در تاریخ ۲۳ خردادماه، کشور وارد شرایط جنگی شد و در پی آن، معاملات بازار سرمایه به حالت تعلیق درآمد. این اقدامی طبیعی در اقتصاد هر کشوری است، زیرا در شرایط جنگی، بازارهای سرمایه و بورسها معمولاً روند نزولی دارند. این وضعیت نه تنها مختص ایران است، بلکه در هر نقطه از جهان که درگیری نظامی یا ریسک سیاسی وجود داشته باشد، بازارهای سرمایه تحت تأثیر قرار میگیرند و انتظارات تورمی افزایش مییابد.
به گفته کارشناسان و فعالان بازار سرمایه، هنگام وقوع جنگ، واکنش اولیه بازار سرمایه، نگرانی و ریزش است؛ واقعیتی که در همه کشورهای دنیا صدق میکند. به عنوان مثال، در طول جنگ روسیه و اوکراین، بورس مسکو به مدت ۲۰ روز و بورس اوکراین بیش از این مدت تعطیل بود. پس از بازگشایی، بورس مسکو با ۲۰ درصد و بورس اوکراین با ۴۰ درصد کاهش ارزش مواجه شد. در چنین شرایطی، طبیعی است که عرضه بیش از تقاضا باشد. با این حال، حفظ نقدشوندگی سهام اهمیت دارد تا بازار به شرایط عادی بازگردد و به حالت تعادل برسد.
در طول این جنگ ۱۲ روزه، مدیریت سازمان بورس و شورای عالی بورس با اتخاذ تدابیری مانند توقف فعالیت بورسها، تلاش کردند تا از خروج سرمایه جلوگیری کنند و از حقوق سهامداران دفاع کنند. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت که کسب بازده مطلوب، نقدشوندگی و حفظ اصل سرمایه سه اصل مهم در بازار سرمایه هستند که در شرایط مختلف، اولویتبندی میشوند. در شرایط اضطراری، آسودگی خیال سهامدار و حفظ اصل سرمایه اولویت اصلی بود که با تصمیم توقف بازار، این مهم اجرایی شد.
در مجموع، بازار سرمایه به مدت ۹ روز متوقف بود و در نهایت در تاریخ ۷ تیرماه بازگشایی شد. اما باید پذیرفت که این شوک سیاسی ناشی از عوامل بیرونی بود، بنابراین حمایت و همکاری تمام نهادهای ذیربط ضروری است تا ریزش بازار سرمایه در روزهای گشایش را مدیریت کنند.
آمارها نشان میدهد که در روزهای معاملاتی ۷ و ۸ تیرماه، افت شدید ارزش معاملات در بورس مشاهده شد. اما در روزهای اخیر، حمایت از بازار تشدید شده و ارزش معاملات در ۱۰ تیرماه به مرز ۱۲ همت رسید.
مقامات بر لزوم حمایت جدی از بازار سرمایه تأکید دارند. نایب رئیس اتاق ایران اظهار داشت که رئیس جمهوری بر ساماندهی اوضاع نابسامان بورس تأکید دارد و امیدوار است که در روزهای آینده، تمهیدات لازم برای کنترلهای روانی و تخصصی دیده شود.
تلاشها برای حمایت از بورس ادامه دارد. عضو شورای عالی بورس از تصمیمات حمایتی این شورا در نشست اخیر خبر داد و اعلام کرد که منابع لازم برای حمایت از بازار سرمایه تأمین شده و چشمانداز هفتههای آینده مثبت و امیدوارکننده است.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرد که در هفته آینده، جلسه ویژهای برای بررسی مسائل مرتبط با بورس در مجلس برگزار خواهد شد و دولت و بانک مرکزی به طور جدی برای کمک به بازار سرمایه وارد عمل خواهند شد.
در نهایت، امروز ۱۱ تیرماه، مقرر شد که ۶۰ همت برای ثبات بازار سرمایه تخصیص یابد و جلسات هماهنگی در سطح بانک مرکزی و سازمان بورس بهصورت منظم و مستمر ادامه خواهد داشت. با تداوم تدابیر حمایتی، باید شاهد بهبود وضعیت بازار سرمایه باشیم.