بر اساس آخرین آمارها، بیش از ۴۹ درصد از ناوگان ۶۹۰ هزار دستگاهی از کامیونها و کشندههای فعال در حوزه حمل بار درون و برونشهری فرسوده است و حداقل ۶۰ درصد این ناوگان بالای ۲۰ سال دارند که هر سال بر تعداد آنها افزوده میشود. این آمار نشان میدهد نیاز مبرم به نوسازی ناوگان است. کارشناسان نیز بر این باورند که دولت باید فکری به حال این خودروها داشته باشد.
روند فرسودگی ناوگان حمل و نقل کشور هم نگرانکننده است. مدیرعامل اتحادیه سازمانهای مدیریت حملونقل شهرداریهای کشور اعلام کرده است که ۳۵ درصد وانتبارها، ۷۰ درصد اتوبوسها، ۹۰ درصد مینیبوسها و ۹۰ درصد ونهای که در شهرهای کشور درحال تردد هستند، فرسودهاند. آماری که نشان میدهد حال ناوگان حملونقل عمومی چندان مساعد نیست.
همچنین در هفتهای که گذشت، رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران از اسقاط بیش از ۳۴۹ هزار خودرو فرسوده در سال گذشته خبر داد. با وجود این آمار، سهم فرسودگی در ناوگان تجاری و حمل و نقل بار اعلام نشده است.
در کنار مشکلات تولید و واردات، قیمت بالای خودروهای صفر در بخش تجاری و باری یکی از اصلیترین دلایل برای تعویض و نو کردن خودروهای فرسوده است. به گفته کارشناسان، واردات کامیونهای دست دوم هم در دو سال اخیر به جهت حاشیههایی که برای واردات این کامیونها ایجاد شد، موفقیتی را به دنبال نداشته است.
فعالان در حوزه ناوگان حمل و نقل تجاری معتقدند که بهرغم برنامههای اسقاط و واردات مدلهای کارکرده، اتفاق چندانی در این ناوگان نیفتاده است. آنها تاکید کردهاند که تنها دولت میتواند با اقدام درخور و مناسبی، دست تولیدکنندگان را بگیرد و با ارائه تسهیلات به متقاضیان و خریداران این خودروها، راه را برای نوسازی هموار کند.
در صورت تداوم تحریمهای بینالمللی و افزایش بیوقفه نرخ ارز، انتظار میرود تولید محدود و ادامه استفاده از پلتفرمهای قدیمی به صورت پیشرو باشد. اما اگر مذاکرات بینالمللی موفق شود و تحریمها کاهش یابد، گشایشی در روابط خارجی ایجاد خواهد شد و احتمالا حاشیههایی ایجاد خواهد شد که به طور موقت قیمتها را تعدیل کرده و بخشی از نیاز ناوگان را برطرف خواهد کرد و شاهد نوسازی و کاهش فرسودگی در این ناوگان خواهیم بود.