سایپا در کنار ایران خودرو، بزرگ‌ترین خودروساز ایرانی محسوب می‌شود و حدود ۶ دهه است که انواع مدل خودرو را در بازار ایران عرضه می‌کند. بیشتر محصولات سایپا با قیمت‌های اقتصادی عرضه می‌شوند و ازاین‌رو اولین گزینه خرید خودرو برای ایرانی‌ها یکی از ماشین های سایپا است. سایپا در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ و ۹۰ با تولید انواع پراید بخش بزرگی از بازار خودرو ایران را در اختیار گرفته بود.

تاریخچه سایپا

شرکت سایپا که نام خود را از حروف ابتدایی عبارت فرانسوی (Société Anonyme Iranienne de Production des Automobile) به معنی «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» گرفته است، دومین کمپانی بزرگ خودروسازی ایران به شمار می‌آید که از سال ۱۳۴۴ فعالیت خود را آغاز کرده است. نخستین محصولات سایپا که با همکاری کمپانی فرانسوی سیتروئن به تولید می‌رسیدند، شامل انواع ژیان می‌شد.

از سال ۱۳۵۲ شمسی، خودرو رنو ۵ با بدنه‌های دو و چهار در به خط تولید محصولات آن دوران سایپا اضافه شد. همچنین در سال ۱۳۵۳، دو مدل جدید ژیان به نام‌های مهاری و پیکاپ نیز در فهرست خودروهای سایپا قرار گرفتند. شرکت سایپا پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مالکیت دولت درآمد و سرپرستی آن از سال ۱۳۶۰ به عهده سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران گذاشته شد. تولید وانت نیسان جونیور (نیسان زامیاد) طی سال ۱۳۶۲ در این مجموعه کلید خورد و ۱۰ سال بعد نیز پراید در سبد محصولات سایپا حضور یافت.

در حال حاضر گروه خودروسازی سایپا شامل سایپا، پارس خودرو و زامیاد بعد از حدود ۶ دهه فعالیت در عرصه خودروسازی، محصولات مختلفی نظیر انواع پراید، تیبا، کوییک، ساینا و… را در لیست تولیدات خود جای داده است. علاوه بر این خودروهای چانگان در فهرست خودروهای وارداتی سایپا دیده می‌شود.

محصولات سایپا

گروه خودروسازی سایپا مجموعه عظیم و بزرگی است که شامل سایپا، پارس خودرو و زامیاد می‌شود که هر کدام خودروهای متنوعی را تولید، مونتاژ و وارد می‌کنند. در ادامه خودروهایی معرفی شده‌اند که فقط توسط شرکت سایپا عرضه می‌شوند. محصولات پارس خودرو و زامیاد در مطلب جداگانه معرفی شده‌اند.

آریو

سایپا آریو در سال ۱۳۹۳ خودرو با تغییر نام از زوتی Z300 به S300 به‌صورت وارداتی روانه بازار ایران شد و مدتی بعد نسخه مونتاژی آن با نام آریو و مزین به لوگوی سایپا به دست مشتریان رسید. این محصول که بر اساس پلتفرم یکی از تولیدات کمپانی تویوتا توسعه یافته، علی‌رغم برخورداری از ظاهر معقول‌تر و امکانات قابل قبول نتوانست به جایگاهی شایسته و قابل تقدیر در بازار ایران دست یابد. این محصول در مدل‌های ۱.۵ لیتری دنده دستی و یا ۱.۶ لیتری اتوماتیک و دستی در بازار ایران حضور دارد.

اطلس G

اطلس G را می‌توان سومین فیس لیفت تیبا ۲ به شمار آورد. این هاچبک کوچک روی همان پلتفرم X200 سایپا ساخته شده است و در نمای جلو و عقب با تیبا ۲ و کوییک تفاوت دارد، هر چند در نمای جانبی همان طرح اولیه را حفظ کرده است. کابین سایپا اطلس هم طرح جدیدتری از هاچبک‌های قبلی سایپا دارد. اما از نظر مشخصات فنی تفاوت چندانی بین خودروهای هاچبک سایپا دیده نمی‌شود و همچنان همان موتور ۱.۵ لیتر ۸ سوپاپ به کار می‌رود. البته پیشرانه اطلس کمی به‌روز شده تا ۳ اسب بخار قدرت بیشتری تولید کند. مزیت اطلس به تیبا و کوییک، آپشن‌های بیشتری است که در آن به کار رفته است.

