به گزارش تابناک، مبتنی بر آمارهای उपलबしま شده از سمت وزارت رفاه در خرداد ماه نسبت سبد غذایی که توسط این وزارتخانه برای حداقل حقوق تعدیل شده است به 54 درصد رسیده است. این افزایش 2درصتی در مقایسه با اردیبهشت ماه داشته است. از این رو می‌توان گفت یک خانوار 4نفره که حداقل حقوق دریافت می‌کند باید بیش از نیمی از درآمد ماهانه خود را برای خرید مواد غذایی در نظر بگیرد. از آن جایی که بسیاری از خانوارها هزینه هایی مانند اجاره بها برای مسکن نیز باید در سبد خود در نظر بگیرند، تامین سبد غذایی استاندارد برای بسیاری از خانوارها نا ممکن شده است. سهم سبد غذایی مذکور از حداقل حقوق خرداد ماه سال 1402 معادل 57درصد بوده است. یک دلیل اصلی کاهش سهم سبد غذایی از حداقل حقوق در خرداد ماه سال جاری در مقایسه با سال گذشته این است که افزایش حداقل حقوق در سال جاری بیشتر از سال گذشته بوده است. با این وجود با توجه به تداوم رشد تورم و با توجه به این که حقوق تعیین شده ثابت است، به زودی اثر افزایش حداقل حقوق سال جاری خنثی خواهد شد و سهم سبد غذایی از حداقل حقوق افزایش خواهد یافت. در این شرایط مهار تورم می‌تواند به افزایش رفاه حداقل حقوق بگیران کمک بزرگی کند.

تعریف تورم خوراکی
تورم خوراکی زمانی رخ می‌دهد که افزایش قیمت کالاها و خدمات مرتبط با مواد غذایی در یک کشور به وقوع پیوست. افزایش تورم خوراکی می‌تواند تاثیرات منفی زیادی بر افرادی داشته باشد که بخش بزرگی از درآمد خود را برای خرید مواد غذایی صرف می‌کنند. به زبان ساده، افزایش قیمت مواد غذایی می‌تواند قدرت خرید مردم را کاهش دهد و بر خانوارها فشار اقتصادی وارد کند. سهم مواد غذایی از درآمد خانوار معمولا به عوامل مختلفی مانند سطح درآمد، الگوهای مصرف و منطقه جغرافیایی که افراد در آن زندگی می‌کنند، بستگی دارد.

در کشوری که درآمدهای پایینی دارند، خانوارها سهم بیشتری از درآمد خود را برای خرید مواد غذایی صرف می‌کنند. این سهم می‌تواند بین 30 تا 60درصد درآمد خانوارها باشد. هرچه درآمدهای کشورها افزایش می‌یابد، این سهم کاهش می‌یابد. برای مثال در کشورهای توسعه یافته، سهم مواد غذایی از درآمدهای خانوارها کمتر از 20درصد است و در برخی موارد کمتر از 10درصد نیز می‌شود. نکته قابل توجه این است که اعداد مذکور میانگین هستند و می‌توانند با توجه به شرایط هر خانوار، سطح درآمد و هزینه آنها متفاوت باشد.

عواملی مانند تورم در سال‌های گذشته موجب شده که سهم مواد غذایی از حداقل حقوق به صورت قابل توجهی افزایش یابد. «دنیای اقتصاد» با توجه به سبد اقلامی که وزارت رفاه آن را برای توزیع کالابرگ مشخص کرده، هزینه لازم برای تهیه این سبد را طی سال‌های گذشته بر اساس قیمت‌های اعلام شده از سوی مرکز آمار اندازه گیری کرده است. این بررسی نشان می‌دهد در خرداد ماه سال جاری سهم مواد غذایی از حداقل حقوق یک خانوار 4نفره به 54درصد رسیده است. این در حالی است که سهم مذکور از حداقل حقوق در اردیبهشت ماه سال جاری معادل 52درصد بوده است. با توجه به روند فعلی تورم می‌توان انتظار داشت که این سهم در ماه‌های آینده افزایش یابد.

یکی از نکاتی که معمولا در زمان تعیین حداقل حقوق در ایران مطرح می‌شود بحث ثابت ماندن آن در شرایط تورمی است. دولت در ابتدای هر سال مبلغی را به عنوان حداقل حقوق تعیین می‌کند. با وجود ثبات این مبلغ، تورم به صورت متداول افزایش می‌یابد. بنابراین، مهلک‌ترین ضربه تورم به حقوق‌بگیران وارد می‌شود. مقایسه سهم مواد غذایی از حداقل حقوق در خرداد ماه سال جاری و خرداد ماه سال گذشته نشان می‌دهد که در سومین ماه سال 1402 این سهم 3درصد بیشتر از خرداد ماه سال جاری بوده است. می‌توان گفت این مساله به افزایش حداقل حقوق مربوط است. در سال 1402 حداقل حقوق 27درصد و در سال 1403 حداقل حقوق 35درصد افزایش یافته است. با این حال، رشد تورم می‌تواند به زودی این تاثیر را خنثی کند. بنابراین، بسیاری از کارشناسان معتقدند که مهار تورم باید اولویت سیاستگذاران اقتصادی باشد تا از این طریق رفاه اقشار مختلف جامعه، به ویژه حداقل حقوق‌بگیران، بهبود یابد.

نگاهی به جزئیات تورم خوراکی خرداد ماه نشان می‌دهد که در این ماه پرتقال با تورم 32.5درصدی پرچمدار تورم خوراکی این ماه بوده است. دلیل اصلی تورم بالای آن تغییر فصل و پایان تولید و محدودیت در عرضه آن است. بعد از پرتقال، لیموترش با تورم 21.3درصدی و هویج فرنگی با تورم 19.9درصدی بیشترین تورم را در خوراکی‌ها تجربه کرده‌اند. همچنین در این ماه برخی از اقلام خوراکی تورم منفی داشته‌اند. برای مثال کدو سبز تورم منفی 7.3درصدی داشته است. پیاز و ماهی قزل آلا نیز به ترتیب تورم منفی 6.3 و 1.8درصدی داشته‌اند. اما تصویر تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها در این ماه با توجه به خرداد 1402 متفاوت بوده است. در ماه خرداد هلو با تورم 98.1درصدی پرچمدار تورم خوراکی‌ها بوده است. بعد از آن گوشت گوسفندی تورم نقطه به نقطه 72.8درصدی داشته است.

افزایش قیمت قابل توجه گوشت قرمز که جزو اقلام ضروری اعلام شده توسط وزارت رفاه است، موجب شده این ماده غذایی از سفره بسیاری از خانوارهای ایرانی رخت ببندد. در نهایت می‌توان گفت شیر خشک در خرداد ماه با تورم 70.5درصدی جزو کالاهاییست که تورم بالایی را تجربه کرده است. با توجه به ضرورت این کالا، تورم بالای آن می‌تواند برای مصرف‌کنندگان نگران کننده و چالش برانگیز باشد. همچنین جزئیات تورم نقطه به نقطه خرداد ماه نشان می‌دهد که 3 کالا تورم منفی داشته‌اند. در این ماه روغن نباتی جامد تورم منفی 11.4درصدی داشته است. همچنین روغن مایع تورم منفی 9.3درصدی و برنج ایرانی درجه یک تورم منفی 4درصدی را تجربه کرده‌اند.