ازبکستان از یک برنامه سه ساله مدیریت آب رونمایی کرده است که تلاش می‌کند از طریق نوسازی شبکه وسیع آبیاری این کشور، حفاظت از منابع آب را ارتقا دهد. بر اساس این طرح، تجهیزات قدیمی در بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر کانال و سایر سیستم‌های هیدرولیکی که ۱.۴ میلیون هکتار از زمین‌های کشاورزی را پوشش می‌دهند، جایگزین خواهند شد.

تحت این برنامه، پیش‌بینی شده که فناوری‌های قطره‌ای در ۳۰۰ هزار هکتار زمین بکار گرفته می‌شوند و سیستم‌های دیجیتال، جریان آب را در سراسر شبکه مدیریت می‌کنند. ایستگاه‌های پمپاژ با منابع انرژی تجدیدپذیر تغذیه خواهند شد.

پیش‌بینی می‌شود که پس از اجرا، نوسازی، شوری خاک را کاهش داده و ۴۶۰ هزار هکتار از زمین‌ها را دوباره به زیر کشت ببرد. طبق پیش‌بینی‌های اولیه، تعمیر اساسی این شبکه در طول سال اول برنامه، ۱۰ میلیارد متر مکعب آب و تا سال ۲۰۲۸، تا ۱۴ میلیارد متر مکعب آب صرفه‌جویی خواهد کرد. مقامات ازبکستان هنوز هزینه‌ای برای این طرح نوسازی تعیین نکرده‌اند.

شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان در بیانیه‌ای در ۱۲ اوت، از ایجاد یک مرکز آموزش مدیریت آب خبر داد که به تضمین استفاده کارآمدتر پرسنل دولتی از فناوری‌های جدید کمک خواهد کرد. همچنین یک کارزار آگاهی‌بخشی عمومی برای تشویق عادات بهتر حفظ آب در بین مردم، اجرا خواهد شد.

قزاقستان

در همین حال، مقامات قزاقستان حدود ۵۶۶ هزار دلار برای گسترش موسسه ملی تحقیقات دریای خزر اختصاص داده‌اند. سطح دریا در طول دو دهه گذشته، به دلیل عوامل مرتبط با گرمایش جهانی، تقریبا دو متر کاهش یافته است و برخی پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که این کاهش سرعت خواهد گرفت و تا پایان قرن، سطح دریای خزر ممکن است تا یک چهارم کاهش یابد.

یکی از نگرانی‌های فوری‌تر قزاقستان، تابستان بسیار خشکی است که باعث کمبود آب شده است. سطح آب رودخانه «سیر دریا» در این وقت از سال، ۴۰ درصد پایین‌تر از سطح معمول خود است که بر محصولات کشاورزی در مناطق ترکستان و قیزیل‌اوردا تاثیر می‌گذارد. ذخایر آب نیز به شکل نگران‌کننده‌ای اندک هستند.

قنات بوزومبایف، معاون نخست وزیر قزاقستان، اعلام کرد که ازبکستان و قرقیزستان توافق کرده‌اند که ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب به قزاقستان اختصاص دهند تا در کوتاه مدتریال کمبود آب را جبران کند. انتظار می‌رود که جریان آب از ازبکستان و قرقیزستان تا پایان ماه اوت، به قزاقستان سرازیر شود.

رسانه‌های محلی همچنین گزارش دادند که مقامات قزاقستان در حال بررسی توافقی با شرکت آمریکایی «داینامیک اویشن» هستند تا با خطر سیل مقابله کنند. مقامات این کشور در تلاش هستند از تکرار سیل گسترده در سال ۲۰۲۴ که ده‌ها هزار شهروند را آواره کرد و میلیون‌ها دلار خسارت وارد کرد، جلوگیری کنند.

مقامات شرکت «داینامیک اویشن» در ۱۲ اوت، با نورژان نورژیگیتوف، وزیر مدیریت منابع آب قزاقستان، دیدار کردند تا در مورد پروژه‌های بالقوه در زمینه پیش‌بینی و کاهش سیل بحث کنند. این شرکت مستقر در ویرجینیا، خود را به عنوان «شرکت پیشرو متخصص در واکنش به نشت نفت» معرفی کرده است.

ترکمنستان

در همین حال، ترکمنستان در تلاش است تا واکنشی چندجانبه به مسئله سطح آب دریای خزر را تسریع کند. خبرگزاری ترند در ۱۲ اوت گزارش داد که رشید مردوف، وزیر امور خارجه ترکمنستان، طرحی را منتشر کرده است که امکانات اقدام جمعی را مشخص می‌کند و به دنبال تعهداتی از سوی سایر کشور‌های منطقه برای تشکیل اجلاس رهبران آسیای مرکزی است که به طور خاص به حفظ «تمامیت اکولوژیکی» دریا اختصاص دارد.

در جلسه ۱۴ اوت «کمیسیون بین کشوری هماهنگی آب آسیای مرکزی» ICWC که مقامات و کارشناسان هر پنج کشور منطقه را گرد هم آورد، بوزومبایف، معاون نخست وزیر قزاقستان، زنگ خطر را به صدا درآورد و اظهار کرد: منابع آبی رو به کاهش برای تامین نیاز‌های رو به رشد کشاورزی کافی نیست. او همچنین اذعان کرد که این کمیسیون تا به امروز، در ایجاد یک سیستم مدیریت منابع پایدار ناکارآمد بوده است.

بر اساس گزارش اویل پرایس، مقامات قزاقستان، تاجیکستان و ازبکستان در ماه اوت، جلسات متعددی را برگزار کرده‌اند و تلاش می‌کنند تا سیستم‌های توزیع و مدیریت آب کارآمدتری را برای پوشش حوضه‌های رودخانه آمودریا و «سیردریا» توسعه دهند.