پراید ۱۱۱

پراید ۱۱۱ اولین و آخرین فیس لیفت پراید هاچبک و همین طور گران‌ترین مدل سواری پراید است که در سال ۸۸ با پیشرانه ۶۳ اسب بخاری عرضه شد. چهار سال بعد، موتور قوی‌تری با قدرت ۷۱ اسب بخار زیر کاپوت سایپا ۱۳۱ قرار گرفت. آخرین پراید ۱۱۱، روز ۴ اردیبهشت ۹۹ از خط تولید سایپا بیرون آمد. مصرف کم سوخت، هزینه پایین نگهداری و تعمیرات و فراوانی قطعات از دلایل پرفروش شدن این هاچبک کوچک است.

پراید ۱۳۱

پراید ۱۳۱ همان مدل صندوقدار پراید است که در دهه هفتاد به بازار ایران رسید. این خودرو نسبت به پراید اولیه فقط تغییرات جزئی در ظاهر داشته اما از نظر فنی بهتر شده و دارای موتور یکسان با پراید ۱۱۱ و ۱۳۲ با قدرت ۷۱ اسب بخار و استاندارد آلایندگی یورو ۴ است. بعد از تعطیلی خط تولید پراید ۱۱۱ و پراید ۱۳۲، سایپا ۱۳۱ آخرین مدل این خانواده بود که در تیر ماه ۹۹ برای همیشه از فهرست تولیدات سایپا حذف شد.

پراید ۱۳۲

پراید ۱۳۲ فیس‌لیفت مدل ۱۳۱ محسوب می‌شود که در سال ۱۳۸۶ به بازار خودرو ایران معرفی شد. چراغ‌های جلو و عقب، جلوپنجره، کاپوت و درب صندوق، سپر جلو و عقب از نو طراحی شده است تا ظاهر جدیدتری از مدل سایپا ۱۳۱ داشته باشد. این سدان جمع و جور شهری از نظر مشخصات فنی و آپشن‌ها هیچ تفاوتی با دیگر مدل‌های پراید ندارد. نکته جالب اینجاست که با وجود عرضه پراید ۱۳۲ با ظاهر جدیدتر، پراید ۱۳۱ نیز همزمان تولید می‌شد.

پراید ۱۴۱

پراید ۱۴۱ اولین فیس‌لیفتی است که سایپا از پراید صندوقدار ارائه کرد. این خودرو از سال ۱۳۸۲ روی خط تولید قرار گرفت و تا سال ۱۳۹۴ فروش آن ادامه داشت. پراید ۱۴۱ از نظر قالب بدنه بین نسخه‌های سدان و هاچبک قرار می‌گیرد، چرا که شیشه عقب آن با در صندوق عقب یکی است. این نوع بدنه اصطلاحا ناچ بک نام دارد. مشخصات فنی و امکانات و تجهیزات این مدل با دیگر انواع پراید یکسان است.

پراید ۱۵۱

پراید ۱۵۱ نسخه وانت پراید ۱۳۱ است که در سال ۹۳ به بازار خودرو ایران آمد و در حال حاضر، تنها پیکاپ کوچک شهری محسوب می‌شود. مشخصات فنی این وانت با دیگر مدل‌های پراید یکسان است و ابعاد و اندازه مشابهی دارد. سایپا ۱۵۱ مناسب کسب و کارهای شهری است و حداکثر می‌تواند ۵۰۰ کیلوگرم بار حمل کند.

پراید ۱۵۱ پلاس، مدل آپشنال وانت ۱۵۱ است و از سال ۱۳۹۹ جزو فهرست محصولات سایپا قرار گرفته. وانت کوچک از نظر ظاهری تفاوت‌های اندکی با مدل معمولی دارد که عبارتند از رول بار و لاینر (کفپوش فضای بار) و طرح گرافیکی. سایپا ۱۵۱ پلاس تنها مدل پراید با آپشن‌هایی مثل نمایشگر لمسی، دوربین دید عقب و سنسور عقب است.

تیبا

تیبا اولین خودرو ملی و انحصاری گروه خودروسازی سایپا است که در سال ۱۳۸۸ معرفی شد. این خودرو روی پلتفرم X200 ساخته شده و به گفته مدیران سایپا ایمنی بیشتری از پراید دارد. البته ظاهر تیبا از پراید خیلی بهتر و جدیدتر است و موتور قوی‌تری با ۸۷ اسب بخار دارد.

