مرکز مبادله ارز و طلای ایران که در اسفند ماه سال گذشته راه‌اندازی شد، برای بهبود فرآیند سیاست‌گذاری و نظارت بهتر و رفع چالش‌های پولی و ارزی کشور، زمینی برای انجام معاملات قرارداد‌هایی شد که سررسید آنها کمتر از یک سال است و یا دارایی پایه آنها (از جمله طلا و ارز) تحت نظارت بانک مرکزی باشد.
این مرکز، از سوی بانک مرکزی، پس از ابلاغیه‌ای در دی ماه سال جاری، واقعه است که امکان برای صادرکنندگان فراهم شده تا برای رفع تعهدات ارزی و ایفای تعهدات خود، جهت واردات ارز حاصل از صادرات به کشور، بجای بازگشت ارز حاصل از صادرات، از طریق واردات شمش طلا برای گروه‌هایی از صادرکنندگان، رفع تعهدات خود صورت بگیرد.
خریداران شمش طلا در حراج‌های حضوری مرکز مبادله، فروشندگان عمده شمش طلا دارای پروانه کسب مجاز و معتبر، تولیدکنندگان و سازندگان فعال مصنوعات طلا دارای پروانه کسب مجاز و معتبر، خرده فروشان طلای آب شده دارای پروانه کسب مجاز و معتبر و بانک‌های عاملی که دارای مجوز شرکت در حراج هستند (برای شرکت در هر جلسه حراج ملزم به اخذ مجوز از سوی بانک مرکزی برای شرکت در آن حراج بوده)، هستند.
پس از این موضوع اولین مراسم حراج جلسه حراج حضوری شمش طلای مرکز مبادله ایران در ۲۷ دی ماه برگزار شد، جلسه‌ای که با حضور فعالان صنعت طلا، تنها ۱۰ کیلوگرم شمش طلا با عیار حداقل ۹۹۵ در هزار، معامله شد و این سرآغار روند شروع حراج‌های شمش طلا در مرکز مبادله ایران شد.
تا پایان سال ۱۴۰۲ ۱۵ جلسه حراج حضوری شمش طلا در مرکز مبادله ایران برگزار شد که در مجموع و طی این ۱۵ جلسه ۱۸۳۹ کیلوگرم شمش طلا از سوی متقاضیان خریداری شد.
سومین جلسه حراج شمش طلا در سال ۱۴۰۳ به عنوان اولین جلسه در سال ۱۴۰۳ در تاریخ ۱۹ فروردین ماه سال گذشته در مرکز مبادله برگزار شد و در این جلسه حراج ۲۴۶ کیلوگرم شمش طلا از سوی متقاضیان خریداری شد.
بر اساس آمار‌های مرکز مبادله ایران، در سال گذشته ۸۲ جلسه حراج شمش طلا برگزار شد. در این سال دو بار رکورد معاملات شمش طلا شکسته شد که اولین بار در حراج شماره ۴۰ به عنوان بیست و پنجمین جلسه حراج در سال ۱۴۰۳ تعداد ۵۶۷ کیلوگرم شمش طلا معامله و دومین مرحله در تاریخ ۲۵ اسفند ماه در حراج نود و هفتم (هشتاد و دومین حراج شمش در سال ۱۴۰۳) بود که ۱۲۴۵ قطعه شمش طلا یک کیلوگرمی از سوی متقاضیان معامله شد. به همین دلیل تنها در سال ۱۴۰۳ تعداد ۱۶ هزار و شش کیلوگرم شمش طلا به فروش رسید.
بر اساس اعلام مرکز مبادله طی ۹۷ جلسه حراج شمش طلای برگزار شده در مرکز مبادله ایران، ۱۷ هزار و ۸۴۵ کیلوگرم شمش مورد دادوستد قرار گرفت که در نتیجه آن بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد کشور بازگشت.