زامیاد، قدمتی دیرینه در صنعت خودرو ایران دارد. این شرکت از سال ۱۳۴۲ فعالیت خود را آغاز کرده و هم‌اینک زیرمجموعه‌ای از گروه صنعتی سایپا به حساب می‌آید. محصولات زامیاد در بازار ایران شامل انواع وانت، کامیون، مینی‌بوس و اتوبوس می‌شود. معروف‌ترین محصول زامیاد، وانت نیسان است که از نیم‌قرن پیش تا کنون در جاده‌های کشور جولان می‌دهد. این خودرو بارها به‌روزرسانی شده و از لحاظ فنی و امکانات تا حدودی ارتقا یافته است، ولی به نحوی که لطمه چندانی به قیمت اقتصادی آن وارد نشود و طرفداران خود را از دست ندهد.

تاریخچه زامیاد

زامیاد در سال ۱۳۴۲ در سه‌راه آذری تهران تاسیس شد. این شرکت در ابتدا به عنوان اصلی‌ترین کارخانه گروه صنعتی رنا شروع به کار کرد و در حوزه واردات، مونتاژ و تولید خودروهای تجاری و بنزینی فعالیت داشت. این شرکت در سال ۱۳۵۰ به منظور افزایش تیراژ خودروهای تجاری و گسترش ناوگان حمل و نقل، کارخانه خود را به کیلومتر ۱۵ جاده قدیم کرج منتقل کرد. پس از پیروی انقلاب اسلامی، زامیاد نیز همانند باقی خودروسازان دستخوش تغییر و تحولاتی شد و نهایتا به جرگه زیرمجموعه‌های سایپا پیوست.

محصولات زامیاد

اگرچه در فهرست محصولات زامیاد اسامی خودروهای سنگین تجاری و مسافری نیز دیده می‌شود، اما در این مطلب فقط اسامی خودروهای سبک تجاری، وانت‌ها و پیکاپ‌ها آمده است.

وانت نیسان

وانت نیسان با نام‌های متعددی در بازار کشور شناخته می‌شود و معروف‌ترین محصول زامیاد است. نیسان آبی، نیسان جونیور، زامیاد وانت و نیسان وانت، اسامی این خودروی باربر هستند که در نسل سوم با نام تیپ ۱۴۰ حدود نیم‌قرن پیش روی خط تولید قرار گرفت. از همان ابتدای کار، سایپا مونتاژ این خودرو را آغاز کرده و تاکنون به این تعهد خود پایبند بوده است. نیسان آبی بارها مورد ارتقا و به‌روزرسانی قرار گرفته و علیرغم کمبودهای متعدد، به سبب قیمت اقتصادی و توان عملیاتی بالا یکی از محبوب‌ترین خودروهای کشور است.

جدیدترین نسخه این ماشین از موتور ۲.۴ لیتری ۴ سیلندر تنفس طبیعی M24 پلاس استفاده می‌کند که قدرت و گشتاور آن به ترتیب به ۷۰ اسب بخار و ۱۸۷ نیوتن متر می‌رسد. این خروجی‌ها از طریق گیربکس دستی ۵ سرعته دستی وارد چرخ‌های عقب می‌شود و سلطان جاده‌ها را به حرکت می‌اندازد. وانت زامیاد می‌تواند محموله‌ای به وزن ۲۰۲۵ کیلوگرم را به راحتی جابه‌جا کند. به عنوان یک خودرو اقتصادی نباید در بخش تجهیزات، انتظار زیادی از نیسان جونیور داشت. این ماشین برای تقویت ترمز از سیستم‌های ABS و EBD بهره می‌برد و قابلیت‌های ویژه آن را می‌توان در سیستم تهویه مطبوع، ایموبلایزر و لاینر فضای بار خلاصه کرد.

زامیاد پادرا

زامیاد پادرا با هدف جایگزینی نیسان آبی روانه بازار شد، هرچند نتوانست جای آن را بگیرد. پادرا حاصل همکاری سایپا با یک شرکت چینی فودی است. آن‌ها نیسان جونیور را با وانت چینی فودی (به نام لیون) ترکیب کرده و پادرا را به وجود آوردند. پادرا از لحاظ فنی فرق خاصی با نیسان آبی ندارد و به همین خاطر نتوانست جایگزین شایسته‌ای برای آن شود.

قلب تپنده این پیکاپ، پیشرانه ۲.۴ لیتری ۴ سیلندر خطی تنفس طبیعی است که ۹۵ اسب بخار قدرت و ۱۷۵ نیوتن متر گشتاور را از طریق گیربکس ۵ سرعته دستی به چرخ‌های عقب وارد می‌کند. خودروی ۱۶۸۵ کیلویی سایپا قادر به جابجایی باری به وزن ۲۰۰۰ است. این ماشین در ازای پیمایش صد کیلومتر مسافت ترکیبی حدود ۱۳ لیتر بنزین مصرف می‌کند. با توجه به باک ۵۵ لیتری، پس از پیمودن ۴۰۰ کیلومتر می‌بایست به دنبال نزدیک‌ترین جایگاه سوخت گشت. پادرا تجهیزات بیشتری نسبت به نیسان آبی دارد، ولی تجهیزات بیشتر به معنی قیمت بالاتر است. با توجه به مصرف سوخت بالا، قیمت بیشتر و عدم تفاوت فنی خاص میان این دو خودرو، پادرا به یک پروژه شکست‌خورده تبدیل شد و سایپا تصمیم گرفت نسخه بهتری از این ماشین را روانه بازار کند.