تیبا پلاس مدل آپشنال تیبا معمولی است و همان آپشن‌های تیبا ۲ پلاس، در این خودرو هم نصب شده است. نکته جالب درباره تیبا پلاس این است که بعد از تیبا ۲ پلاس عرضه شد، در صورتی که مدل معمولی تیبا هاچبک، ۴ سال بعد از مدل معمولی صندوقدار به بازار آمد.

تیبا ۲

تیبا ۲ که با نام تیبا هاچبک شناخته می‌شود، در سال ۹۲ و چهار سال بعد از مدل صندوقدار عرضه شد. این خودرو جزو محصولات X200 سایپا، شامل تیبا صندوقدار، ساینا و کوییک است و مشخصات فنی یکسان با این ماشین‌ها دارد. در حال حاضر تیبا ۲، ارزان‌ترین هاچبک صفر سایپا است.

تیبا ۲ پلاس یکی از محصولات سری پلاس سایپا است. خودروهای پلاس سایپا تغییرات جزیی در بدنه پیدا کرده‌اند و آپشن‌هایی نیز به آنها اضافه شده است. سنسور عقب، روف ریل، دیفیوزر سپرهای جلو و عقب و نمایشگر از جمله تغییرات تیبا ۲ پلاس نسبت به تیبا ۲ معمولی است.

چانگان CS35

چانگان CS35 را ایرانی‌ها از سال ۱۳۹۳ و به عنوان یک خودرو وارداتی می‌شناسند. بعدها و در سال ۱۳۹۵ با آغاز همکاری سایپا و شرکت چینی چانگان، تولید این خودرو در ایران آغاز شد. عرضه چانگان CS35 مونتاژی باعث شد تا قیمت مدل‌های وارداتی این خودرو با کاهش مواجه شود. چانگان CS35 را ایتالیایی‌ها طراحی کرده‌اند. این شاسی بلند چینی با دو گیربکس دستی و اتومات و پیشرانه ۱.۶ لیتری عرضه شده است و ۱۵ ثانیه طول می‌کشد تا به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد.

چانگان CS35 پلاس

چانگان CS35 پلاس نسل جدید چانگان CS35 است که این بار هم توسط گروه خودروسازی سایپا در قالب خودرو وارداتی به بازار ایران آمده است. طراحی ظاهری نسل جدید به‌طور کامل نسبت به مدل قدیمی متفاوت شده است و چهره‌ای مدرن پیدا کرده است. همین رویه را در کابین نیز می‌توان مشاهده کرد. پیشرانه ۱.۴ لیتری توربو با قدرت ۱۶۰ اسب بخار و گیربگس دوکلاچه ۷ سرعته در مشخصات فنی این کراس اوور کوچک دیده می‌شوند. چانگان CS35 پلاس با تیپ‌های ۲ و ۳ به بازار ایران آمده که تیپ ۳ رینگ ۱۸ اینچی، کیسه هوا پرده‌ای و جانبی، پانوراما، دوربین جانبی سمت راست و تهویه اتومات دارد.

چانگان CS55 پلاس

چانگان CS55 پلاس سومین محصول خودروساز چینی است که سایپا در دسترس خریداران ایرانی گذاشته است. این خودرو مثل بیشتر ماشین‌های چینی موجود در ایران از پیشرانه ۱.۵ لیتری توربو استفاده می‌کند. موتور CS55 می‌تواند حداکثر ۱۸۸ اسب بخار نیرو تولید کنید، با وجود این قدرت مناسب پیشرانه، مصرف سوخت این خودرو در هر ۱۰۰ کیلومتر ۵.۹ لیتر است. یک گیربکس دوکلاچه ۷ سرعته نیرو و گشتاور تولیدی را به چرخ‌های جلو می‌فرستد. طراحی ظاهری و داخلی چانگان CS55 پلاس نشان از یک خودرو به‌روز و جدید دارد.

ساینا EX / ساینا SX

ساینا EX اولین مدل از سدان کوچک سایپا است که در سال ۱۳۹۵ در کنار تیپ SX به بازار آمد. این خودرو فیس‌لیفت تیبا محسوب می‌شود و به جز نمای جانبی، از جلو و عقب با دیگر محصول سایپا تفاوت دارد. مشخصات فنی ساینا EX مشابه تیبا صندوقدار است. با توجه به فروش موفق ساینا S، تولید تیپ EX ساینا در سال ۱۴۰۱ متوقف شد.

