ماینر‌های غیرمجاز در ایران یکی از مسائل پیچیده و چالش‌برانگیز در حوزه انرژی و اقتصاد کشور به شمار می‌روند. به دلیل قیمت نسبتاً پایین برق در ایران، استخراج رمزارز‌ها به یک فعالیت سودآور تبدیل شده است.

با توجه به سودآوری بالای استخراج رمزارزها، بسیاری از افراد اقدام به نصب و راه‌اندازی دستگاه‌های ماینر در اماکن مختلف از جمله منازل، کارگاه‌ها و حتی مزارع کرده‌اند. این دستگاه‌ها به دلیل مصرف بالای برق و نیاز به سرمایش زیاد، فشار زیادی بر شبکه برق وارد می‌کنند. همچنین، فعالیت‌های غیرمجاز ماینینگ به دلیل پنهانی بودن، معمولاً در زمان‌هایی انجام می‌شود که مصرف برق پایین‌تر است، اما به هر حال در طولانی‌مدت منجر به افت کیفیت برق و قطعی‌های مکرر در شبکه می‌شود.

دولت و وزارت نیرو تلاش‌هایی برای مقابله با این پدیده انجام داده‌اند. یکی از این اقدامات، شناسایی و توقیف دستگاه‌های ماینر غیرمجاز و اعمال جریمه‌های سنگین برای صاحبان آنهاست. با این حال، شناسایی این فعالیت‌ها به دلیل ماهیت پنهانی و پراکندگی جغرافیایی آن‌ها بسیار دشوار است. علاوه بر این، ضعف در قوانین و نظارت ناکافی موجب شده تا برخی از افراد و گروه‌ها بتوانند از خلأ‌های قانونی سوءاستفاده کنند.

استخراج غیرمجاز رمزارز‌ها نه تنها به زیرساخت‌های انرژی کشور آسیب می‌زند، بلکه باعث افزایش نارضایتی عمومی نیز می‌شود. قطعی‌های مکرر برق در مناطق مختلف کشور به‌ویژه در فصول گرم سال، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم، با ماینر‌های غیرمجاز ارتباط دارد. این مسئله همچنین به افت تولید صنعتی و کاهش بهره‌وری در بسیاری از صنایع منجر شده است.

برای مقابله با این چالش، نیاز به تقویت قوانین و افزایش نظارت‌ها به‌شدت احساس می‌شود. توسعه سیستم‌های هوشمند برای شناسایی مصرف غیرعادی برق، افزایش آگاهی عمومی درباره پیامد‌های منفی استخراج غیرمجاز، و ایجاد مشوق‌هایی برای استخراج قانونی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله راهکار‌هایی است که می‌توانند به کاهش این پدیده کمک کنند.

وزارت نیرو ایران برای مقابله با ماینر‌های غیرمجاز و مدیریت مصرف انرژی در کشور، ترکیبی از برنامه‌های تشویقی و تنبیهی را به کار گرفته است. این برنامه‌ها به منظور کاهش مصرف غیرقانونی برق، بهبود کارایی انرژی و تشویق به استخراج قانونی رمزارز‌ها طراحی شده‌اند.

برنامه‌های تشویقی شامل تعرفه برق ویژه برای ماینینگ قانونی است، وزارت نیرو تعرفه‌های خاصی برای مصرف برق ماینر‌های قانونی در نظر گرفته است. این تعرفه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مصرف برق در ساعات غیر پیک و با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، مشوق‌هایی مانند تخفیف در هزینه برق مصرفی داشته باشند.

همچنین وزارت نیرو از طریق اعطای مجوز رسمی به ماینر‌های قانونی، امکان فعالیت شفاف و بدون دغدغه قضایی را فراهم کرده است. این مجوز‌ها به شرکت‌ها و افراد این امکان را می‌دهد که با پرداخت هزینه‌های مربوطه، به صورت قانونی به استخراج رمزارز بپردازند.

یکی دیگر از برنامه‌های تشویقی، ارائه تخفیف‌های ویژه برای ماینر‌هایی است که از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند خورشیدی یا بادی استفاده می‌کنند. این برنامه‌ها برای کاهش بار بر شبکه برق و همچنین کاهش انتشار کربن طراحی شده‌اند.

برنامه‌های تنبیهی نیز مشمول جریمه‌های سنگین می‌شود به‌طوری که برای افرادی که به صورت غیرمجاز اقدام به استخراج رمزارز می‌کنند، جریمه‌های سنگینی در نظر گرفته شده است. این جریمه‌ها شامل پرداخت هزینه‌های برق مصرفی با تعرفه‌های بسیار بالاتر و همچنین جریمه‌های نقدی به دلیل تخلف از قوانین است.

همچنین در صورت شناسایی ماینر‌های غیرمجاز، دستگاه‌های ماینینگ توقیف و به مراکز قانونی منتقل می‌شوند. این دستگاه‌ها تا زمان تعیین تکلیف قضایی و پرداخت جریمه‌ها توقیف خواهند ماند.

علاوه بر جریمه‌های نقدی و توقیف تجهیزات، برخی از افراد متخلف با پیگرد قضایی نیز مواجه می‌شوند. این اقدام به منظور ایجاد بازدارندگی و جلوگیری از گسترش فعالیت‌های غیرمجاز در سطح کشور است.

یکی دیگر از اقدامات تنبیهی، قطع برق واحد‌هایی است که به صورت غیرقانونی اقدام به استخراج رمزارز می‌کنند. این واحد‌ها تا زمان پرداخت جریمه و تسویه حساب با وزارت نیرو از برق قطع می‌شوند.

ترکیب این برنامه‌های تشویقی و تنبیهی نشان‌دهنده رویکرد چندبعدی وزارت نیرو در مقابله با ماینر‌های غیرمجاز است. این اقدامات نه تنها به کاهش مصرف برق غیرقانونی کمک می‌کند، بلکه ماینر‌ها را تشویق می‌کند تا به صورت قانونی و با رعایت مقررات به فعالیت بپردازند. همچنین نصب کنتور‌های هوشمند موجب شناسایی و جمع‌آوری ماینر‌های غیرمجاز و به دنبال آن کاهش مصرف برق خواهد شد.