گزارش حاضر به بررسی شیوه‌های جهانی حمایت از مجروحان جنگی و تحلیل نقاط ضعف اجرای این طرح در ایران می‌پردازد.
در بسیاری از کشورها، حمایت از جانبازان بر اساس ساختارهای روشن، مستقیم و کرامت‌محور انجام می‌شود. در ایران، طرح واردات خودروی جانبازان به یک پروسه بروکراتیک پیچیده و ناکارآمد بدل شده و موجب بدنامی و خستگی جانبازان و سوءاستفاده اقتصادی توسط گروه‌های خاص شده است.
در بسیاری از کشورهای پیشرفته و حتی در حال توسعه، حمایت از جانبازان به‌عنوان یک اصل اخلاقی و ملی تلقی می‌شود. این حمایت‌ها ساختاریافته، رسمی و در خدمت بازگشت کامل این افراد به زندگی اجتماعی و اقتصادی هستند.
آمریکا، بریتانیا، کره‌جنوبی و عراق از جمله کشورهایی هستند که به طرق مختلف از جانبازان خود حمایت می‌کنند. در آمریکا، جانبازان از حقوق ثابت مادام‌العمر، وام مسکن بدون بهره، خدمات درمانی کاملاً رایگان و اولویت در استخدام‌های دولتی و برخی خصوصی بهره‌مندند. در بریتانیا، جانبازان دسترسی به خدمات درمانی اختصاصی، کمک‌هزینه خرید خودرو و اولویت در اشتغال دارند.
در ایران، بنیاد شهید و امور ایثارگران مسئول رسیدگی به امور جانبازان است و خدماتی مثل درمان رایگان، وام مسکن، سهمیه کنکور و معافیت فرزندان از سربازی ارائه می‌شود.
طرح واردات خودروی ویژه جانبازان بالای ۵۰ درصد با هدف حفظ شأن ایثارگران و تأمین نیازهایشان به جای پرداخت نقدی مطرح شد، اما به بن‌بستی در فرایند اجرایی بدل شد.
یکی از مشکلات اصلی، فرسایش اداری و پیچیدگی‌های طولانی دریافت مجوز بود که برای بسیاری حتی بیش از یک سال به طول انجامید. خودروهای مجاز بیشتر مدل‌های اقتصادی و هاچ‌بک‌های ساده بودند؛ نه خودروی مناسب‌سازی‌شده برای جانبازان با محدودیت‌های حرکتی.
دولت می‌توانست با اختصاص زمین یا واحدهای مسکونی، یک سرمایه پایدار و غیرقابل معامله در اختیار ایثارگران قرار دهد. همچنین، تخصیص خودرو داخلی با شرایط یارانه‌ای و اقساطی می‌توانست راهی مناسب برای حمایت از جانبازان باشد.
طرح واردات خودروی جانبازان، در ظاهر برای تکریم ایثارگران طراحی شده بود، اما در واقع چیزی جز یک ژست پرزرق‌وبرق و بی‌ریشه نبود. این طرح خستگی، سردرگمی و تحقیر را برای جامعه هدف به ارمغان آورد.
بسیاری از مشمولان یا اساساً از وجود چنین طرحی بی‌خبر ماندند، یا در پیچ‌وخم بوروکراسی فرسوده گیر کردند. آن‌هایی هم که موفق شدند، اغلب ناچار به فروش امتیاز خود شدند—به‌جای آنکه خودرویی دریافت کنند، به‌خاطر نیاز مالی یا خستگی از پروسه‌ها، امتیاز را نقد کردند.
در نهایت، جانبازی که باید قهرمان باشد، امروز در صف استعلام و تأییدیه، خسته و دل‌زده ایستاده؛ برای خودرویی که نه مناسب اوست، نه قابل نگهداری. اگر واقعاً دغدغه‌ای برای حفظ حرمت ایثار وجود دارد، این طرح باید فوراً یا متوقف، یا دگرگون شود.