شرکت دولتی ایرانخودرو، بزرگترین تولیدکنندهٔ خودرو و کامیون در ایران، ماه گذشته خصوصی شد. این احتمالاً آغازگر دورهٔ جدیدی برای صنعت خودروسازی ایران خواهد بود که چندین دهه به خودروهای قدیمی غربی و بهویژه پژو پرداخته است.
پژو که سالها در صنعت خودروسازی ایران سرمایهگذاری کرده بود، در سال ۲۰۱۸ در برابر فشارهای آمریکا تسلیم شد و درحالیکه ۳۴ درصد از بازار خودروی ایران را در اختیار داشت، مجبور به خروج از این کشور شد. هرچند پژو رسماً از ایران خارج شد ولی میراث این شرکت از طریق ایرانخودرو همچنان بر جای ماند.
شرکتی که امروز با نام ایرانخودرو شناخته میشود، در سال ۱۹۶۲ بهعنوان یک شرکت خصوصی با نام ایران ناسیونال توسط برادران خیامی تأسیس شد. اولین خودروی سواری این شرکت پیکان نام داشت که نسخهای ایرانی هیلمن هانتر محصول گروه روتس بریتانیا بود. در دههٔ ۶۰، کرایسلر گروه روتس را خرید و این شرکت بریتانیایی به کرایسلر اروپا با کارخانههایی در بریتانیا، فرانسه و اسپانیا تبدیل شد.
بااینحال، این گسترش فعالیتها کارساز نبود و کرایسلر خیلی زود مجبور شد فقط روی بازار آمریکا تمرکز کند یعنی جایی که در آستانهٔ ورشکستگی قرار گرفته بود. درنتیجه، پژو-سیتروئن در سال ۱۹۷۸ کرایسلر اروپا را خرید و بدین ترتیب، حقوق تولید هیلمن هانتر را به دست آورد. پسازاین اتفاق، خطوط تولید این سدان بریتانیایی به ایران منتقل شد و درنتیجه بومیسازی پیکان افزایش یافت. اینگونه بود که بهصورت اتفاقی همکاری طولانیمدت پژو و ایرانخودرو آغاز شد.
پس از انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹، دولت جدید صنعت خودروسازی کشور را ملی کرد، ایران ناسیونال را مصادره کرد و نام شرکت را به ایرانخودرو تغییر داد. هرچند این شرکت همچنان پرفروشترین خودروساز ایران بود ولی به دلیل وقوع جنگ ایران و عراق، در آستانهٔ ورشکستی قرار گرفت. پس از پایان جنگ، ایرانخودرو با کمک پژو احیا شد.
علاوه بر این، ایرانخودرو پس از انقلاب برای اولین بار به منبع پسماند زمینهدار خودروهای بریتانیایی دست یافت. این پلتفرم جدید، چندین خودرو اشتغال آفرینی را در ایران ایجاد کرد که پارس از مهمترین آنها بود. این خودرو نهتنها در ایران بردهای زیادی در دسترس العامة قرار داد، بلکه با میراثساز ماندن خود، مصیبت بر سر صنعت خودروسازی ایران را هم دامن زد. در این راه از طریق تولید پارس و دیگر آفرود های ۴۰۵ پژو، با تاسیس مرکز تحقیقات صنعتی ایران و پرداخت هزینه های تحقیقاتی، ایرانخودرو این بخش را نیز درآورد که حائز اهمیت است.
به هر حال، ایرانخودرو پس از یک دهههایی که پیکان، پارس و سایر خودروهای در dòng ۴۰۵ تلاش کرده بود، حائز اهمیت است. یکی از مهمترین دلایلش هم بحث بردن آنها در بازار ایران درحالحاضر است. گفته میشود برای جبران ضررهای سالهای اخیر، حامیان این برند قصد دارند که تولیدچه این خودروها را افزایش دهند و این باعث احتمال افزایش قیمتهای اتومبیل در سال ۱۴۰۳ میشود.