فرمول یک و ایندی کار دو شاخه پرطرفدار مسابقات موتور اسپرت هستند و این بار می‌خواهیم به تفاوت‌های آن‌ها با یکدیگر بپردازیم.


قدمت مسابقات خودرویی تقریباً به اندازه خود خودروهاست. پتنت موتور واگن کارل بنز که در اواخر دهه ۸۰ قرن نوزدهم تولید شده معمولاً به عنوان اولین خودروی تاریخ در نظر گرفته می‌شود و از همان زمان نیز سرعت و قابلیت اطمینان به دو عنصر کلیدی در وسایل نقلیه تبدیل شده‌اند. اولین مسابقه خودرویی سازمان یافته در آمریکا یک سفر ۸۷ کیلومتری از شیکاگو تا ایوانستون و بازگشت به نقطه اول بوده که در سال ۱۸۹۵ برگزار شده است. از آن زمان تاکنون موتور اسپرت به یک رویداد بسیار هیجان‌انگیز در سراسر دنیا بدل شده و البته در کنار آن درآمدهای چندین میلیارد دلاری نیز داشته است.

کلاس‌ها و سطوح مسابقات بی‌شماری وجود دارند که از پیست‌های گلی آخر هفته تا مسابقات قهرمانی جهانی را شامل می‌شوند. مسابقاتی نیز وجود دارند که اصطلاحاً چرخ باز نامیده می‌شوند. در این رقابت‌ها خودروهایی حضور می‌یابند که فاقد گلگیر یا دیگر ساختارهای موردنیاز بدنه برای پنهان کردن اجزای مختلف چرخ‌های خودرو هستند. دو نمونه شاخص از رقابت‌های چرخ باز را می‌توان فرمول یک و ایندی کار دانست که میلیون‌ها طرفدار را به خود اختصاص داده‌اند؛ اما چه تفاوت‌هایی بین مسابقات فرمول یک و ایندی کار وجود دارد؟ جدای از خود خودروها، یکی از تفاوت‌های اصلی این دو رشته ورزشی را می‌توان در محل برگزاری و تقویم مسابقات دانست. درحالی‌که تقویم مسابقات فرمول یک فصل ۲۰۲۴ شامل ۲۴ مسابقه در ۲۱ کشور از ۵ قاره دنیاست، مسابقات ایندی کار امسال در ۱۸ دور برگزار می‌شود که ۱۷ رویداد در آمریکا و ۱ رویداد در کاناداست. اولین مسابقه‌ایندی کار در پیست ۲۳.۴ کیلومتری پورتلند اورگان در سال ۱۹۰۹ و بین ۶ خودرو برگزار شده است. از طرفی، زمان برگزاری اولین مسابقه‌ ایندیاناپولیس ۵۰۰ نیز سال ۱۹۱۱ بوده است.

افتتاحیه مسابقات فرمول یک در سال ۱۹۵۰ و گرندپری بریتانیا بوده است. در همان سال ۶ مسابقه دیگر نیز برگزار شد که ۵ رویداد در اروپا و یک مسابقه نیز ایندی ۵۰۰ بود که تا سال ۱۹۶۰ به عنوان مسابقه‌ای با تأثیر مستقیم روی فرمول یک برگزار می‌شد. البته اکثر تیم‌ها و رانندگان فرمول یک در آن سال‌ها، در مسابقه‌ ایندی ۵۰۰ شرکت نمی‌کردند اما با سرمایه‌گذاری بیشتر تیم‌های فرمول یک به حضور در برخی از این رویدادها ترغیب شدند. جیم کلارک راننده تیم فرمول یک لوتوس در اکثر مسابقات دهه ۶۰ میلادی شرکت کرد و موفقیت‌های زیادی در ایندیاناپولیس به دست آورد. او در سال ۱۹۶۳ مقام دوم و در سال ۱۹۶۵ مقام اول این مسابقات را کسب کرد.

تفاوت بزرگ دیگر بین مسابقات فرمول یک و ایندی کار به نوع پیست‌های محل برگزاری مربوط است. هر دو مسابقه در مسیرهای بسته و ایمن شامل پیست‌های ویژه و مسیرهای خیابانی برگزار می‌شود اما خودروهای ایندی کار معمولاً در پیست‌های بیضی‌شکل به رقابت می‌پردازند درحالی‌که پیست‌های محل برگزاری رقابت‌های فرمول یک اشکال مختلفی دارند. پیست‌های بیضی‌شکل به رانندگان ایندی کار کمک می‌کنند تا چسبندگی خودروها به سطح جاده‌ها را حفظ کنند. ایندی کار در سال ۲۰۲۴ دارای ۷ مسابقه در پیست بیضی‌شکل است. اولین مسابقه ‌ایندی ۵۰۰ است و سپس رقابت‌های دیگر در آیووا، نشویل، مدیسون، ایلینویز برگزار شده و دو مسابقه هم مختص میلواکی است. نزدیک‌ترین پیست فرمول یک به ایندی کار را می‌توان پیست بحرین دانست.

