آیا جریمه اضافه تمام تولیدکنندگان خودروی در قاره سبز به ازای هر گرم کربن منتشرشده دلیل اصلی تولید خودروی برقی است؟

دقت کرده‌اید که چرا خودروسازان اروپایی تا این حد به تولید مدل‌های مختلف هیبریدی و برقی روی خوش نشان داده‌اند؟ شعارهای تبلیغاتی آن‌ها می‌گوید که نیت خیر شرکت‌ها، تنها و تنها حفاظت از سیاره سبزآبی ما است اما حقیقت پشت پرده چیز دیگری می‌گوید. اتحادیه اروپا قوانین به‌شدت سختگیرانه‌ای را برای این شرکت‌ها و صنایع مشابه آن‌ها وضع کرده است تا مبادا به سراغ خودروهای بنزینی نروند. هر خودروساز اروپایی به ازای هر گرم انتشار کربن اضافه‌تر از مصوبه اتحادیه، ۹۵ یورو برابر ۱۰۵ دلار جریمه خواهد شد. وقتی این مسئله را در نظر بگیرید که انتشار کربن در مقایس چند صد یا هزار کیلوگرم انجام می‌شود، با رقمی بزرگ روبه‌رو خواهید شد.

شاید تصور کنید خودروسازان بزرگی چون فولکس‌واگن و استلانتیس بتوانند به‎‌واسطه سرمایه زیادی که دارند به‌راحتی جریمه‌ها را پرداخت کنند؛ اما حقیقت آن است که قوانین یادشده شامل تک‌تک مدل‌های معرفی شده توسط شرکت‌ می‌شود و آن‌ها را مستلزم تولید پیشرانه‌ای کم‌مصرف و از آن مهم‌تر، کم‌کربن می‌کند. بنابراین اگر خودروسازان اروپایی نتوانند برای جبران فروش مدل‌های درون‌سوزشان فروش خوبی در بخش خودروهای هیبریدی و برقی داشته باشند، با صدها میلیون دلار جریمه مواجه خواهند شد.

کوچک‌کردن موتورها از نمونه‌های بزرگ ۱۲ سیلندر به نسخه‌های ۴ سیلندر توربوشارژ از همینجا شروع و همگانی شد. از آنجا که اروپا به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی صنعت خودرو شناخته می‌شود، تصمیم‌گیری‌هایش روی تمام صنعت تاثیر می‌گذارد. خودروسازان ژاپنی، آمریکا و چینی هم مجبورند برای فروش محصولاتشان در این بازار با قوانین سختگیرانه آن تطبیق پیدا کنند.

هدف کنونی اتحادیه اروپا ۱۱۵.۱ گرم بر کیلومتر است که تا سال ۲۰۲۵ به ۹۳.۶ گرم بر کیلومتر کاهش پیدا خواهد کرد و کار خودروسازان را از همیشه سخت‌تر خواهد کرد. تحقیقات شرکت داده‌پردازی «دیتافورس» نشان می‌دهد که خودروسازانی که به بازار اروپا تکیه کرده‌اند، آینده‌ای دشوار خواهند داشت. تاکنون تنها دو برند تسلا و جیلی از مرز انتشار کربن ۲۰۲۵ عبور نکرده‌اند.

کمسیون مرتبط اتحادیه اروپا می‌گوید که هر خودروساز هدف مشخص خود را دارد که بر توجه به بزرگی سبد محصولات و مولفه‌های مرتبط دیگر محاسبه شده است؛ به این ترتیب خودروسازانی که خودروهای بلندقامت می‌فروشند، آزادی عمل بیشتری دارند. با این همه مجموعه جریمه خودروسازان اروپایی به این اتحادیه در سال ۲۰۲۲ به ۵۱۰ میلیون یورو رسید؛ رقمی که احتمال بیشتر شدن آن در سال‌های جاری همچنان وجود دارد.

این دسته سیاست‌های حکومتی، تولیدکنندگان را بر سر دو راهی میان محصولات درون‌سوز و برقی قرار داده است. هر چند میل خودروسازان به محصولات نوآورانه برقی بیشتر است اما دیگر خبری از یارانه‌های هنگفت تولید که در گذشته اعطا می‌شد نیست. داده‌ها نشان می‌دهند که محصولات برقی سهمی ۱۲.۵ درصدی از بازار کنونی خودرو در این قاره دارند. جالب است بدانید که سهم بازار خودروهای پلاگین هیبریدی هم در سال ۲۰۲۳ با کاهشی ۰.۵ درصدی مواجه شده و به ۶.۹ درصد رسیده است؛ درحالی‌که خودروهای هیبریدی عادی با رشد ۴.۲ درصدی به سهم ۲۹.۲ درصدی رسیده‌اند.

داده‌های نشان می‌دهند که حتی سهم خودروهای دیزلی هم از محصولات تمام برقی بیشتر است. با این وجود انتظار می‌رود خودروهای برقی با وجود کاهش نرخ رشدی که هنوز هم مثبت باقی مانده، بتوانند در سال‌های آینده بخش بیشتری از بازار خودرو را به خود اختصاص دهند. بی‌شک تمام خودروسازان برای پرداخت نکردن یک جریمه بی‌معنی به اتحادیه اروپا تلاش خواهند کرد؛ چراکه دیر یا زود سال ۲۰۳۰ فرا خواهد رسید و محدودیت‌ها سهمگین‌تر از همیشه خواهند شد. اتحادیه اعلام کرده که برنامه دارد کربن دی‌اکسید منتشرشده مجاز را به ۴۹.۵ گرم بر کیلومتر محدود کند.

هر چند خودروسازان با پیوستن به یکدیگر می‌توانند به هدف مشخص‌شده توسط اتحادیه یادشده برسند اما این کار هم توسط قانون قاره سبز ممنوع شده است؛ به‌این‌ترتیب حداقل تا سال ۲۰۲۵ خبری از پروژه‌های مشترک بزرگ نیست. نظر شما درباره این قوانین چیست؟ آیا این محدودیت‌ها به ایران هم خواهند رسید؟