ساینا S

ساینا S اولین فیس لیفتی است که گروه خودروسازی سایپا از ساینا ارائه کرد. سپرهای عقب و جلو، جلوپنجره و گرافیک چراغ‌های این خودرو به‌طور کامل عوض شده، اما از نظر مشخصات فنی تغییری نداشته است. چراغ بدرقه، آینه بغل برقی، کامپیوتر سفری، صندلی قابل تنظیم راننده و سرنشین جلو از آپشن‌های فیس لیفت جدید این خودرو است. در سال ۱۴۰۲ تیپ‌های جدید اتوماتیک و دوگانه‌سوز ساینا S به بازار آمد. ساینا S تیپ DA که در بازار با نام ساینا SDA نیز عرضه می‌شود، در اصل نسخه پایه این سدان کوچک است. ساینا S دوگانه‌سوز در نیمه اول ۱۴۰۲ به بازار آمد. قدرت موتور این تیپ ۸۲ اسب بخار است و ۵ اسب کمتر از دیگر تریم‌ها نیرو تولید می‌کند. دلیل افت قدرت پیشرانه در این خودرو استفاده از دریچه گاز مکانیکی به‌جای دریچه برقی است.

شاهین G

شاهین G برای اولین بار در سال ۹۷ در نمایشگاه خودرو شیراز رونمایی شد. این سدان جمع و جور در ابتدا با نام رهام اما بعد به دلیل شباهت ظاهری با پرنده شاهین و به خاطر حمایت از این پرنده، نامش تغییر پیدا کرد. موتوری که زیر کاپوت شاهین قرار گرفته، همانی است که قبلا در ساینا، تیبا و کوییک استفاده شده بود، با این تفاوت که توربوشارژر دارد. این خودرو در تیپ G (فول آپشن) و با گیربکس‌های CVT (شاهین اتوماتیک) و دستی وارد بازار شده است.

شاهین پلاس

شاهین پلاس نسخه جدیدی از شاهین G است که با گیربکس اتوماتیک ۶ سرعته و پیشرانه ۱۶ سوپاپ ۱۱۱ اسب بخاری وارد بازار خواهد شد. طراحی ظاهری و داخلی این خودرو فرقی با شاهین اتوماتیک معمولی ندارد، اما از نظر آپشن‌ها کمی مجهزتر از مدل‌های قبلی است.

کوییک دنده ای

کوییک در کنار پراید ۱۱۱ و تیبا ۲ یکی از هاچبک‌های جمع و جور سایپا است و هر چند به طور رسمی اعلام نشد، اما مدل هاچبک ساینا محسوب می‌شود. هر چند کوییک از نظر ظاهری شباهت‌هایی به تیبا ۲ دارد و از نظر فنی کاملا مشابه این هاچبک است اما ارتفاع بیشتر، روف ریل و زه پلاستیکی باعث شده تا شکل و شمایلی اسپرت‌تر و جذاب‌تر پیدا کند.

کوییک پلاس اتوماتیک

کوییک پلاس اتوماتیک سال ۱۳۹۷، دو سال بعد از کوییک معمولی معرفی شد. این خودرو یکی از بهترین محصولات ارزان‌قیمت داخلی از نظر آپشن‌ها و امکانات است. کوییک اولین خودروی داخلی است که از جعبه دنده CVT استفاده می‌کند و فرمان اسپرت، نمایشگر لمسی با دوربین، نویگیشن و استارت دکمه ای از آپشن‌های این خودرو هاچبک کراس است. کوییک پلاس یا کوییک اتوماتیک اسمی است که اهالی بازار به این خودرو داده‌اند، اما در وبسایت شرکت سایپا، چیزی به نام کوییک پلاس یا اتوماتیک به صورت مجزا وجود ندارد.

کوییک GX

کوییک GX نسخه جدید کوییک است که در دو تیپ GX-L به‌عنوان نسخه پایه و تیپ GX-H به عنوان مدل فول آپشن روانه بازار شده است. طراحی ظاهری و داخلی مدل GX با کوییک S یکسان است، با این تفاوت که کوییک GXH نمایشگر لمسی ۷ اینچی روی داشبرد و صندلی‌های چرمی دارد. پیشرانه این نسخه از کوییک به‌روز شده و ۳ اسب بخار قدرت بیشتری از مدل‌های قبلی تولید می‌کند. نسخه دو رنگ این خودرو با نام کوییک GXR به فروش می‌رسد.

