آینده خودروسازی ایران چگونه پیش خواهد رفت؟ با نزدیک شدن به زمان واگذاری مدیریت دولتی خودروسازان به بخش خصوصی، وضعیت موجود به شدت تحت فشار قرار گرفته است. ذینفعان و افرادی که از وضعیت فعلی بهرهمند هستند، به هر ابزاری متوسل شدهاند تا مانع از ورود بخش خصوصی به عرصه مدیریت شرکتهای خودروساز شوند.
این اقدامات شامل انتشار شبنامههای ضد خصوصیسازی، مصاحبههای جنجالی با نمایندگان خاص و جمعآوری امضا در مجلس است. این فعالیتها نشان میدهد که برخی از افراد و گروهها به شدت نگران تغییرات احتمالی در ساختار مدیریتی خودروسازان هستند و از هر ترفندی برای حفظ وضعیت موجود استفاده میکنند.
خودروسازان و مسئولان صنعتی نیز بیکار ننشسته و به طور علنی و پنهان تلاش میکنند تا از واگذاری مدیریت جلوگیری کنند. آنها با انتشار اخبار و گزارشهایی مبنی بر سودده بودن شرکتهای خودروساز، سعی در ایجاد تصویری مثبت از وضعیت فعلی دارند. اما انتقادات زیادی به قیمتگذاری خودرو و رشد زیان انباشته در سالهای گذشته وارد شده است.
گزارشی که به صورت اخیر منتشر شده، نشان میدهد خودروسازان در ۹ ماه گذشته زیانهای خود را به طرز قابل توجهی کاهش داده و حتی به سوددهی رسیدهاند. این اطلاعات شامل کاهش ۵۸ درصدی زیان عملیاتی، کاهش ۴۲ درصدی زیان خالص و افزایش ۲۱ درصدی درآمدهای عملیاتی است. اما سوال اینجاست که چگونه پس از دو دهه، خودروسازی کشور ناگهان به سوددهی رسیده است؟ آیا این سوددهی ناشی از مدیریت بهینه بهای تمام شده تولید و تغییر در ترکیب محصولات است، یا صرفاً یک نمایش برای تحت فشار قرار دادن بخش خصوصی است؟
بررسیهای دقیقتر نشان میدهد که خودروسازان در ۹ ماهه امسال زیان عملیاتی ۲۱.۵ همتی را به ثبت رساندهاند و زیان عملیاتی ۶ ماه ابتدایی سال نیز، ۱۱ همت بوده است. این بدان معناست که خودروسازان در پاییز ۱۰.۵ همت زیان داشتهاند که به اندازه کل زیان بهار و تابستان است.
در شرایطی که قیمت کارخانهای خودرو به طور میانگین ۳۰ درصد افزایش یافته، این سوال مطرح میشود که آیا این افزایش قیمت واقعاً به سوددهی منجر شده یا تنها به افزایش هزینهها و زیانها دامن زده است؟ بررسیها نشان میدهد که با وجود تیراژ بالاتر خودروسازان داخلی (ایرانخودرو و سایپا) نسبت به مونتاژکاران، ارزش قیمت شرکتی آنها از مونتاژیها عقب مانده است.
آینده خودروسازی ایران در گروی تصمیمات استراتژیک و تغییرات بنیادی است. اگرچه ورود بخش خصوصی به عرصه مدیریت میتواند به بهبود وضعیت خودروسازی کمک کند، اما این تغییرات باید به صورت اصولی و با برنامهریزی دقیق انجام شود. همچنین، نیاز به شفافیت در عملکرد مالی خودروسازان و پاسخگویی به سوالات موجود، از جمله الزامات اساسی برای جلب اعتماد عمومی و سرمایهگذاران است.