از سال ۲۰۱۲ تا سال ۲۰۱۷ تعداد ۱۲ تیم که هریک دارای ۲ خودرو بودند در فرمول یک شرکت می‌کردند اما از همان سال به بعد تعداد تیم‌ها به ۱۰ عدد کاهش یافت. هر تیم در هر مسابقه از ۲ خودرو استفاده می‌کند اما در کل فصل می‌تواند تا حداکثر ۴ راننده را به خدمت بگیرد. در مقابل باید گفت ایندی کار دارای ۱۱ تیم با ۲۷ راننده فول تایم در سال ۲۰۲۳ بوده است هرچند قرار است از سال ۲۰۲۵ سیستمی چارتری بکار گرفته شود که شامل ۱۰ تیم و ۲۵ خودرو است. البته در مسابقه ‌ایندی ۵۰۰ تعداد ۳۳ خودرو حضور خواهند داشت. احتمال دارد فرمول یک نیز به زودی گسترش یابد چراکه آندرتی گلوبال چراغ سبز حضور در مسابقات را از فیا دریافت کرده هرچند مدیریت فرمول یک چنین چیزی را رد نموده است.

ساختار پیچیده فرمول یک شامل فیا به عنوان قانون‌گذار و مدیریت فرمول یک به عنوان دارنده حقوق تجاری است. لیبرتی مدیا که شرکتی آمریکایی است فرمول یک را در اختیار دارد. از طرف دیگر مالک مسابقات ایندی کار راجر پنسک و شرکتش است. پنسک در سال ۲۰۲۰ ایندی کار را خریداری کرد. جدای از تقویم، محل برگزاری، نوع پیست و تعداد شرکت‌کننده‌ها و قوانین، خود خودروها نیز تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. ۱۰ تیم فرمول یک خودروهای مخصوص خود را طراحی کرده و می‌سازند و هریک دارای سیستم تعلیق، بدنه و قطعات آیرودینامیکی متفاوتی هستند. چهار شرکت مسئولیت تأمین پیشرانه تیم‌های فرمول یک را بر عهده دارند به گونه‌ای که مرسدس بنز پیشرانه ۴ تیم، فراری پیشرانه ۳ تیم، هوندا پیشرانه ۲ تیم و رنو نیز پیشرانه ۱ تیم را تولید می‌کند. آئودی و فورد نیز از سال ۲۰۲۶ راهی فرمول یک خواهند شد تا همگام با قوانین جدید تولید پیشرانه، تأمین‌کنندگان جدید فرمول یک باشند.

اما همه تیم‌های ایندی کار از شاسی ساخت دالارا استفاده می‌کنند و پیشرانه‌ها نیز توسط شورولت یا هوندا و با همکاری شرکت ایلمور تولید شده‌اند. خودروهای فرمول یک و ایندی کار به پیشرانه‌های ۶ سیلندر توربوی هیبریدی مجهز هستند هرچند تفاوت‌های زیادی وجود دارد. حجم پیشرانه‌های ایندی کار ۲.۲ لیتری بوده و از دو توربو استفاده می‌کنند. با وجود سیستم هیبریدی، قدرت این پیشرانه‌ها به حدود ۹۰۰ اسب بخار می‌رسد؛ اما پیشرانه‌های فرمول یک ۱.۶ لیتری هستند هرچند ردلاین ۱۵۰۰۰ دور در دقیقه اجازه می‌دهد قدرت حدود ۱۰۰۰ اسب بخاری داشته باشند. خودروهای فرمول یک می‌توانند سرعت حدود ۳۷۸ کیلومتر در ساعت را ثبت کنند اما سرعت خودروهای ایندی کار در خط مستقیم به حدود ۳۸۶ کیلومتر در ساعت می‌رسد.

نکته دیگر اینکه خودروهای فرمول یک برای تولید داون فورس بیشتر به منظور عبور از پیچ‌ها طراحی شده‌اند و تا نیروی جانبی ۶ جی را نیز تحمل می‌کنند اما این رقم در خودروهای ایندی کار به حدود ۴ جی می‌رسد. تیم‌های ایندی کار همچنین از پکیج آیرودینامیک مشابه استفاده می‌کنند که باعث می‌شود راننده نقش بیشتری در قهرمانی ایفا کند. از نظر ترکیب رانندگان و حضور کشورهای مختلف در فرمول یک و ایندی کار نیز تفاوت‌هایی وجود دارد که ذکر همه آن‌ها از حوصله مطلب خارج خواهد بود.