کوییک R

کوییک R تقلید سایپا از رنگ‌آمیزی سیتروئن C3 و اولین خودرو دو رنگ ملی است. این هاچبک فقط از نظر رنگ‌آمیزی با کوییک معمولی فرق دارد و همین دو رنگ بودن باعث شده تا چهره جذاب‌تر و جوان‌پسندتری از مدل اصلی پیدا کند. پیشرانه همه تیپ‌ها و مدل‌های کوییک، از نوع M15 سایپا، با قدرت ۸۷ اسب بخار و گشتاور ۱۲۸ نیوتن.متر است. بعدها کوییک R پلاس هم عرضه شد که فقط آپشن‌های بیشتری از R معمولی دارد.

کوییک R پلاس

کوییک R پلاس نسخه فول آپشن کوییک R است که از سال ۱۳۹۹ به بازار عرضه می‌شود. این خودرو از نظر طراحی ظاهری و داخلی تفاوتی با نسخه معمولی R ندارد و از همان پیشرانه ۸ سوپاپ ۸۷ اسب بخاری بهره می‌برد. سری جدید کوییک R پلاس با گیربکس CVT و مشابه با کوییک پلاس اتوماتیک عرضه می‌شود. رینگ آلومینیومی، دی لایت، فرمان برقی، نمایشگر لمسی ۷ اینچی، نویگیشن، دوربین عقب، ورود و استارت بدون کلید، روکش چرم صندلی و شیشه دودی عقب آپشن‌ها و امکاناتی است که به کوییک R پلاس اضافه شده است.

کوییک S

کوییک S اولین فیس‌لیفتی است که نارنجی‌پوشان سایپا از هاچبک کوچکشان ارائه کرده‌اند. سپر جلو و عقب و جلوپنجره از نو طراحی شده‌اند و گرافیک چراغ‌های جلو و عقب تغییر کرده و به دی‌لایت یا چراغ روز مجهز شده است. این تغییرات ظاهر اسپرت‌تر و بهتری به کوییک داده، اما از نظر فنی فرقی با مدل‌های قبلی ندارد. همچنین کوییک S از نظر آپشن و امکانات ارتقا پیدا کرده و دارای فرمان دی کات، سنسور عقب، روف رگ، آینه بغل برقی و USB است.

کوییک SR

کوییک SR یکی از انواع کوییک و محصول جدید سایپا است که در پاییز ۱۴۰۲ تحویل مشتریان شد. همان‌طور که از اسم این خودرو برمی‌آید، ترکیبی از طراحی ظاهری کوییک S و تریم دو رنگ کوییک R است. مشخصات فنی کوییک SR تفاوتی با دیگر تریم‌های کوییک ندارد و همچنان از یک موتور ۱.۵ لیتری ۸۷ اسب بخاری و گیربکس دستی ۵ سرعته بهره می‌برد. در طراحی ظاهری و داخلی این خودرو تغییری نسبت به کوییک اس دیده نمی‌شود. همین‌طور فهرست امکانات و تجهیزات نیز ثابت مانده است.

کیا سراتو

کیا سراتو یکی از سدان‌های جمع‌وجور کیا موتورز است که از سال ۲۰۰۳ میلادی در جمع محصولات آن شرکت کره‌ای حاضر شد و تاکنون در چهار نسل مختلف روانه بازارهای بین‌المللی شده است. نسل اول، دوم و سوم این خودرو به صورت وارداتی مهمان جاده‌های کشورمان شد و با توجه به بهره‌مندی از امکانات، قیمت و آپشن‌های مناسب، با استقبال شایسته‌ای‌ مواجه گردید. با توجه به محبوبیت سراتو در بازار ایران، شرکت سایپا طی سال ۱۳۹۳ به اجرای قرارداد تولید و مونتاژ این محصول برند کیا با عنوان سراتو نسل دوم اقدام کرد و آن را در دو نوع ۱۶۰۰ و ۲۰۰۰ آپشنال و معمولی به دست مشتریان داخلی رساند.

محصولات آینده سایپا

علاوه بر خودروهایی که سایپا تولید و روانه بازار کرده است، ماشین‌هایی نیز در آینده‌ای نزدیک به فهرست محصولات سایپا اضافه خواهد شد.

نویسنده: میلاد قزللو