جنگ دوازده‌روزه بین ایران و اسرائیل یکی از پربحث‌ترین درگیری‌های جهانی در سال‌های اخیر محسوب می‌شود. این درگیری به دلیل حمله جسورانه اسرائیل به مقامات ارشد نظامی، تأسیسات نظامی و سایت‌های هسته‌ای ایران و پاسخ متقابل ایران با موشک‌های بالستیک علیه شهرهای اسرائیل در یادها خواهد ماند.
این درگیری پس از آتش‌بسی که دو روز پس از ورود رسمی آمریکا به جنگ با استفاده از بمب‌افکن‌های رادارگریز B2 برای هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای کلیدی ایران برقرار شد، به میانجی‌گری دونالد ترامپ پایان یافت.
ایران اگرچه موفق شد با شلیک انبوه موشک‌های بالستیک به چند سایت در اسرائیل ضربه بزند اما در دفاع در برابر حملات اسرائیل ضعف داشت. طبق گزارش تایم، اسرائیل تنها چهار روز پس از آغاز درگیری، توانست بخشی از آسمان ایران را برای مدتی در اختیار بگیرد.
اسرائیل ابتدا از جنگنده‌های رادارگریز F-35 برای نفوذ عمیق و تقریباً غیرقابل‌شناسایی به حریم هوایی ایران استفاده کرد و سامانه‌های دفاع هوایی قدیمی ایران مثل رادارها را منهدم کرد. پس از اطمینان از ناتوانی ایران در جلوگیری از پیشروی هواپیماهای اسرائیلی، اسرائیل جنگنده‌های قدیمی‌تر خود مانند F-15 و F-16 را به عمق خاک ایران حتی برفراز پایتخت کشور فرستاد.
ایران که به‌وضوح از حمله اسرائیل غافلگیر شده بود، اکنون به دنبال کمک چین برای رفع کاستی‌های سامانه‌های دفاع هوایی خود و دستیابی به قابلیت‌های پیشرفته رزمی هوایی است و جنگنده J-10C پکن در صدر فهرست خواسته‌های ایران قرار دارد.
چرا ایران به دنبال جنگنده J-10C است؟
دو دلیل اصلی برای تمایل ایران به خرید جنگنده‌های J-10C چین وجود دارد. نخست، زرادخانه کنونی نیروی هوایی ایران شامل هواپیماهایی قدیمی است که دهه‌ها بدون ارتقا یا تعمیر و نگهداری مناسب باقی مانده‌اند. دوم، جنگنده J-10C در شرایط کنونی پیچیده ژئوپلیتیکی، عملاً تنها جنگنده پیشرفته‌ای است که ایران می‌تواند تهیه کند. ناوگان کنونی جنگنده‌های ایران شامل جت‌های دوران جنگ سرد مانند F-4 فانتوم II، سوخوی SU-24، میگ MiG-29، چنگدو J-7 و F-14 تامکت است. اکثر این هواپیماها بیشتر مناسب موزه هستند تا میدان نبرد مدرن.
هواپیماهای ساخت آمریکا همگی پیش از انقلاب اسلامی خریداری شده‌اند و تحریم‌های سنگین توانایی ایران را نه‌تنها برای خرید تجهیزات و قطعات یدکی برای جنگنده‌های قدیمی‌اش محدود کرده، بلکه امکان تهیه جنگنده از متحدان آمریکا را نیز تقریباً غیرممکن ساخته است؛ بنابراین، توسعه جنگنده‌های پیشرفته از کشورهایی مانند فرانسه، بریتانیا و اکثر بلوک غرب برای ایران غیرقابل‌دسترس است. این موضوع ایران را با گزینه‌های محدودی مواجه کرده که تنها شامل روسیه و چین می‌شود.
از سال ۲۰۲۳، ایران در حال مذاکره با مسکو برای خرید جنگنده‌های پیشرفته سوخوی Su-35 بود ولی با توجه به چالش‌هایی که روسیه در جنگ با اوکراین با آن مواجه است، بعید به نظر می‌رسد که مسکو بتواند به تعهدات خود در قبال ایران عمل کند. این موضوع ایران را به سمت چین و جنگنده J-10C سوق داده که پس از موفقیت در برابر جنگنده‌های داسو رافال نسل ۴.۵ نیروی هوایی هند، توجه زیادی را در محافل هوانوردی بین‌المللی جلب کرده است.
J-10C در برابر F-35
حتی اگر قرارداد ادعایی ایران با پکن برای خرید جنگنده J-10C به نتیجه برسد، بعید است که توازن قدرت به نفع ایران تغییر کند زیرا هرچند J-10C از نظر فناوری و قابلیت‌ها سابقه خوبی دارد اما نمی‌توان آن را مستقیماً با F-35 مقایسه کرد. برای شروع باید اشاره کنیم که این دو هواپیما نقش‌های متفاوتی دارند. F-35 یک جنگنده چندمنظوره نسل پنجم رادارگریز است که برای برتری هوایی، حمله، سرکوب و نابودی دفاع هوایی دشمن با تمرکز بر جنگ شبکه‌محور بهینه‌سازی شده است.
در مقابل، جنگنده J-10C نسخه‌ای مدرن‌شده از یک جنگنده چندمنظوره نسل چهارم با قابلیت‌های ادعایی نسل ۴.۵ است. برخلاف F-35، این جنگنده قابلیت رادارگریزی گسترده‌ای ندارد و برای نفوذ به حریم هوایی حفاظت‌شده طراحی نشده است. به زبان ساده، جنگنده J-10C نمی‌تواند در زمینه رادارگریزی و سایر قابلیت‌ها مستقیماً با F-35 رقابت کند، اما لازم هم نیست زیرا برای چنین عملیاتی طراحی نشده است. در بین جنگنده‌های چینی، مدل شنیانگ J-35A که هم‌اکنون در دست توسعه است رقیب مناسب‌تری برای F-35 محسوب می‌شود.
گزینه دیگر و رقیب بالقوه F-35 برای ایران در بین ساخته‌های چینی‌ها هم جنگنده رادارگریز چنگدو J-20 است که هم‌اکنون عملیاتی است. بااین‌حال، چین این هواپیما را برای فروش عرضه نمی‌کند و به‌طور انحصاری برای نیروی هوایی چین طراحی شده است. بااین‌وجود، اگر ایران بتواند یک اسکادران از جنگنده‌های J-10C را به دست آورد، برد گشت‌زنی و قدرت بازدارندگی این کشور به‌سرعت افزایش خواهد یافت. قابلیت‌های مدرن جنگنده J-10C، ازجمله رادار AESA، موشک‌های هوا به هوای دوربرد PL-15 و توانایی انجام نبردهای فراتر از دید، به ایران امکان شناسایی و ردیابی بسیار بهتری نسبت به مجموعه کنونی سامانه‌های قدیمی و جنگنده‌های فرسوده‌اش فراهم می‌کند.
source