‌شوند. این نوع مشاغل بیشتر در کارگاه‌ها و صنوفی با کمتر از ۱۰ نفر نیروی کار دیده می‌شود.
بخش دیگری از شاغلان غیررسمی، خوداشتغالان هستند که به دو بخش تقسیم می‌شوند: یک بخش، افرادی با درآمد پایدار و بالا که ترجیح می‌دهند تحت پوشش بیمه قرار نگیرند و بخش دیگر، افرادی با وضعیت رفاهی ضعیف‌تر که نتوانسته‌اند شغل رسمی پیدا کنند و به مشاغلی مانند دستفروشی، مسافرکشی و جمع‌آوری زباله مشغول هستند.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، گسترش مشاغل غیررسمی را تایید کرده و می‌گوید که گرایش به سمت مشاغل غیررسمی افزایش یافته و از طرفی با کمبود نیروی کار ماهر مواجه هستیم.
وی معتقد است که سرکوب دستمزدها در صنایع کوچک، موجب شده تا نیروی کار تمایلی به کار در صنایع نداشته باشد و به مشاغل غیررسمی گرایش پیدا کند.
بخش قابل توجهی از مشاغل خانگی، مسافرکشی و کوله‌بری جزو مشاغل غیررسمی هستند. صاحبنظران، شکاف درآمدی، بروکراسی‌های اخذ مجوز، فرار مالیاتی و گسترش مهاجرت به کلان‌شهرها را از عوامل موثر در ایجاد اقتصاد غیررسمی و گسترش مشاغل غیررسمی می‌دانند.
بر اساس آمار مرکز آمار ایران، ۵۷ درصد بازار اشتغال کشور را مشاغل غیررسمی تشکیل می‌دهند. وزارت کار در تلاش است تا با بهبود شرایط بازار کار، سهم بازار کار غیررسمی را کاهش دهد.
شکل‌گیری اقتصاد غیررسمی اثرات منفی بر اقتصاد کشور دارد و موجب هدر رفت منابع، تزریق شوک منفی به اقتصاد و گسترش مشاغل کاذب و غیرمولد می‌شود.