وانتها نه تنها یک وسیله نقلیه هستند، بلکه جزئی جداییناپذیر از اقتصاد یک کشور محسوب میشوند؛ به ویژه در ایران، این خودروها نقش بسیار مهمی در حمل و نقل، جابجایی سبک و توزیع کالا دارند.
گزارشی درباره وضعیت ناوگان وانت در ایران نشان میدهد که این وسایل نقلیه علیرغم نقش حیاتیشان در حمل و نقل، از تکنولوژیهای قدیمی و موتورهایی با استانداردهای آلایندگی پایین بهره میبرند. بهینهسازی این ناوگان میتواند تأثیر قابل توجهی در کاهش مصرف سوخت و بهبود شرایط زیستمحیطی داشته باشد.
رانندگان وانت معمولاً ساعات طولانی را در شرایط سخت کار میکنند؛ خودروهایی که از فنربندی خشن، کابینهای فاقد امکانات رفاهی اولیه، ارگونومی ضعیف و سیستمهای تهویه ناکارآمد برخوردارند، تجربه کاری سخت و آسیبزنندهای را برای آنها رقم میزنند.
آمارهای تصادفات نشان میدهد که خودروهای تجاری سبک، سهم قابل توجهی در تصادفات جادهای دارند. عواملی مانند طراحی قدیمی، توزیع نامناسب وزن، شاسی ضعیف و عملکرد ضعیف ترمزها، وانتهای موجود را به خودروهایی خطرناک تبدیل کرده است.
بررسی مدلهای رایج وانت در بازار ایران نشان میدهد که بیشتر آنها از تکنولوژیهای قدیمی بهره میبرند و با چالشهای متعددی در زمینه ایمنی و آلایندگی مواجه هستند.
در حالی که پیکاپها در جهان به عنوان ابزاری برای حمل بار و کار روزمره استفاده میشوند، در ایران به کالاهای لوکس تبدیل شدهاند و به دلیل عدم واردات و نبود تولید داخلی قابل رقابت، از دسترس رانندگان واقعی خارج شدهاند.
نوسازی واقعی ناوگان وانت نیازمند خروج از چرخه باطل تولید خودروهای قدیمی و حرکت به سمت طراحی پلتفرمهای جدید و بهرهگیری از خودروهای باربری سبک شهری است.
دلیل عدم تغییر و بهبود در این صنعت، هزینه کم و سودآوری بالای تولید خودروهای قدیمی است؛ که منجر به تکرار فرمولهای قدیمی و عدم سرمایهگذاری در طراحی پلتفرمهای جدید میشود.
وانت در ایران، شاخصی برای سنجش سطح برنامهریزی و نگاه بلندمدت به صنعت حملونقل سبک کشور است. تغییر در این حوزه نیازمند دخالت مستقیم قانونگذار، اجبار به رعایت استانداردهای زیستمحیطی و ایمنی، و حمایت از تولید پلتفرمهای مدرن است. آنچه امروز نیاز داریم، نوسازی خودرو و نوسازی نگاه است.