با گسترش استفاده از خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک، آگاهی از اشتباهات مهمی که می‌تواند به این نوع گیربکس‌ها آسیب برساند ضروری است. اگر اخیراً خودرویی نو خریداری کرده‌اید، احتمالاً با یک گیربکس اتوماتیک مواجه خواهید شد، زیرا خودروهای مجهز به گیربکس دستی به‌طور فزاینده‌ای از خط تولید خارج می‌شوند.
در حال حاضر، کمتر از ۱ درصد از خودروهای نو عرضه‌شده در بازار آمریکا به گیربکس دستی مجهزند، درحالی‌که اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها از گیربکس‌های سنتی اتوماتیک، گیربکس‌های متغیر پیوسته و گیربکس‌های دوکلاچه استفاده می‌کنند.
با وجود فراوانی و سهولت استفاده از گیربکس‌های اتوماتیک، همچنان برخی عادات نادرست رانندگان رایج است که می‌تواند از گرمای قطعات خودرو تا آسیب جدی و حتی خرابی کامل گیربکس را به دنبال داشته باشد.
اکثر مواردی که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود، شامل اشتباهات جزئی هستند که تقریباً هر راننده‌ای با تجربه‌ای دست‌کم چند بار آن‌ها را مرتکب شده است. با این حال، تکرار این اشتباهات یا تداوم در عادات رانندگی نادرست است که می‌تواند به آسیب‌های واقعی منجر شود.
**استفاده از دنده‌خلاص برای شروع حرکت**
این عمل که معمولاً به «رها کردن خلاص» معروف است، شامل انتقال به دنده‌خلاص در حالت توقف، افزایش دور موتور و سپس تغییر به دنده درایو برای دستیابی به شتاب‌گیری شدید است. این روش در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی رایج‌تر بود؛ اما اگر به‌درستی انجام نشود، می‌تواند به دلیل فشار گشتاور گیربکس را خراب کند.
برای درک دقیق‌تر دلیل مضر بودن این عمل، باید نحوه عملکرد مبدل گشتاور را بررسی کنیم. مبدل گشتاور از دینامیک سیال برای انتقال نیرو از پیشرانه به گیربکس استفاده می‌کند. به بیان ساده، مبدل گشتاور حاوی دو توربین است که در روغن گیربکس غوطه‌ور هستند، یکی از آن‌ها به محور خروجی پیشرانه متصل است.
با چرخش این توربین، روغن شتاب می‌گیرد و این نیرو به توربینی که به گیربکس متصل است، منتقل می‌شود. روش صحیح این است که دور موتور را به‌صورت پایدار افزایش دهید تا شتاب مناسب ایجاد شود، سپس به دنده درایو تغییر دهید و پس از اتصال، پدال گاز را فشار دهید.
**عدم استفاده از ترمزدستی هنگام پارک**
به‌طورکلی پذیرفته شده است که دنده پارک در گیربکس اتوماتیک صرفاً برای حالت توقف طراحی شده است؛ اما این دنده چه می‌کند و چرا با وجود فعال بودن آن، همچنان استفاده از ترمزدستی ضروری است؟
دنده پارک در واقع نوعی دنده‌خلاص است که گیربکس را مانند یک قفل می‌بندد. مشابه این که بدون کلید نمی‌توانید قفل را بچرخانید چون زبانه‌ها مانع می‌شوند، در دنده پارک نیز به دلیل دستگاهی به نام «پنجه پارک» نمی‌توان محور انتقال را چرخاند.
**ترمز گیری با پای چپ**
این عمل به خودی خود به گیربکس آسیب نمی‌رساند، بلکه بیشتر به مهارت حرکتی مربوط است. اگر به‌تازگی مسابقات موتور اسپرت را تماشا کرده باشید، در تصاویر دوربین پدال‌ها متوجه خواهید شد که بسیاری از رانندگان در خودروهای مسابقه‌ای با دو پدال، پای چپ خود را روی پدال ترمز نگه می‌دارند.
این کار در مسابقه هدف عملی دارد که شامل تکنیک‌های پیشرفته ترمز گیری مانند ترمز گیری دنباله‌دار است؛ اما این کار در ترافیک شهری هیچ کاربردی ندارد؛ علاوه بر این، حتی می‌تواند خطر ایمنی ایجاد کند که به هماهنگی شما مربوط است.
**انتقال به دنده‌خلاص هنگام سراشیبی**
پیش‌تر توضیح دادیم که چرا انتقال به دنده‌خلاص در حالت توقف ایده بدی است و اینکه بالا بردن دور موتور قبل از تغییر به درایو می‌تواند به گیربکس آسیب بزند؛ اما چه می‌شود اگر در حال پایین آمدن از جاده‌ای شیب‌دار باشید و بخواهید با انتقال به دنده‌خلاص، سوخت را ذخیره کنید.
ترمز موتوری در گیربکس‌های اتوماتیک وجود دارد و نیازی به تغییر به دنده‌خلاص ندارد. بلکه این کار شامل قفل کردن خودرو در یک دنده، به‌جای حالت آزاد چرخش طبیعی در دنده درایو است.
**پر کردن بیش از حد روغن گیربکس**
پیش‌تر به نقش روغن گیربکس در مبدل گشتاور اشاره کردیم؛ این روغن مانند یک اتصال سیال بین پیشرانه و گیربکس عمل می‌کند. پر کردن بیش از حد روغن گیربکس برای اجزای متعدد مبدل گشتاور خطرناک است.
یکی از علائم اولیه گیربکس‌های پر شده، گرمای بیش از حد موتور به دلیل کاهش روان‌کاری است. علاوه بر این، فشارهای ایجادشده توسط روغن اضافی، حباب‌های هوا در خود روغن ایجاد می‌کند که باعث کف کردن و حباب زدن روغن می‌شود.