زامیاد پادرا پلاس

به عنوان یکی دیگر از محصولات زامیاد در بازار ایران، پادرا پلاس نسخه ارتقایافته پیکاپ پادرا به حساب می‌آید و مهم‌ترین مزیت آن، مصرف سوخت کمتر نسبت به مدل قبلی است. البته پیشرانه به‌کاررفته در پادرا پلاس از پادرا گرفته شده و همان مشخصات را ارائه می‌دهد؛ موتور ۲.۴ لیتری تنفس طبیعی با ۹۵ اسب بخار قدرت و ۱۷۵ نیوتن متر گشتاور که به جعبه دنده دستی پنج سرعته متصل است و چرخ‌های عقب را به حرکت وامی‌دارد. پادرا پلاس به سبب ظاهر شیک و آپشن‌های فراوان و مصرف سوخت اندکی کمتر نسبت به پادرای معمولی و کمی بیشتر نسبت به نیسان آبی، تا حدودی توانسته نظر مشتریان را به خود جلب کند.

این ماشین در نسخه Long نیز عرضه‌شده که ۵۰۰ میلی‌متر کشیده‌تر از نسخه معمولی است و با کاربری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیستم تهویه مطبوع، چراغ مه شکن جلو و عقب، تنظیم برقی آینه‌های بغل، شیشه‌بالابرهای برقی، ریموت و قفل مرکزی، ایموبیلایزر، تنظیم برقی ارتفاع نور چراغ جلو، پشتیبانی از بلوتوث و USB از جمله امکانات اصلی این ماشین به حساب می‌آیند.

زامیاد کارون

زامیاد کارون روی همان پلتفرمی سوار شده که پادرا پلاس از آن استفاده می‌کند. بنابراین مشخصات فنی یکسانی با این خودرو دارد. با مصرف ۱۱ لیتر در هر صد کیلومتر در جاده ترکیبی و باک ۵۵ لیتری، کارون پس از پیمودن مسافت ۵۰۰ کیلومتری به سوخت‌رسانی احتیاج پیدا خواهد کرد. ظرفیت بار مجاز این خودرو جمعا ۱۶۲۰ کیلوگرم است.

از لحاظ امکانات ویژه، سیستم تهویه مطبوع، چراغ مه شکن جلو و عقب، تنظیم برقی آینه‌های جانبی، چراغ راهنما روی آینه‌های جانبی، شیشه‌بالابر برقی جلو و عقب، ریموت و قفل مرکزی، ایموبلایزر، صندلی راننده با قابلیت تنظیم در ۴ جهت، تنظیم برقی ارتفاع نور چراغ جلو، سیستم صوتی بلوتوث وUSB ، لاینر اتاق بار، رکاب جانبی و گارد اتاق بار در لیست مشخصات کارون دیده می‌شوند.

زامیاد زاگرس

همانند پادرا، زامیاد زاگرس نیز حاصل سرمایه‌گذاری مشترک میان سایپا و فودی است. زاگرس، نسخه بومی‌شده فودی F22 است و از لحاظ ظاهری و پلتفرم شباهت بسیاری به مکث کلوت دارد. این ماشین از موتور ۲.۴ لیتری تنفس طبیعی میتسوبیشی استفاده می‌کند که با تولید ۱۳۶ اسب بخار قدرت و ۲۰۰ نیوتن متر گشتاور، از لحاظ قدرت در جایگاه بالاتری نسبت به نیسان آبی و پادرا پلاس قرار می‌گیرد. مصرف سوخت زاگرس ۱۰.۴ لیتر در هر صد کیلومتر و حجم باک بنزین آن، ۷۲ لیتر است. بر خلاف نیسان و پادرا، پیکاپ پیشرفته سایپا علاوه بر سیستم‌های ABS و EBD، از سیستم کنترل پایداری و سیستم ترمز کمکی نیز بهره می‌برد. امکانت و تجهیزات زاگرس نیز در سطح مطلوبی قرار دارد و شاید بتوان گفت تنها ایراد این خودرو نسبت به سایر محصولات زامیاد، ظرفیت حمل بار مجاز است که به ۱۰۵۰ کیلوگرم می‌رسد.

نتیجه گیری

زامیاد، سابقه بسیار طولانی در حوزه تولید و مونتاژ خودروهای تجاری بنزینی، دیزلی و گازوئیلی دارد. این شرکت، سازنده یکی از پرطرفدارترین وانت‌های حاضر در بازار، یعنی نیسان آبی یا همان نیسان جونیور است که برای بیش از ۵۰ سال در جاده‌های کشور حکمرانی می‌کند. پس از نیسان، زامیاد تلاش کرد تا محصولات متنوع دیگر با ظاهر جذاب‌تری را در دسترس مشتریان ایرانی قرار دهد، هرچند علیرغم داشتن تجهیزات بیشتر، هیچ‌یک از آن‌ها نتوانستند جای نیسان افسانه‌ای را بگیرند. البته جدیدترین محصول زامیاد، یعنی زاگرس به دلیل موتور قوی‌تر، ظاهر مدرن و امروزی و تجهیزات متنوع، تا حدودی توانسته نظر مشتریان را جلب کرده و عرصه رقابت را برای خودروهایی مثل پیکاپ کلوت و آمیکو آسنا تنگ‌تر کند.

نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو45