آلودگی هوا یکی از مهمترین مشکلات زیستمحیطی کشور ما در سالهای اخیر بوده است. علیرغم تصویب قوانین و مقررات مختلف برای مقابله با این مشکل، اما همچنان شاهد تشدید آن هستیم. یکی از عوامل مهم در این زمینه، وجود ناوگان فرسوده و کمتوجهی به توسعه حملونقل عمومی است.
موتورسیکلتهای فرسوده نیز سهم مهمی در آلودگی هوا دارند و تعداد آنها به طرز عجیبی در حال افزایش است. اما قوانین و نظارت بر رانندگان این وسیله نقلیه به اندازه حوزه خودرو سفت و سخت نیست. همین موضوع باعث میشود تا موتورسیکلتهایی با سن چند ده سال، بدون مدارک و گاهی بدون پلاک در سطح کشور تردد کنند.
بر اساس آمارها، در حال حاضر ۱۱ میلیون دستگاه موتورسیکلت فرسوده در کشور تردد دارند. معاون برنامهریزی ستاد نوسازی ناوگان حمل ونقل اعلام کرده است که یکی از معضلات اصلی موتورسیکلتهای فرسوده، آلایندگی چندبرابری نسبت به خودروهای فرسوده است.
در آئیننامه اجرایی ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو، اقدامات خوبی برای اسقاط موتورسیکلتهای فرسوده دیده شده است. در اصلاحیه جدید این آئین نامه، دولت در نظر دارد تا ضمن جداسازی جدول تولید گواهی اسقاط موتورسیکلت از خودرو و ارزش گذاری مستقل برای گواهی اسقاط موتورسیکلت، اقدامات لازم را در خصوص ترغیب مالکان موتورسیکلتهای فرسوده برای اسقاط وسیله نقلیه خود به عمل آورد.
با این حال، آمارها نشان میدهد که در سال گذشته هیچ موتورسیکلت فرسودهای اسقاط نشده است. موتورسیکلتسازان معتقدند در صورت مشارکت دولت و تخصیص منابع موردنیاز، میتوانند ۳۰۰ هزار موتورسیکلت فرسوده را اسقاط کنند.
علت انباشت موتورسیکلتهای فرسوده، ترک فعل دستگاههای متولی است. معاون عملیات پلیس راهور فراجا معتقد است که انباشت موتورسکیلتهای آلاینده و عقب ماندگی ۵۰ ساله در اسقاط و جایگزینی موتورسیکلتهای فرسوده ناشی از ترک فعل دستگاههای متولی است.
رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو معتقد است که نبود زیرساخت برای اسقاط موتورسیکلت و عدم وجود بانک اطلاعاتی کامل پلیس راهور در خصوص موتورسیکلتهای موجود در کشور، از مشکلات جدی در این ارتباط است.
دولت در سال ۱۴۰۴ باید فکر جدی برای اسقاط موتورسیکلتهای فرسوده کند. براساس جدیدترین آمارها، بیش از ۹۰ درصد موتورسیکلتهایی که در سطح خیابانها تردد میکنند، فرسودهاند و با وجود تعیین حداکثر ۱۲ سال سن مفید برای این وسائل نقلیه، سن برخی موتورسیکلتها حتی از ۳۰ سال نیز عبور کرده است.